Jaap Jansen | Bnr

PvdA-leider Lodewijk Asscher wilde per se zélf een grote bos bloemen komen afgeven aan de nieuwe fractieleider. En premier Mark Rutte nodigde de 31-jarige nieuwkomer subiet uit voor een nadere kennismaking in zijn Torentje. Bij zoveel links enthousiasme is het voor de VVD-leider opletten en erbij blijven. Als die dekselse Jesse en Lodewijk die Rob nou maar niet gaan losweken uit zijn moeizaam geformeerde coalitie! Rutte hoeft niet bang te zijn dat Jetten domme dingen doet. In anderhalf jaar Kamerlidmaatschap is de new kid on the block door zijn voorganger Alexander Pechtold een paar keer zonder bandjes het diepe ingegooid en hij wist keurig de kant te bereiken. In een lang Kamerdebat verdedigen dat het raadgevend referendum wordt afgeschaft was een zware opdracht, maar Jetten bleef overeind. In zijn partij kweekte het jonge talent goodwill door het land in te trekken met alternatieve democratiseringsplannen. En voor zijn partij onderhandelde hij met een brede Kamermeerderheid over de nieuwe klimaatwet. To

Toch hoeft dat beeld van verdeeldheid uiteindelijk geen zwakte te zijn. Want we weten sinds Rutte II dat het omgekeerde alles dichtkitten en debat in de kiem smoren sowieso niet is aan te bevelen. PvdA-leider Diederik Samsom formeerde in 2012 met Mark Rutte in recordtempo het kabinet-Rutte II en zorgde er vierenhalf jaar voor dat zijn fractie zonder al te veel discussie netjes voor alle kabinetsplannen stemde. Toen in 2017 de kiezers hun eindoordeel gaven, bleef Samsoms opvolger Lodewijk Asscher achter met een schamele negen Kamerzetels. 29 zetels verlies voor de PvdA! Het was de prijs voor het samen opmarcheren zonder zijsprongetjes. VVD en PvdA hadden Nederland uit de crisis geregeerd, maar ten koste van de sociaaldemocraten. De PvdA was onzichtbaar geworden. Dat het zo ging, verbaasde mij. Want Samsom vertelde me voordat hij aan het avontuur met Rutte begon, dat hij alle boeken had gelezen van Frits Bolkestein. De VVD-leider die ervoor zorgde dat het beeld van zijn partij tijdens de paarse coalitie m

Pas onder CDA-premier Ruud Lubbers werd een poging gedaan om van de EU een echte federatie te maken, maar hij kreeg er de handen niet voor op elkaar. Sociaaldemocraat Wim Kok volgde Lubbers in het pro-Europese spoor, maar onder CDAer Jan Peter Balkenende en VVDer Mark Rutte nam het enthousiasme weer af. VVD-leider Frits Bolkestein gaf begin jaren90 het startsein voor een euro-sceptische koers. De liberale minister van Financiën Gerrit Zalm hielp een handje door keer op keer te klagen dat Europa zo veel geld kostte. Pim Fortuyn gooide er een schepje bovenop. Geert Wilders zag het succes van het Brexit-pleidooi van Nigel Farage en wilde een Nexit. Net als zijn politieke neefje Thierry. Wie goed oplet, ziet dat Nederland langzaam de scepsis van zich afschudt. Van de zomer bepleitte Rutte in een toespraak in het Europees Parlement een sterke EU in een onzekere wereld. De lidstaten moesten zich opstellen als huifkarren in een cirkel, zoals kolonisten in Amerika deden als er dreiging was. Die eenheid gaf kracht

