Jaap Jansen | Bnr

Hoofdvraag zou natuurlijk zijn: heeft Xi snel en adequaat gehandeld? Toen hij op 31 december een grote toespraak hield waarin hij vooruitblikte op het nieuwe jaar, sprak hij met geen woord over het virus, waarvan hij toen al op de hoogte was. Pas deze week bezocht hij voor het eerst de stad Wuhan, waar het virus de kop opstak. Luister ook |China meldt aantal coronabesmettingen daalt In een dictatuur kan een virus sneller om zich heen grijpen dan in een democratie. Niets is daar immers belangrijker dan je chef behagen. Al is de werkelijkheid anders, je probeert zo lang mogelijk te doen alsof. Het Grote Plan moet immers worden uitgevoerd. In Iran werden de coronacijfers naar verluidt bewust laag gehouden om de toch al geteisterde economie niet verder te beschadigen. Maagdelijk Kijk naar Noord-Korea. Op de wereldkaart waarop van minuut tot minuut de verspreiding van het virus wordt genoteerd, blijft dat land maagdelijk blank. Ondanks het grensverkeer met China lijkt er niets aan de hand. Zijn de door honger

Het is op alle fronten waarneembaar. Eerst VVD en CDA tegenover D66 en ChristenUnie over het noodzakelijke klimaatbeleid. Daarna D66 versus het CDA over de boeren. Toen de ChristenUnie die twijfelde over het CETA-verdrag van D66-minister en mogelijk lijsttrekker Sigrid Kaag. Luister ook |Keiharde campagne En steeds opvallender: het gedoe tussen de VVD van premier Mark Rutte en het CDA dat er openlijk op aast Rutte volgend jaar van de troon te stoten. Zo deed CDA-vicepremier Hugo de Jonge moeilijk toen VVD-staatssecretaris van Defensie Barbara Visser zich liet ontvallen dat de Marinierskazerne bij nader inzien niet naar Vlissingen zou verhuizen. Dat gaat zomaar niet, riep De Jonge afkomstig uit Zeeland.Een-tweetje En deze week had De Telegraaf een hilarisch verhaal over een plan dat VVD-Kamerlid Dilan Yesilgöz op tv zou lanceren, waarna VVD-minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker het zou omarmen. Het opzetje ging niet door, want de andere minister op Justitie, CDAer Ferd Grapperhaus, was not amused.

In de Tweede Kamer stemmen deze twee partijen, nu ze beiden in de oppositie zitten, bijna altijd hetzelfde. De PvdA bleek vorige week zelfs bereid haar eigen trofee in de kliko te werpen: het CETA-verdrag waarover naar tevredenheid was onderhandeld door minister nu Kamerlid Lilianne Ploumen. Dat verdrag was voor de PvdA plotseling waardeloos nadat GroenLinks-leider Jesse Klaver de strijd ermee aanbond. Waar dus nog verschillen zijn, worden ze snel weggewerkt. Geen wonder dat Klaver droomt van een Keerpunt 21, een gezamenlijk verkiezingsprogramma voor 2021. Geen wonder dat PvdA-aanvoerder Lodewijk Asscher vorig jaar in de podcast Betrouwbare Bronnen pleitte voor een samen uit, samen thuis van de twee partijen in de kabinetsformatie. Gezamenlijk optrekken heeft ook strategische waarde. Als een links verbond met enig gemak de grootste partij kan worden, houden de media daar in de campagne rekening mee. Dan is er geen tv-debat tussen Mark Rutte en Thierry Baudet, zoals in de Europese stembusstrijd, maar tusse

