De Dag

Studenten en onderzoekers van een aantal universiteiten krijgen mogelijk geen toegang meer tot bepaalde kennis om te voorkomen dat zij informatie naar Iran kunnen lekken. De strenge regels zijn niet voor niets, want "wij hebben immers een gevoelig verleden". Voor dat verleden nemen we je mee naar de jaren 70, toen de Pakistaanse Abdul Qadir Kahn in Nederland onderzoek deed bij het Almelose Urenco, dat techniek had om uranium te verrijken. Na een vakantie naar Pakistan in 1975 kwam hij niet meer terug en ontwikkelde zich in zijn thuisland als 'de vader van de Pakistaanse atoombom', met dank aan de in Nederland verkregen atoomkennis.

Dik zeven miljoen euro verdween uit de zakken van enkele tientallen particuliere beleggers. Zijn ze het slachtoffer van een sluw in elkaar gezette fraude? Het Openbaar Ministerie denkt van wel en brengt acht mensen voor de rechter. Charlotte Waaijers van de NOS-economieredactie beet zich vast in de zaak en sprak met gedupeerden. In de podcast legt zij uit hoe boilerroom-fraudes werken en waarom het lastig is geld terug te krijgen.

Terwijl in Amerika het afzettingsproces tegen president Trump op zijn einde loopt, komt de strijd om het presidentschap nu echt op gang. Bij de Republikeinen staat al vast dat Trump de presidentskandidaat wordt, maar bij de Democraten staan nog twaalf kandidaten in de ring. De aftrap van het voorverkiezings-seizoen is traditiegetrouw in Iowa en dat gebeurt maandag met een zogeheten caucus. Maar waarom in Iowa? En wat is een caucus? Hoe gaat dat in zijn werk en wat zegt een overwinning in Iowa dan weer over de toekomst van de winnaar? Een heleboel vragen, waar correspondenten Arjen van der Horst en Marieke de Vries in De Dag antwoord op geven.

Docenten blijven het herhalen: ze willen structureel meer geld en minder werkdruk. Het water staat ze aan de lippen en dat raakt ons uiteindelijk allemaal, want de kwaliteit van het onderwijs lijdt eronder. Onderwijsminister Slob trok al een aantal keer de portemonnee, maar vindt het nu genoeg: er komt deze regeerperiode niets meer bij.

"Een uitverkoop van Palestijnse rechten" en een "plan dat in de toekomst tot niets anders gaat leiden dan Apartheid." Zo noemt voormalig VN-gezant Robert Serry het plan dat Trump gisteren presenteerde om een einde te maken aan het Israëlisch-Palestijns conflict. Hij vervolgt: "Ik ben tot nu toe altijd heel terughoudend geweest om te zeggen dat een tweestatenoplossing voorbij is. Maar die is nu echt voorbij." Wat staat er precies in de "deal van de eeuw", zoals Trump het noemt. En hoe wordt er op gereageerd in Israël? Correspondent Israël en Palestijnse gebieden Ties Brock legt dat uit. 

Dikke mensen, transgender personen, mensen met een handicap? Liever niet op TikTok. De NRC sprak met voormalige medewerkers van het Chinese sociale platform. Zij hielden zich bezig met modereren: bepalen welke beelden en welke reacties wel en niet te zien zijn. En wat bleek? In de onderzochte periode waren er allerlei doelgroepen die het platform verborgen hield. Ook politieke boodschappen werden tegengehouden. Wat wel bleef staan zijn seksueel ongepaste commentaren onder video's van kinderen. Althans: de aanpak daarvan 'behoorde niet tot de kerntaken'. Welke video's mogen wel en niet? En hoe veilig is dit platform voor kinderen? 

"Excuses voor het overheidshandelen van toen, nu de laatste overlevenden nog onder ons zijn." Die woorden sprak premier Rutte gisteren tijdens de Nationale Holocaust Herdenking in Amsterdam.  Na 75 jaar is er nu echt een spijtbetuiging vanuit de Nederlandse regering voor het aandeel van de overheid van toen in de Jodenvervolging. Waarom heeft het zo lang geduurd? En wat was het aandeel van de Nederlandse overheid? In De Dag praten we erover met Annemiek Gringold, hoofdconservator van het Joods Cultureel Kwartier. Gringold stond gisteren in het publiek. "Er ging een zucht door de menigte toen hij de excuses uitsprak", vertelt ze. Ook zij voelde opluchting. "Er was alsof er een ventiel bij me openging. Ik zuchtte ook."