Hiermee nam Rutte een risico. Want historici weten dat het met Ruijs uiteindelijk niet zo goed afliep. Tijdens de Troonrede van zíjn derde kabinet in 1932 scandeerden de communisten en daarna ook de socialisten: Wie brengt honger in ons huis? Dat is Ruijs, dat is Ruijs! Wie maakt onze centen zoek? Dat is Ruijs de Beerenbrouck! Stel je voor dat Rutte sneuvelt op een volksfront van GroenLinks, SP, PvdA en PVV. Want ja ook Geert Wilders maakt sinds deze week een punt van de dingen die Jesse Klaver het afgelopen half jaar hoorde in zijn kantinetour: verplegers, leerkrachten en agenten werken keihard maar verdienen te weinig. Als zelfs Wilders het niet meer heeft over migranten en Europa zijn vaste pijnpunten - ja, dan moet er echt wat aan de hand zijn. Rutte werpt de oppositie tegen dat zijn kabinet wel degelijk miljarden extra investeert in de publieke sector. En dat klopt ook: deze kabinetsperiode zon acht miljard. Toch is het gek dat dit nu gebeurt. Volgens de meeste economen had Rutte dit al veel eerde

Nou gaat dit om een paar tweets. De VVD wordt al jaren geplaagd door veel ergere dingen. Gedeputeerden, wethouders, de oud-partijvoorzitter en anderen staan voor de rechter wegens fraude, verduistering, corruptie. Ze krijgen soms stevige straffen opgelegd. De partij staat al vijf jaar op eenzame hoogte in de Integriteitsindex van Vrij Nederland. Veel ellende dus. En toch lijkt de VVD er niet veel last van te hebben. Zeker, de partij zakte bij de Kamerverkiezingen van 41 naar 33 zetels,maar de coalitiepartner in Rutte II, de PvdA, tuimelde toen in een peilloosdiep ravijn. De VVD bleef veruit de grootste partij en dat is uiteindelijk wat telt. In peilingen zakt de VVD sindsdien nog wat verder weg, maar de afstand tot het peloton partijen dat volgt, blijft aanzienlijk. Zou de VVD van al die schandalen in eigen kring zo weinig schade ondervinden omdat het een VVD-stemmer uiteindelijk toch vooral gaat om een klein, overzichtelijk aantal programmapunten en de rest is bijzaak? Niet teveel belasting betalen, zomi

Met het plotselinge vertrek van VVD-Kamerlid Han ten Broeke heeft Me Too nu ook het Binnenhof bereikt. Het is belangrijk dat het hart van onze democratie voor iedereen een veilige werkplek is. Er zijn weinig plaatsen waar zoveel macht en invloed geconcentreerd is en dus ook de kans op machtsmisbruik. De vraag is vervolgens: hoe moet de journalistiek hiermee omgaan? Onder de meeste parlementaire journalisten was altijd consensus over de rol die seksuele relaties moesten spelen in onze berichtgeving over de parlementaire democratie. Anders dan in bijvoorbeeld Engeland, waar de tabloids dag in, dag uit de grootste chocoladeletters afdrukten als er weer een politicus zo dom was geweest op een onbewaakt ogenblik zijn broek te laten zakken, vonden we in Nederland: als het politiek niet relevant is, dan is het journalistiek ook niet van belang. Ik geef een fictief voorbeeld. Een SGPer die naar de hoeren gaat, is al snel politiek kwetsbaar, want seks voor het huwelijk mag niet in die kringen en seks tijdens het h

Volgens partijvoorzitter Geert Dales was er iets mis met de jaarrekening, maar volgens de voorzitter van de denktank was zijn club te onafhankelijk. En inderdaad, de partijtop was niet blij met een kritische evaluatie van de verkiezingscampagne. Lijsttrekker Henk Krol wist niet waar hij het over had hij verwarde AOW met WAO en Eerste-Kamerlid en partijvoorzitter Jan Nagel bemoeide zich de hele tijd met alles, zonder dat het echt hielp, noteerde het wetenschappelijk bureau. Op BNR sneerde Geert Dales dat het wetenschappelijk bureau eigenlijk helemaal geen wetenschappelijk bureau is, want alleen de voorzitter is een wetenschapper. Ja, zei Dales, er is er nog een, maar die houdt zich bezig met de Spaanse burgeroorlog en wat heb je daar nou aan. Dat bestuurslid is Chris van der Heijden. Die weet als historicus inderdaad veel van de Spaanse burgeroorlog, maar veel meer nog van de Tweede-Wereldoorlog. Hij schreef een boek waarin hij afrekende met de goed en fout-tegenstelling van Loe de Jong: veel Nederlanders