Volgens Baudet is de EU na Napoleon en Hitler bezig de inwoners van Europa te onderwerpen. Toen PvdA-leider Lodewijk Asscher Baudet vroeg wie er achter dit complot zitten, zei de FvD-voorman: Alle voorstanders van de EU.Vermeend Uit een vorig jaar gepubliceerde peiling van Kantar Public bleek dat 86 procent van de Nederlanders tegen Nexit is tegen uit de EU stappen, het belangrijkste politieke doel van Baudet. Met zo veel EU-aanhangers wordt het wel erg druk in Baudets vermeende complothoekje. Hij filosofeerde nog even door. Hitler was geen nationalist, zei Baudet, want een nationale staat heeft geen reden voor een veroveringsoorlog. Luister ook |Penny wise, pound foolish Huh? Was de EU niet juist opgericht om nooit meer op Europese bodem van die verschrikkelijke oorlogen te hebben? Ach laat maar, Baudet heeft het alweer over omvolking. Op het Binnenhof wordt hoofdschuddend geluisterd. Samenwerking met Forum ziet CDA-vicepremier Hugo de Jonge niet gebeuren, zei hij aan het begin van dit politieke jaar.

Volgende week donderdag proberen de huidige Europese leiders op een speciaal hiervoor belegde top in Brussel het eens te worden over een nieuwe zevenjaarsbegroting. In de wandelgangen van de macht vernam ik dat het na donderdag wel eens vrijdag kan worden. En zaterdag, desnoods ook zondag voor ze eruit zijn. Landbouwlanden en arme regios roepen ach en wee, want de Europese Commissie heeft voorgesteld flink op de budgetten daarvoor te bezuinigen.Oplopen Nederland is ook boos. Wij zitten bij de vrekkige vijf. De reden is dat de Commissie de begroting een klein beetje laat oplopen. Van net iets meer dan 1 procent van het Europees nationaal inkomen naar 1,11 procent. Dat kan niet en dat mag niet, riep premier Mark Rutte onlangs tegen Charles Michel, die volgende week de top voorzit en een compromis moet bedenken. Die 1 procent is voor Nederland een bijna heilig getal. Geen cent te veel hoor! Een van onze kompanen, Oostenrijk, heeft al gedreigd met een veto. Luister ook | De Nieuwe Britten Het Commissievoorst

De afgelopen 47 jaar kon Nederland rustig toekijken als de Britten dwarslagen. Vervolgens hielpen we in Europa een compromis te bedenken waar mee te werken was. Nu moet Nederland zelf het voortouw nemen en vaker dan ons lief is de boeman spelen. Gelukkig hebben we steun van gelijkgezinden. Wopke en de zeven dwergen, werd het clubje eerst smalend genoemd naar onze boomlange minister van Financiën en de relatief kleine bondgenoten. Maar op het telefoonlijstje staat inmiddels een elftal: de Scandinavische landen, de Baltische, Slovenië, Oostenrijk, de Benelux en Ierland. Nu de Britten weg zijn, is Nederland in grootte het vijfde land. Duitsland en Frankrijk zien dat en zijn zelfs blij met de nieuwe rol van Nederland. Als je onderhandelt kun je dat beter in kleine kring doen, voordat het eindbod op tafel komt. Nu Brexit een feit is, investeert Rutte ook extra in de relaties met nummer drie en vier: Italië en Spanje. Boris Johnson wil een nieuw verdrag met de EU. Een vrijhandelsverdrag zonder tarieven en quota.

Het CDA heeft hem voor een halve dag in de week ingehuurd voor campagnezaken. Het contract loopt voorlopig tot de zomer. En dat is opmerkelijk, want de belangrijkste kandidaten voor het lijsttrekkerschap, minister van Financiën Wopke Hoekstra en vicepremier Hugo de Jonge, bezweren bij hoog en bij laag dat ze pas in de zomer gaan nadenken over hun toekomstperspectief. Ze dromen allebei van het Torentje, ze willen de macht overnemen van VVD-premier Mark Rutte.Keiharde campagne De komst van Jack de Vries wijst erop dat het een keiharde campagne wordt. Hij is de man achter U draait en u bent oneerlijk: Jan Peter Balkenende in 2006 tegen toenmalig PvdA-lijsttrekker Wouter Bos. In die campagne werd het journaille elke ochtend uitgenodigd voor een briefing die steevast afsloot met het draaipunt van de dag. Waar had Wouter nu weer geflipflopt? Nooit in de vlek wrijven, zei De Vries altijd als het CDA problemen had. Bij de tegenstander de vlek groter maken is natuurlijk heel wat anders! Het is de vraag wat de bemoei