Uitgerekend op de dag dat in Israël de Holocaust werd herdacht, kwam Duitsland met een verbod op de neonazi-organisatie Combat 18. Dat lijkt geen toeval te zijn, want Duitsland zit erg met neonazistische club in zijn maag, volgens historicus en Duitslandkenner Jacco Pekelder van de Universiteit Utrecht. In podcast De Dag vertelt hij onder welke Duitsers de club veel weerklank vindt. "Het trekt jongeren die het idee hebben dat de overheid hun problemen niet oplost. Zij voelen zich aangemoedigd door een algemeen sterker rechts-populistisch geluid in de samenleving, bijvoorbeeld door de opkomst van de AfD."

Er is veel te doen over een onderzoek naar seksueel misbruik bij Jehovah's Getuigen dat door de Universiteit van Utrecht is gedaan. Ex-leden die hun verhaal in het openbaar hebben gedaan, hopen op verandering binnen de gemeenschap, die zij gesloten noemen. Theoloog Stefan Paas van De Ongelooflijke Podcast (EO) legt uit wat Jehovah's Getuigen geloven en waarom.

Het komt zelden voor dat een regiezitting de aandacht van nationale en internationale media trekt, maar die van de zaak Ruinerwold is een uitzondering. Tientallen journalisten uit Oostenrijk, Duitsland, België en Nederland kwamen gisteren naar de rechtbank in Assen om de zaak op de voet te kunnen volgen. Ook NOS-binnenlandredacteur Mitchell van de Klundert was er bij. "Eén van de grote dingen van deze zitting was de verklaring van het OM, waaruit bleek Gerrit van der D. zijn kinderen niet letterlijk, maar wel geestelijk gevangen hield", zegt Van de Klundert. In De Dag kijken we mee in de rechtszaal en duiken we in de destructieve wereld die Gerrit van der D. voor zijn gezin had geschapen.

Het is "alle hens aan dek" in China om het nieuwe coronavirus te bestrijden. Dichterbij huis rukt vogelgriep op. We stappen daarom in de wereld van virussen, met een lesje virussen door viroloog Ab Osterhaus. Hij vertelt hoe een nieuw virus kan ontstaan, vervolgens voor een uitbraak kan zorgen en hoe de mens een virus weer onder de duim kan krijgen. En valt er te voorspellen of er ooit nog een pandemie, een epidemie op wereldwijde schaal, zal uitbreken?

Door onder meer een brandend busje in te zetten, probeerden vier mannen gisteren een gedetineerde te bevrijden uit de gevangenis in Zutphen. Hoogstwaarschijnlijk ging het om de tot levenslang veroordeelde crimineel Omar L. Hij is inmiddels overgebracht naar de Penitentiaire Inrichting (PI) in Vught. Hoewel iemand helpen bij ontsnappen wél strafbaar is, is zelf ontsnappen uit een gevangenis dat niet. En dat is niet zo gek als het klinkt, stelt strafrechtadvocaat Geertjan van Oosten in De Dag. "Iedereen heeft de drang naar vrijheid." Hij legt uit waarom het in zijn ogen zinloos is om ontsnappen strafbaar te maken. En hoe veilig is de extra beveiligde gevangenis in Vught eigenlijk? "Reken maar dat gevangenen daar over ontsnappen fantaseren en nadenken, maar het is ook iets waar de autoriteiten rekening mee houden", zegt misdaadverslaggever Yelle Tieleman (AD). "Ontsnappen uit Vught lijkt vrijwel onmogelijk. "

Muziekminnend Europa is weer afgereisd naar Groningen, waar een nieuwe editie van muziekfestival Eurosonic Noorderslag is losgebarsten. Het Europese festival reikt jaarlijks belangrijke popprijzen uit en boekt Europese artiesten vlak voordat ze internationaal doorbreken.  In De Dag vragen we Sagid Carter van NPO 3FM welke acts we dit jaar in de gaten moeten houden en bespreken we hoe moeilijk het is om tegenwoordig door te breken als artiest. 

