Jaap Jansen | Bnr

Tot veler verbazing ontpopte Dijkgraaf zich tijdens zijn Kamerlidmaatschap als vaste en leukste gast van Rutger Castricum in PowNews. Er is nu een heel andere SGP dan toen ik tien jaar geleden de toenmalige SGP-leider Bas van der Vlies een half uur lang mocht interviewen op tv-zender Het Gesprek. Van der Vlies gaf schoorvoetend toe dat je hem in de zomer nooit zou aantreffen op het strand; zelfs niet op de boulevard. Dat zou hem geestelijk in problemen kunnen brengen, met al dat bloot. Daarnaast ging het ook toen al over vrouwen, die wat de SGP betreft beter niet politiek actief konden zijn en hij berispte koningin Beatrix, die op zondag het vliegtuig nam. Op zondag! Het beeld was weer gevestigd: dit was Andere Tijden, terug naar de onze. Toen Dijkgraaf in de Kamer kwam, merkte hij al snel dat hij via PowNews een heel nieuw publiek bereikte. Er stemden zelfs mensen op hem omdat-ie het daar zo goed deed. Twee jaar geleden betrapte Rutger Castricum hem een keer zonder das. Je ziet er steeds ruiger uit, be

Het volgende kabinet met D66 was Paars I. Meer D66 dan dat kon je het niet hebben. Maar vicepremier Hans van Mierlo zag zijn partij afkalven van 24 zetels naar veertien. De winst ging naar premier Wim Kok en naar buitenboordmotor Frits Bolkestein, die vanuit de Kamer het VVD-profiel oppoetste. Voor Paars II was D66 niet nodig. Maar Paars was paars dus D66 deed mee en duikelde van veertien naar zeven. Deelname aan Balkenende II leidde bijna tot de dood van de partij. Van zes zetels naar drie. Regeren is halveren. Slechts één keer ontkwam D66 aan die wetmatigheid, maar dat was dankzij een paleisrevolutie. De fractie was verscheurd. Een deel had genoeg van de koers van Van Mierlo, die het kabinet-Den Uyl belangrijker vond dan de toekomst van D66 zelf. Hij trad af als fractievoorzitter en de nog onbekende Jan Terlouw nam het roer over. Bij de Statenverkiezingen verloor D66 bijna alle zetels, maar met Terlouws nieuwe koers kreeg D66 er op de valreep Kamerzetels bij. D66 heeft in haar 52-jarige geschiedenis drie

Er waren er trouwens dit jaar wel een paar die hiermee uit de bocht vlogen. Mark Rutte toeterde op verkiezingsavond dat de VVD op lokaal niveau misschien wel de grootste landelijke partij was geworden. Toen het stof was neergedaald, bleek zoals altijd het CDA de meeste zetels te hebben binnengesleept. De christendemocraten haalden zelfs meer stemmen dan vorig jaar, bij de Kamerverkiezingen. Een prestatie waar VVD, D66 en GroenLinks niet aan kunnen tippen. Die gingen allemaal omlaag. Nee Alexander Pechtold, je hebt helemaal geen zilver. Op landelijk niveau moet je CDA en VVD voor laten gaan. En nee Jesse Klaver, GroenLinks is niet verder gestegen. Bij de Kamerverkiezingen haalde GroenLinks meer dan 9 procent, nu minder. Gek genoeg was in procenten de grote winnaar de Partij van de Arbeid. Vorig jaar 5,7 procent en nu 7,3. Het is geen topprestatie, maar ik begrijp heel goed dat Lodewijk Asscher hier hoop uit put. De échte grote winnaar is natuurlijk: de verzamelde lokale partijen. Een derde van de Nederland

Toen Wilders zich onafhankelijk verklaarde, waren zijn standpunten nog vintage rechtervleugel VVD. Zo moest flink gesnoeid worden in de uitkeringen en de kinderbijslag. Opmerkelijk genoeg wilde Wilders toen nog moslims winnen voor de democratie en van EU-haat was geen sprake: er hoefde nog geen hek om Nederland. Wilders zat toen in zijn eentje in de Kamer en dacht: hoe kan ik groter groeien. Hij bedacht drie speerpunten. Nederland moest islam-vrij worden, moest uit Europa en allerlei lasten moesten omlaag, maar uitkeringen omhoog. Vooral dat laatste was puur opportunisme. Hij zag dat de SP succesvol werd en door een deel van het SP-programma te kopiëren, kon hij niet alleen rechtse hardliners binnenhalen, maar ook sociaal-conservatieve kiezers. Geert slaagde glansrijk. Bij de verkiezingen van 2010 haalde hij maar liefst 24 Kamerzetels en hij werd zelfs gedoogpartner van het eerste kabinet-Rutte. Maar toen hij daar halverwege de rit uitstapte, verloor hij negen van die 24 zetels. Hij had zijn kiezers teleur