Hetzelfde gebeurt met de arbeidsmarkt. In tientallen jaren ontstond daar een woeker aan arrangementen, regels, uitzonderingen en daarop weer uitzonderingen. Nederland telt inmiddels de meeste flexwerkers van heel Europa. De balans is zoek en de politiek en ook de polder komen er niet meer uit. Ook hier toog een onafhankelijke commissie aan het werk. De voormalige directeur algemene beleidsaangelegenheden van Sociale Zaken Hans Borstlap presenteert vandaag zijn rapport. Luister ook |Niet per se Klaas Onlangs was er trouwens ook nog de commissie-Donner die het wangedrag van de Belastingdienst bij de kindertoeslagen doorlichtte. Het rapport leidde de val in van staatssecretaris Menno Snel, die vanwege de omvang van de problemen binnenkort wordt opgevolgd door twéé staatssecretarissen. Het rapport bood minister Wopke Hoekstra de gelegenheid een stevige reorganisatie in gang te zetten waar Snel nog niet aan toe was. In de wandelgangen van de macht hoorde je: Snel is goed, goed is beter.Afschaffen In 2004 pleitt

Vorig jaar was het migratiesaldo het verschil tussen wat hier binnenkomt en er uitgaat 114.000. In de jaren ervoor zon 80.000.Buitenlandse studenten Een groot deel van dat cijfer bestaat uit buitenlandse studenten. In Nederland hebben we er 86.000. De Top 5: Duitsers, Italianen, Chinezen, Amerikanen, Indiërs. Breinen die wij goed kunnen gebruiken. Ooit klaagde staatssecretaris van Onderwijs Halbe Zijlstra over de grote aantallen buitenlandse studenten. Tot minister Jan Kees de Jager (Financiën) hem cijfers liet zien hoeveel er hier blijven en wat ze Nederland opleveren. Hij was meteen overtuigd. Luister ook |Gemengde gevoelens in Den Haag over regeerakkoord Er zijn ook heel veel arbeidsmigranten. De Top 3: Polen bouwvakkers bijvoorbeeld, Duitsers omdat ze naast ons wonen, en icters uit India. Die dragen jaarlijks zon 11 miljard euro bij aan de Nederlandse economie. Dan zijn er uiteraard vluchtelingen die plots hun land moeten verlaten en niets liever willen dan zo snel mogelijk terugkeren. En er zijn

Wat was voor mij het politieke moment van het jaar? Niet het na veel hangen en wurgen bereikte klimaatakkoord waarin links en rechts binnen de coalitie elkaar uiteindelijk toch nog vonden. Ook niet het pensioenakkoord en ook niet het aftreden van staatssecretaris Menno Snel. Mijn moment van het jaar was de maandag. Wat zegt u? De maandag.Torentje Vroeger, in Paarse tijden, had je het Torentjesoverleg. Het was een komen en gaan van bewindslieden en Kamerleden in het kantoor van PvdA-premier Wim Kok. Omdat CDAer Jan Peter Balkenende zich daar als oppositieleider kapot aan ergerde, schafte hij eenmaal zelf premier - dat overleg af. Onder Mark Rutte is het teruggekeerd, in andere vorm. De politieke week begint op maandag in de werkkamer van eerste vicepremier Hugo de Jonge op Volksgezondheid. De CDAer aan het ene hoofd van de tafel, D66-fractievoorzitter Rob Jetten aan de andere kant en de premier, de overige vicepremiers en de fractievoorzitters aan weerszijden langs de lange kant. Ook aan tafel: minister v