Elke zelfmoord is uniek maar er zijn wel patronen, zegt de onderzoeksgroep 113 zelfmoordpreventie. We praten erover met de voorzitter van die onderzoeksgroep: hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie Arne Popma. Heb jij hulp nodig? Dan kun je contact opnemen met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 0900 0113 (24/7 bereikbaar) en 113.nl.

Ronkende woorden in het Turkse parlement gisteren: Turkije zou de Libische generaal Haftar wel een lesje leren, aldus president Erdogan. Wat wil hij precies met Libië? Turkijedeskundige Erik-Jan Zürcher van de Universiteit Leiden legt dat uit.

Het ging al even deze kant uit en vanaf 1 april is het werkelijkheid voor spaarders bij ABN Amro: zij krijgen helemaal geen rente meer uitbetaald. Het is niet ondenkbaar dat andere banken volgen, tot grote ergernis van de spaarders zelf. In deze podcast neemt economie-redacteur André Meinema je mee achter de schermen van de bank. Hoe werkt 'geld stallen', wie verdient er wat aan en moet sparen wel blijven lonen? Met Alain Faddegon nemen we de optie beleggen door. Hij is van een studentenbeleggersclub en vertelt dat jongeren soms met een ander idee over sparen worden opgevoed.

Na een politiek onrustig najaar staat het kabinet de komende periode weer een zwaar jaar te wachten. Welke knopen moet worden doorgehakt? Hoe zit het met de machtsstrijd binnen de partijen? Krijgt het gras op het Malieveld nog tijd om te groeien? En wat kan er nog gebeuren voordat het verkiezingstijd is? Met politiek verslaggever Xander van der Wulp nemen we een aantal hete hangijzers door. Hij vertelt hoe politici bepaalde dossiers willen aanpakken en waar jij op moet letten de komende maanden.

Net toen de vijandigheden tussen Amerika en Iran hun hoogtepunt bereikten, stortte bij Teheran een passagiersvliegtuig neer. Het lijkt er steeds meer op dat hij is geraakt door een Iraanse raket. The New York Times heeft beelden waarop het neerhalen van het vliegtuig te zien zou zijn. Met onderzoeker Pieter van Huis van Bellingcat en luchtvaartdeskundige Joris Melkert reconstrueren we de mogelijke scenario's.

"Harry en Meghan zijn een soapserie geworden die nog jaren meekan. Maar voor het in stand houden van een monarchie is dit een bedreiging." Het onaangekondigde 'stapje terug' van Harry en Meghan zou tot slaande paleisdeuren hebben geleid. In deze podcast praten we met oud-correspondent in het Verenigd Koninkrijk Hieke Jippes over de rol van Meghan, de Britse roddelpers en de kille statements van het paleis.Deze rel doet historicus Dorine Hermans denken aan Pieter van Vollenhoven. Zijn introductie in de Nederlandse koninklijke familie ging ook niet zonder slag of stoot. Maar, denkt Hermans: "De monarchie is sterk en je moet wel heel wat doen om dat omver te werpen."

De kruitdampen zijn opgetrokken en zowat alle vuurwerkresten zijn opgeveegd. En opeens gaat hard met het vuurwerkverbod. Rotterdam wil als eerste van de vier grote steden voor de komende jaarwisseling een algeheel vuurwerkverbod opleggen. Morgen bespreekt de gemeenteraad van Amsterdan hetzelfde onderwerp en eerder besloot Apeldoorn al dat de gemeente vuurwerkvrij wordt. Tjeerd de Faber van het Oogziekenhuis in Rotterdam hoopt dat meer steden volgen. Hij omschreef zijn nachtdienst tijdens de jaarwisseling als een 'horrornacht'. In De Dag vertelt hij hoe hij de publieke opinie steeds meer ziet kantelen. En we spreken met Arno Bonte van GroenLinks, die al jaren voor een vuurwerkverbod pleit. Want hoe feestelijk is een jaarwisseling zonder consumentenvuurwerk En hoe handhaaf je zo'n verbod? "Het belangrijkste is het stellen van nieuwe sociale normen. Dat we hardop uitspreken dat het afsteken van vuurwerk gewoon veel te gevaarlijk is."