Woensdag mag je twee stemmen uitbrengen. Een voor de gemeenteraad en een over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Voor dat referendum is tot nu toe weinig belangstelling. Toen minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken dinsdag in Nieuwsuur over die wet kwam praten, vroeg Mariëlle Tweebeeke of dit de aftrap was voor de referendumcampagne. Een week voor het referendum, mind you! 'Nee', antwoordde de minister. De bazen van AIVD en MIVD, waar die wet over gaat, die hebben ook al wat gezegd. Ik heb er weinig van gemerkt, van een echte campagne over de inlichtingenwet. De meeste politici zwijgen er liever over. Niet dat ze het onderwerp niet belangrijk vinden, maar de wet is al afgehandeld. Tweede en Eerste Kamer hebben het al goedgekeurd. Is het referendum zélf dan niet belangrijk? Voor de politici niet. Of ik kan beter zeggen: niet meer. Ze hebben er twee keer mee geëxperimenteerd en schrokken van het effect. In 2005 zag ik hoe oud D66-leider Hans van Mierlo het Kamerlid Boris van der Ham

De Telegraaf heeft uitgerekend dat zeker 155 raadsleden zich van hun partij afsplitsten. Ze begonnen voor zichzelf of sloten zich aan bij een andere fractie. Soms speelde er iets rond de integriteit van het raadslid. Zo werd een CDAer op Pinkpop betrapt op het jatten van drank en - ja het is echt gebeurd - twee zitzakken. Zo iemand wil je niet in je fractie hebben zitten, de zak. Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken roept gemeenten op iets te doen tegen zetelroof, zoals ze dat noemt. Burgemeester Pauline Krikke van Den Haag wil zelfs een verbod op afsplitsen: als je ruzie krijgt, moet je je zetel teruggeven aan de partij. Ik begrijp de ergernis. 155 afsplitsers lijkt veel, maar we moeten ook niet overdrijven: er zijn in ons land ongeveer 9.000 raadsleden. Ollongren gaat op nationaal niveau over het lokaal bestuur. Als ze iets wil doen tegen zetelroof, kan ze daartoe het initiatief nemen. Maar dat doet ze niet; gemeenten moeten zelf iets doen, vindt ze. Ze begeeft zich op glad ijs, want als min

Een paar weken geleden nam Buma in het kader van die verkiezingen deel aan een debat in De Balie. Leve Amsterdam, had Het Parool, dat de bijeenkomst organiseerde, boven de uitnodiging gezet. Aan Buma was dat niet besteed. Hij liet zich ontvallen dat hij, op weg naar de hoofdstad, bij het bordje Sloten overvallen werd door de weemoedige gedachte: Sloten, bijna thuis! Sloten is één van de Friese elf steden, net als Workum, waar Buma geboren is. Een leuk grapje haha, Bumor! Maar eigenlijk diep triest. Ooit was het CDA de partij waar niemand in Nederland omheen kon. Tot Paars in 1994 op de poort van het Binnenhof klopte, zat het CDA altijd in alle kabinetten. En niet alleen in het regeringscentrum, ook in de grote steden kon je niet om het CDA heen. Een van de oervaders van het CDA, de protestant Abraham Kuyper, richtte in Amsterdam een universiteit op en een dagblad. De grote leider van de Katholieke Volkspartij een van de partijen waaruit het CDA is ontstaan was Carl Romme. Als Romme niet op het Binnenh

Rutte is van slag door het aftreden van zijn maatje en dat is begrijpelijk. Dat je dan meteen denkt: ik wil een nieuwe Halbe, dat kan ik ook nog wel volgen. Maar is het verstandig? Eigenlijk zegt Rutte: ik zoek een manager; hij hoeft geen verstand te hebben van internationale zaken, een aantal algemene vaardigheden is voldoende. Mark zoekt een directeur voor een koekjesfabriek, vertelde iemand uit de VVD-top me. Rutte was voordat 'ie de politiek in ging personeelsmanager bij Calvé, die denkt over dit soort posten heel technocratisch. In het algemeen is dat ook wel een goed uitgangspunt. Een politiek bestuurder moet in beginsel overal inzetbaar zijn. Die heeft op verschillende niveaus ervaring en het maakt niet zoveel uit of je dan naar Verkeer of naar Onderwijs gaat. Halbe Zijlstra deed het goed, in zijn drieënhalve maand als buitenlandminister. Maar de kardinale fout die hem de kop heeft gekost - liegen over een bezoek aan Poetin dat nooit had plaatsgevonden - was een minister met écht gevoel voor diplomat