Een bizarre, vreselijk vervelende maatregel waar niemand op zit te wachten, noemt de minister-president het inmiddels zelf. Afschaffing kost de schatkist per jaar een slordige twee miljard euro en niemand heeft er iets aan, behalve Britse aandeelhouders van enkele multinationals. Volgens Rutte zorgt de maatregel voor banenbehoud, maar aantonen kan hij t niet. Ik doe dit vak nu zestien jaar en het lukt niet altijd, verzuchtte hij deze week. In de kabinetsformatie kwam het plotseling op tafel. Rutte wilde het heel graag, al stond het in geen enkel verkiezingsprogramma. De ChristenUnie had moeite met slikken, D66 was niet enthousiast en vanuit het CDA zijn pogingen gedaan ervan af te zien. Het is haast zielig hoe zijn ministers dinsdag op het gras bij het Catshuis stonden te stamelen over de noodzakelijke maatregel, zoals Rutte hem heel bizar nog steeds noemt. CDA vice-premier Hugo de Jonge vindt het een verstandig besluit. Om er vervolgens aarzelend ja, ja, ja, ja aan toe te voegen. D66 vice-premier Kajsa O

Blok, heeft Mark Rutte wel eens gezegd, is a safe pair of hands. Hij bedacht het woonakkoord met drie oppositiepartijen - schoolvoorbeeld voor meer akkoorden. Daarna bracht Blok rust op Justitie. Een verborgen juweel, want van Blok hoorde je niet vaak. Vrouwen brengen een zekere irrationaliteit met zich mee, die iemand zoals ik, die erg in zijn hoofd zit, goed doet, zei Blok in een zeldzaam interview. Op de vraag of hij met zon uitspraak misschien boosheid zou veroorzaken, zei Blok dat hij dat niet per se een probleem vindt. De rationele minister van Buitenlandse Zaken zet graag de feiten op een rijtje. Daarom had hij bij zijn ambtenaren de vraag neergelegd of er één voorbeeld is van een multi-etnische of multiculturele samenleving waar de oorspronkelijke bevolking nog woont en waar een vreedzaam samenlevingsverband is. Ik ken hem niet, zei hij er alvast bij. Hij poneerde de vraag ook op een terugkomdag van tachtig Nederlanders die werken bij internationale organisaties. Waarschijnlijk zit ergens diep in o

Kijk uit, daar is een hobbel! Wat doe je nou, je fietst door rood! Dat kun je niet maken, man! Tijs heeft het plan opgevat om in wielertenue te gaan fietsen met vicepremier Hugo de Jonge van het CDA. Natuurlijk zegt Hugo meteen ja - het CDA is immers de partij van oud-premier Dries van Agt. Die was vergroeid met zijn racefiets, het maakte hem buitengewoon populair. Ook de CDA-leider van nu, Sybrand Buma, springt op een vrije dag graag op de fiets. Bovendien heeft Hugo de Jonge net een nieuwe Cannondale, altijd leuk om te showen. Tijs en Hugo fietsen door Rotterdam, de stad waar de CDAer wethouder was en samenwerkte met Leefbaar Rotterdam van Pim Fortuyn. Pim was heel bijzonder, hij heeft me geïnspireerd om politiek actiever te worden, zegt De Jonge. Hij werkte destijds als onderwijzer op Zuid en daar zag je volgens hem de kwalijke kanten van de multiculturele samenleving. Ik vond het fascinerend dat Fortuyn dat gewoon benoemde, zegt De Jonge, Dat was een doorbraak. Zoef, gaat zijn Cannondale, en de vic