Het liep uit op een Kamerdebat waarin heel ongebruikelijk Bolkestein zich moest verantwoorden tegenover zijn collega-fractievoorzitters. Het was tijdens Paars en coalitiepartner PvdA noemde Bolkesteins handelwijze risicovol en niet verstandig. En D66: onwenselijk en ontoelaatbaar. Bolkestein trok zich meestal nergens iets van aan. Het laat mij Siberisch, zei hij dan. Maar hier kwam hij tot inkeer. Waar hij zijn dubbele pet eerst volstrekt normaal vond, drong hij nu zelf aan op helderheid over wat een Kamerlid wel en niet mag.Nieuwe Bolkestein Een dik jaar geleden noemde ik in deze column de huidige VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff de nieuwe Bolkestein, omdat hij met stevige voorstellen de VVD op de kaart zette. Toen onlangs bleek dat Dijkhoff bovenop zijn salaris als fractievoorzitter 80.000 euro aan wachtgeld ontving en ook nog een reiskostenvergoeding, terwijl hij al een auto met chauffeur had, moest ik opnieuw aan Bolkestein denken. Dijkhoff zei dat hij recht had op het wachtgeld, het mocht van de

Twee dagen na het aantreden van het kabinet Lubbers/Kok viel de Berlijnse Muur. Een gebeurtenis met enorme gevolgen voor Europa en voor de economie. Balkenende I startte kort na 9/11. Tijdens de onderhandelingen over dat akkoord bereidde de Amerikaanse president Bush de inval in Irak voor. Niets daarover in het regeerakkoord. Vertrouwen in de toekomst, heette het 70 paginas tellende boekwerk voor Rutte III. Het buitenlands beleid was als vanouds gebaseerd op drie hoekstenen. Ik citeer. We richten ons primair op bewezen samenwerkingsverbanden als de EU, de NAVO en de VN. Nu, twee jaar later, zou je het zó niet meer kunnen opschrijven. Lees en luister ook | Lijst trekken Hersendood noemde de Franse president Emmanuel Macron het bondgenootschap vier weken geleden. Het leidde er deze week op de NAVO-bijeenkomst in Londen toe dat van de weeromstuit of all people Donald Trump de lof van de club ging zingen. Terwijl de Amerikaanse president eerder de NAVO nog verouderd noemde. Er moet dus iets in dat brein gebeur

Om de paar jaar zien we hetzelfde patroon. Het lijsttrekkersseizoen breekt aan en politici die willen reiken naar het allerhoogste kunnen daar niet goed mee overweg. Het is in onze calvinistische cultuur not done voluit je ambitie te tonen. Toen ik een half jaar geleden VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff vroeg hoe het is om alom beschouwd te worden als kroonprins van premier Mark Rutte, zei hij: Laat mij die last nou maar dragen. Zo van: iemand moet het doen. Aan het begin van dit nieuwe lijsttrekkersseizoen zie ik een groot verschil tussen oppositiepartijen en die van de coalitie. Het lijsttrekkerschap van Geert Wilders staat al vast. Bij 50plus is Henk Krol opnieuw voorgedragen en ook voor Lodewijk Asscher, Jesse Klaver en Lilian Marijnissen verwacht ik geen concurrentie. In de vier coalitiepartijen is wél van alles aan de hand. Rutte is inmiddels negen jaar premier en na zon lange periode wordt het vaak link om je te handhaven. Vandaar Dijkhoff als kroonprins tegen wil en dank. Bij het CDA hebben ze vi