Als fractievoorzitter had zijn vriend het kabinet vijf jaar lang vanuit de Kamer overeind gehouden. Net als die andere vriend, de ook al vertrokken PvdA-leider Diederik Samsom. Zijlstra was 'misschien wel de architect van het nieuwe kabinet', zei Rutte. Van het regeerakkoord kende hij elk detail. Van elke komma wist hij waarom die daar stond. Halbe, die hem jarenlang in het belang van de VVD en dus uiteindelijk van Rutte zélf naar rechts had bijgestuurd, was weg. De premier stond er verlaten bij. In het debat dat volgde, leek hij de controle kwijt. Hij was zijn oude zelf niet meer. Coalitiegenoten Sybrand Buma, Alexander Pechtold en Gert-Jan Segers kwamen hem niet te hulp. Ze bleven in hun bankjes zitten, misschien om het niet nog erger te maken. 'Liegen is geen doodzonde', hoorde Rutte zichzelf zeggen. Op zijn laatste vrijdagse persconferentie, die van 2 februari, viel me op dat Rutte vaker dan normaal naar beneden keek in plaats van recht de zaal in, naar de journalisten. Voor hem liggen altijd papieren

Dat komt door het voorgenomen vertrek van de Britten. En door de hernieuwde Duits-Franse samenwerking die nu is aangekondigd in het Duitse regeerakkoord: Een nieuw vertrekpunt voor Europa. Nederland heeft altijd veel profijt gehad van het lidmaatschap van de Europese Unie. Voor onze handel is de Unie zelfs van levensbelang. Als we er uit stappen, groeit er gras op de kade van Rotterdam, zei Rutte een keer. En gelijk heeft-ie. De Brexit dompelt het Verenigd Koninkrijk economisch in crisis. Ook Nederland zal er een knauw van krijgen, want de Britten zijn onze tweede handelspartner. Toch redt Nederland zich hier wel uit, denk ik, juist omdat we in het grootste handelsblok ter wereld zitten. En we zijn eerste handelspartner van Duitsland. Maar er is nog een probleem. Ook politiek is het vertrek van het Verenigd Koninkrijk een domper. De Britten stonden vaak op de rem bij ambitieuze, geld kostende Europa-federale plannen van Frankrijk en van de Europese Commissie. Stiekem vond Nederland die Britse houding bes

Wilders' verkiezingscampagne voor de Tweede Kamer vorig jaar was nogal futloos. Het was een wonder dat hij toch nog twintig zetels haalde. Thierry Baudet was nog niet vol in beeld. Door nu vol elan op te marcheren naar dertig gemeenteraden, zou Wilders zijn oude rol misschien weer kunnen opeisen: die van de schrik van het establishment, de spreker waar iedereen even naar luistert, want je weet maar nooit wat 'ie gaat zeggen en hoe de anderen daar vervolgens weer op reageren. 'Lijst vol kanjers!', twitterde Geert trots bij de foto van zijn Rotterdamse team. 'Superlijst!' bij de Bossche foto. Geweldige lijst! in Rucphen. Maar al gauw ging het mis. Dat een van de kandidaten op de foto nogal leek op een historische Duitse staatsman annex kunstschilder, soit. Die stuur je naar de kapper. Maar de Rotterdamse lijsttrekker bleek een gepatenteerd racist, die zich ophield in bruine kringen. Op de Haagse lijst stond ook al zon type. Bovendien kregen ze daar al ruzie voordat de lijst officieel af was. Op veel plaatse

Mwah. In 1946 kregen de helden die een einde maakten aan de Tweede Wereldoorlog in Amsterdam een eigen straat. De Churchilllaan, de Rooseveltlaan en ja, de Stalinlaan. In 1956 viel het Sovjetleger Hongarije binnen. De hele gemeenteraad, behalve de fractie van de communisten, besloot daarop de bordjes Stalinlaan te vervangen door Vrijheidslaan. Dat was levende geschiedenis. En heel begrijpelijk. Het stof der tijden was er nog niet overheen gedwarreld. Sovjet-leider Jozef Stalin wist er zelf trouwens ook wel raad mee, met het wissen van de geschiedenis. Een strijdmakker die eerst nog heel belangrijk was, verdween plotseling van fotos. Stond Trotski daar niet naast kameraad Stalin, vroegen Sovjetburgers zich af toen ze een bekende historische prent nog eens goed bekeken. Nee hoor, was het antwoord, dit is de waarheid. In het Nederlandse parlement van 2018 zitten twee fracties die wortels hebben in het communisme van die tijd. Een van de partijen waar GroenLinks uit voortkomt, was de CPN: de Communistische Pa