Als u deze zomer in de zon een meloen eet, adviseerde Arib, snij deze dan in behapbare stukken en eet m zonder schil. Slik m niet in één keer door. Iedereen moest lachen, want coalitie-Kamerlid Eppo Bruins van de ChristenUnie had de afschaffing van de dividendbelasting een hele meloen om te slikken genoemd. Het Centraal Planbureau kan het voordeel van die afschaffing niet uitrekenen. De enige reden waarom VVD-leider Mark Rutte het in het regeerakkoord wilde hebben, was de Brexit. Britse aandeelhouders krijgen meer money in the pocket als er geen belasting wordt geheven over hun dividend. Zo maak je het makkelijker om hoofdkantoren naar Nederland te verplaatsen, redeneerde Rutte. CDA, D66 en ChristenUnie stemden in om Rutte een plezier te doen: ook de VVD moest iets substantieels krijgen in het regeerakkoord. Dit cadeautje aan grote bedrijven als Unilever en Shell kost de schatkist 1,6 miljard euro verlies aan belastinginkomsten. Per jaar. Een feest voor de oppositie. GroenLinks, SP en PvdA verdringen zich

De rol die Rutte nu speelt is belangrijker. Hij heeft het oor van bondskanselier Angela Merkel, die hem Lieber Mark noemt. Hij kan goed opschieten met de Franse president Emmanuel Macron en zelfs Donald Trump zegt over de Europeaan Rutte: I like that guy! Waar de premier wél voorzitter van zou willen worden, zeggen mensen die hem goed kennen, is de Europese Commissie. De Commissie speelt een eigen, belangrijke rol en heeft in Europa het initiatiefrecht. Nieuwe wetten maken, maar ook overbodige regels afschaffen, dat is de taak van de commissie. Maar ook dat is voor Rutte niet aan de orde. In de strijd om macht en invloed heeft het Europees Parlement afgedwongen dat er net als vijf jaar geleden Spitzenkandidaten komen. De Europese politieke familie die volgend jaar bij de verkiezingen de grootste wordt, levert de Commissievoorzitter. En de uitslag staat al vast, want in Europa winnen altijd de christendemocraten. Door dat systeem heeft Rutte geen schijn van kans.Bij de sociaaldemocraten klinkt onder anderen

Over handel zullen ze het niet snel eens worden. Donald Trump heeft zich vervreemd van zijn bondgenoten, bleek op de G7-top in Canada. De fotografen hoefden geen moeite te doen om het in beeld te brengen. De president was niet gefocust, vertelde een lid van de Amerikaanse Council on Foreign Relations me, Trump zat met zijn hoofd al bij de top met Noord-Korea. Maar, verzekert diezelfde Amerikaan: Voor de NAVO-top is Trump wel goed geprepareerd. En Rutte krijgt daar maandag al een voorproefje van. Mocht Rutte denken dat hij Trump in Washington de les kan lezen, dan komt hij van een koude kermis thuis. Trump is een dealmaker. Voor wat, hoort wat. Rutte heeft twee keer plechtig beloofd dat Nederland uiterlijk in 2024 2 procent van het bruto nationaal product zal besteden aan defensie. In 2014 in Wales, in 2016 in Warschau. Van de 29 NAVO-landen zitten er nu acht op 2 procent of hoger. In 2024 zullen dat er 18 zijn. Maar Nederland zit daar, volgens berekeningen die de NAVO gemaakt heeft, niet bij. Terwijl er ge