Lees ook |Irak: opnieuw krassen in Teflonlaag Rutte Het was een oprecht moment van eerlijkheid. De premier zei meer dan veel luisteraars doorhadden. Het was zijn grootste crisis want hij overwoog het bijltje erbij neer te gooien. Ermee op te houden. Te stoppen. Mark Rutte zag het helemaal niet meer zitten. Van zijn VVD was deze kabinetsperiode al heel veel gevraagd. Nu ook nog de maximumsnelheid omlaag naar 100 kilometer per uur zonder er iets voor terug te krijgen, dat was hoe symbolisch ook de druppel. Eerder al had VVD-minister Cora van Nieuwenhuizen laten weten dat het haar te ver ging, die aanvallen op de auto en straks misschien ook nog rekeningrijden. Ze wilde er niet aan meewerken. Hoe anders was het beeld afgelopen zomer. Na een moeizame kabinetsformatie en een trage start ging het opeens veel beter met het derde kabinet Rutte. Er kwam een klimaatakkoord, een pensioenakkoord en in opiniepeilingen kregen de coalitiepartijen weer wat massa. Op Prinsjesdag verscheen een blinkende begroting en er we

Eén kritisch zinnetje in een 70 paginas tellend partijrapport over de kwantitatief grote, maar kwalitatief niet altijd hoogstaande landbouwexport zint haar niet en ze dreigt een eigen partij op te richten. De Agrarische Sociale Partij. ASP, haar eigen initialen. Jullie moeten nu doen wat ik wil of ik bega een ongeluk! Bij D66 in het landbouw en natuurdebat aan de andere kant van het spectrum klagen de jongeren juist dat het allemaal niet ver genoeg gaat. In plaats van 130 nog maar 100 rijden op de snelwegen? 90 moet het zijn! I want it all, I want it now. Er is geen stikstofprobleem, roept Thierry Baudet. 78 procent van de lucht is stikstof, dus hoezo een probleem? Dat klopt. Er is een stikstof-verbindingenprobleem. Nederland kampt, meer dan andere landen, met veel te hoge concentraties ammoniak en mono-stikstofoxiden. Dat leidt tot verzuring en vermesting en tot het uitsterven van een grote variatie aan planten en dieren. En dat probleem is niet uit de lucht komen vallen. Het gewraakte beleid is al bij

Wij Nederlanders raken ze niet graag kwijt, de Britten. Ze lijken een beetje op ons. We zijn handeldrijvende buren. Soms met elkaar, soms tegen elkaar. We hadden zelfs even hetzelfde staatshoofd. Nederlanders houden van Britse humor en we denken dat we ze heel goed verstaan. I say hello, you say goodbye! De Franse president Emmanuel Macron zit er anders in dan Rutte. Kom nou maar door met die Brexit, denkt Macron. Hij wil af van het eindeloze gedoe en verder met Europa. Hoewel Rutte en Macron partners zijn in de Europese liberale partij, staan ze in het Brexitverhaal tegenover elkaar. Dat is trouwens typisch Frans: in het begin van een politieke discussie nemen ze vaak een excentriek standpunt in. Om te laten zien: hier zijn wij, Frankrijk doet ertoe, en als er een compromis komt, wordt het met óns gesloten! Ondertussen rijst de vraag of die hele Brexit wel doorgaat. Hashtag: er komt geen Brexit, twittert Henri Kruithof al maanden. Op Twitter omschrijft hij zich als liberaal politiek dier, Rotterdammer in

Rutte sprak hem tegen voor de cameras in het Witte Huis No, its not positive! en adviseerde achter de schermen de president op zijn eerste NAVO-top zijn zegeningen te tellen. Alle lidstaten moeten in 2024 twee procent van hun bruto binnenlands product aan defensie besteden, dat hebben ze elkaar in 2014 plechtig beloofd in Wales. Trump kwam mokkend binnen - Waar blijft Duitsland, waar blijft Nederland? maar verliet Brussel als triomfator: Omdat ík er steeds op aandring, geven ze nu allemaal meer uit! Op advies van Mark. De NAVO door Trump kort ervoor nog als overbodig gebrandmerkt, kon weer even verder. Hij heeft nog gelijk ook, zei Rutte later voor de microfoon over Trumps gehamer op die groei naar twee procent. Dat hebben we afgesproken en dan moeten we ook laten zien dat we de goede kant op gaan. Typisch Rutte: waar het lastig is een beetje meebuigen en als iemand echt gelijk heeft, dat ook ruiterlijk toegeven. Deze week hield de Eerste Kamer Algemene Politieke Beschouwingen. De SGP vroeg aan Rutte of