Klinkt aardig, zon rijtje. Maar als het aankomt op de lakmoesproef, tonen GroenLinks, SP en PvdA elk een eigen kleur. Afgelopen weekend was zon lakmoesproef. Asscher bereid tot gedoogsteun, kopte het AD. Breaking news! Die dag hield de PvdA haar congres en ook GroenLinks kwam bijeen. Benieuwd of Jesse Klaver het kabinet eveneens een handje wil helpen als het volgend jaar de meerderheid kwijtraakt in de Senaat. Soms steun verlenen? Prima, zei Klaver. Maar GroenLinks is niet een partij die gaat gedogen. De SP bleef muisstil. Tot Lilian Marijnissen maandag aanschoof bij Radio EenVandaag. Goede voorstellen steunen we nu al, maar wij gaan rechts niet aaneen meerderheid helpen, zei Marijnissen, die wil breken met de politiek van de VVD. Tot zover de gezamenlijke strategie tegen Rutte III. Asscher en Klaver hadden allebei een ander lijstje onderwerpen waarop het kabinet hun partij tegemoet moet komen. De grootste grief van links is voor Klaver een conditio sine qua non: afschaffing van de dividendbelasting moet

De Europese Unie is een waardengemeenschap, zei Rutte. Hoe beter we samenwerken, hoe sterker, veiliger en effectiever we zijn. En als goede buren helpen we elkaar natuurlijk bij een financiële crisis. ChristenUnie-Europarlementariër Peter van Dalen begreep het nog niet helemaal. Hij riep Rutte op het verzet te leiden tegen de Franse president Emmanuel Macron, die met Europa veel te wilde plannen heeft. Rutte ging er niet op in. De premier was zó positief dat zijn speech een opmaat leek naar de opvolging van Donald Tusk als voorzitter van de Europese Raad. Nee hoor, zei Rutte: De verkiezingen zijn in Nederland pas in 2021 en de verdeling van de Europese top jobs is volgend jaar. Dus ik ben geen kandidaat. De VVD-leider heeft een ander belang. Hij realiseert zich dat het Europees Parlement allang niet meer een feestcommissie is. Een politicus heeft idealen en om die te realiseren heb je macht nodig. Voor nieuwe wetten is de steun van het parlement onontbeerlijk. In dat parlement zijn de christendemocraten

Lang zal het liberalisme leven, wilde de gezellige Brabander ermee zeggen. Onder aanvoering van zijn partij was de almacht van de kerk verdwenen en de opmars van de staat gestuit. We hebben de strijd gewonnen!, juichte Dijkhoff. Niemand ging bier halen, want volgens Dijkhoff was er nog heel veel te doen voor de grootste partij van het land. De verworven vrijheid beschermen, bijvoorbeeld. Vervolgens opende hij de aanval op de bijstand, die mensen volgens hem te makkelijk en zomaar krijgen. Zijn coalitiegenoot Gert-Jan Segers, fractievoorzitter van de kleine ChristenUnie, moet het knarsetandend hebben aangehoord. Gewoon. Doen., was de VVD-leus bij de verkiezingen. Maar Segers dacht waarschijnlijk aan Doe Maar, met het liedje Is dit alles wat er is? Want Nederland is helemaal niet af, vindt Segers. Hij gaf er zaterdag een interview over in dagblad Trouw. En dit weekend praat hij erover op het ChristenUnie-congres. Veel Nederlanders voelen helemaal geen vrijheid, maar juist bitterheid, merkt Segers. Oudere ge

Maar zo makkelijk leek het niet voor Juncker, toen premier Mark Rutte op 2 maart van dit jaar in Berlijn zijn grote Europa-toespraak hield. Rutte pleitte voor kleine, pragmatische stapjes: Schritt für Schritt.' En de Europese Commissie moest het niet te hoog in de bol krijgen. Die is er voor de lidstaten, niet andersom, zei Rutte. Terwijl in het Verdrag van Lissabon toch iets heel anders staat: de Commissie is de hoeder van het Europese belang. Toen Rutte in Berlijn die toespraak hield, was minister Wopke Hoekstra van Financiën drukdoende andere landen mee te krijgen in verzet tegen een grotere en voor Nederland duurdere EU-begroting. De Commissie redeneert: de Britten stappen uit de Unie, dat kost ons heel veel inkomsten, en tegelijk willen we meer doen denk maar aan een sluitend systeem van Europese grensbewaking en de aanpak van het klimaatprobleem. In die redenering kón het niet anders dan dat dit Nederland heel veel extra geld zou gaan kosten. In zijn kruistocht verzamelde Hoekstra, aangemoedigd d