Politiek is voor een deel psychologie. Het geeft niet dat je niet overal 130 mag rijden, legde toenmalig VVD-Kamerlid Han ten Broeke eens uit, Het gaat erom dat de automobilist elke keer als hij weer dat bordje 130 ziet en het gaspedaal indrukt, automatisch denkt: VVD!.' In 1989 zegde de VVD-fractie het vertrouwen op in het kabinet Lubbers II. Steen des aanstoots was het allereerste Nationaal Milieubeleidsplan, meer precies: het verlagen van de auto-aftrek voor werknemers. Het ging achteraf gezien maar om een paar gulden per maand, maar voor de VVD was de auto heilig. Dat plan was van minister Nijpels, die werd gesteund door collega-minister Kroes. Het was dus ook een breuk met eigen ministers. De daaropvolgende verkiezingen liepen voor de VVD rampzalig af. Haalde de partij eerder nog 36 zetels, nu waren het er nog maar 22. Het CDA ging verder met de PvdA. Toen Mark Rutte VVD-leider werd, probeerde hij het met groen rechts. Dat was een marketingfout, vertelde hij me later: Iedereen hoorde groen en dacht me

Bij de PvdA begrijpen ze er niks van. Daar willen ze extra geld om het lerarentekort te bestrijden. Misschien stemmen we wel tegen de onderwijsbegroting, riep Lodewijk Asscher. Eisen, dreigen! Daar heb je de PvdA weer, schamperde de coalitie. Eerst liet PvdA-minister Jet Bussemaker in Rutte II een gat achter van 500 miljoen euro, vervolgens eiste Asscher tijdens de kabinetsformatie - waar zijn partij niet aanzat - fors meer geld voor onderwijs. Wat hij nog kreeg ook, al was het maar omdat de deelnemende partijen zoiets toch al van plan waren. De PvdA-leider wekt ergernis, maar ze kennen hem. Alle coalitiepartijen hebben al eens met de PvdA bestuurd, ze weten dat die er soms hard in gaat. Van GroenLinks begrijpen ze nog niet veel. Die partij aarzelde altijd over regeren en liet de afgelopen kabinetsformatie onnodig lang duren door twee keer de indruk te wekken misschien, heel misschien toch mee te willen doen. Toch kan de nieuwe houding van GroenLinks wel eens de opmaat zijn naar een heel interessante ontw

Op weg naar de bijeenkomst pakte hij de autotelefoon, een zwart bakbeest met zon kruldraad eraan. Hoe is het daar, vroeg Braks. Ze zijn laaiend, klonk het aan de andere kant van de lijn. Das niet best, zei de minister. Hij keek naar mij en grijnsde. Eenmaal binnen deed hij zijn jasje uit. De bewindsman werkte zich in het zweet om de boeren uit te leggen dat het echt niet anders kon, het was hoogst noodzakelijk zware maatregelen te nemen. Maar ook dat hij, wat er ook gebeurt, altijd ook aan hun belang zou denken; dat hij aan hun kant stond. En warempel, om mij heen verstomde het gemor. Ik hoorde: Die Braks, das er een van ons. Na anderhalf uur nam hij afscheid met kazen en krentenmikken onder de arm. Tientallen jaren later speelt er weer zoiets. We moeten af van de overdosis stikstof die nuttige planten verhindert te groeien, vogels doet uitsterven en ook de mens in problemen brengt. De hoogste rechter heeft het bestaande beleid afgekeurd. Voorlopig mag er niet gebouwd worden. De landbouw is verantwoordelij