De spannendste is vice-premier Hugo de Jonge. Als die ergens binnenkomt, kijkt iedereen automatisch eerst even naar zijn bontgekleurde schoenen, die niemand anders op het Binnenhof durft te dragen. Door dat schoeisel moet je je niet laten afleiden. Met de aanwijzing van De Jonge als vice-premier heeft Buma voor zichzelf een groot risico genomen. Ten koste van Buma zou De Jonge wel eens de nieuwe grote man van het CDA kunnen worden. Een paar dagen geleden was ik op een CDA-bijeenkomst waar de politieke nalatenschap van Ruud Lubbers werd besproken. Het thema was duurzaamheid. Jan Peter Balkenende sprak er, die na zijn premierschap op allerlei manieren bezig is met het klimaatprobleem. Hij raadt iedereen het boek Donut Economie van Kate Raworth aan; het favoriete boek van GroenLinks. Makkelijk, als je geen verantwoordelijkheid meer draagt, fluisterde een CDAer me in. Sybrand Buma sprak ook. In een rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau had hij gezien dat natuur en milieu bij ons Nederlanders pas op

Maar aan de top werd overlegd en werden de banen verdeeld. Jullie daar een burgemeester? Dan wij in die andere stad! Jullie de voorzitter van de senaat? Dan wij die van de Tweede Kamer! Die verzuiling, daar was Nederland wereldberoemd om. Tot in Amerika vond je politicologische boeken die er met een zekere waardering over schreven. In de tweede helft van de jaren 60 zeiden kritische jongeren: het moet democratischer. Er werd zelfs een partij opgericht die er haar hoofdpunt van maakte: D66. Een dikke 50 jaar later kun je zeggen dat die verzuiling echt voorbij is. Verkiezingsuitslagen zijn niet meer te voorspellen en benoemingen van burgemeesters of Kamervoorzitters worden niet meer voorgekookt. Maar restjes van dat verzuilde systeem smeulen nog na. Voor de prestigieuze baan van vicevoorzitter van de Raad van State, de onderkoning van Nederland, is er tegenwoordig een advertentie met profielschets. Uw sollicitatie richt u aan Zijne Majesteit de Koning en op de envelop schrijft u: vertrouwelijk. Maar die proce

Nederland deed zelf niet mee, maar steunde die aanval wel. Uit het rapport bleek dat de besluitvorming rommelig was verlopen. De juristen van Buitenlandse Zaken waarschuwden tegen Nederlandse steun. Er was immers geen bewijs dat Irak massavernietigingswapens had en er was geen fiat van de VN-Veiligheidsraad. Een memo waarin ze minister Jaap de Hoop Scheffer hierop wezen, werd voordat hij het kon lezen, diep weggestopt door de hoogste ambtenaar van Buitenlandse Zaken. Goed opbergen in de archieven voor het nageslacht, de discussie is hiermee voor dit moment gesloten!, schreef hij erop. Toen het rapport-Davids klaar was, zei premier Jan Peter Balkenende dat hij het met de kennis van nu wellicht anders had gedaan. Maar toen was het de juiste beslissing. Ik stond erbij toen Balkenende dit zei en dacht meteen: hier kan Balkenendes coalitiepartner, de PvdA, onmogelijk achter staan. Terwijl Balkenende nog stond te oreren, smste ik naar mijn bronnen in de top van de PvdA. Een paar minuten later las ik: Mijn oren