De Dag

Hoe langer de uitbraak van het coronavirus duurt en hoe meer landen ermee te maken krijgen, hoe groter de economische schade wordt. Vorige week verloren de beurzen wereldwijd 10 tot 15%, deze week waarschuwt de OESO dat de groei van de wereldeconomie door het coronavirus 0,5% lager uitvalt en vanochtend presenteerde het Centraal Planbureau voor Nederland verschillende groeiverwachtingen - afhankelijk van hoe snel het virus tot staan wordt gebracht. Ondertussen horen we hier en daar het r-woord al vallen: recessie. Hoe kan het dat een griepachtig virus ook de economische wereld zo in zijn greep krijgt, wat betekent het voor onze portemonnee, en hebben centrale banken nog wel genoeg middelen om het tij te keren? Marieke Blom, hoofdeconoom bij ING, vertelt erover in podcast De Dag.

Vanochtend is het proces begonnen tegen Gökmen T., de verdachte van de aanslag in een sneltram in Utrecht in maart 2019. Daarbij kwamen vier mensen om het leven en raakten twee anderen ernstig gewond. Wat weten wij een jaar na dato van de dader en komen we ooit te weten wat hem bezielde? Was hij een ideologisch gemotiveerde terrorist is of een verwarde veelpleger die om onduidelijke redenen is gaan schieten? RTV Utrecht-verslaggever Peter Huting was er de dag van de aanslag als een van de eerste journalisten bij. Terwijl hij in de rechtbank wacht op de inhoudelijke behandeling van de zaak vertelt hij in podcast De Dag zijn verhaal en waar we nu staan.

De bewoners van de Griekse eilanden Chios en Lesbos kregen het afgelopen dagen aan de stok met de oproerpolitie: Er is onrust over plannen voor nóg meer opvangcentra op de eilanden. De bewoners zijn niet boos op de migranten, maar op de regering en Europa, vertelt Eleonora Pouwels, die al 25 jaar op Lesbos woont. Ze eisen een oplossing. Migratie-deskundige Leo Lucassen vertelt ook dat de Europese solidariteit ver te zoeken is. In zijn optiek moet een 'coalition of the willing' dan maar de kar trekken en de migranten verdelen.

Het lijkt geen kwestie van of, maar wanneer het Coronavirus ook binnen de Nederlandse landsgrenzen opduikt. In de podcast De Dag pleit hoogleraar Besturen van Veiligheid Ira Helsloot ervoor te accepteren dat een uitbraak komt, en dat die niet makkelijk tegen te houden zal zijn. Helsloot onderzocht de aanpak van de Mexicaanse griep, in 2009. Over het algemeen was die aanpak goed, maar er had eerder kunnen worden gezegd dat de uitbraak waarschijnlijk niet goed te beteugelen zou zijn.

Daags na carnaval begint het vasten, op Aswoensdag. Een periode van bezinning en reflectie. Dat lijkt ook het juiste moment eens na te denken over de ophef die er was rond sommige carnavals-karikaturen en uitdossingen. Wanneer is het nog goedmoedig 'op de hak nemen', en wanneer overschrijdt het de drempel van racisme of anti-semitisme? Er was en is veel verontwaardiging over sommige praalwagens in Aalst, waarop Joodse karikaturen te zien waren. Ook nam de Chinese ambassadeur in België aanstoot aan carnavalskostuums die de draak staken met het Corona-virus. Jonas D'Hollander is freelance-journalist en werkte met carnaval in Aalst, hij vertelt daarover. En Tamara Hartman schreef op OneWorld een relaas over haar eigen twijfels bij de voorbereiding op carnaval: moet je kritiek hebben op de mogelijk aanstootgevende outfits van je mede-feestgangers?

Twee journalisten die er met hun neus bovenop stonden vertellen over de staatsgreep door Desi Bouterse in Suriname op 25 januari 1980, precies 40 jaar geleden. Bouterse viert deze dag als president, maar wat valt er te vieren? Roy Khemradj, destijds radioverslaggever in Paramaribo, werd middenin de nacht op pad gestuurd en liep pardoes tegen één van de eerste gewelddadigheden van de coup aan. En Paul Grijpma, destijds jonge verslaggever bij Het Parool, werd door zijn chef op stel en sprong naar Paramaribo gestuurd.

Het is gezellig en vaak ook handig om met collega's bij elkaar te zitten, maar wat doet een kantoortuin met onze productiviteit en gezondheid? In het KRONCRV programma De Monitor blijkt dat mensen zelfs ernstige gezondheidsklachten ervaren door het werken in zo'n kantoortuin. "Dat gaat van hoofdpijn tot een burn-out," vertelt Mijke van Wijk van De Monitor. "Het is in zichzelf niet de oorzaak van verzuim, maar draagt er wel aan bij. Meer dan 90 procent van de bedrijfsartsen die wij hebben gesproken, geeft aan dat de kantoortuin door zieke werknemers als mede-oorzaak wordt aangegeven." Rianne Appel is universitair hoofddocent corporate vastgoed bij de TU Eindhoven en denkt dat de tuinen wel zouden kunnen werken. "Als de werkgever zijn werknemer daarin maar begeleidt. Medewerkers moeten zich vaker terugtrekken op concentratieplekken dan ze nu misschien doen." In podcast De Dag neemt Lara Rense je mee in de kantoortuin van de NOS.

De Zeeuwen zijn woedend - niet alleen omdat de mariniers te elfder ure niet naar Vlissingen komen, maar vooral om de manier waarop staatssecretaris Visser met het dossier is omgegaan. Ze werd in een debat in de Tweede Kamer flink aangepakt, maar ze blijft wel op haar post. Met politiek verslaggevers Wilco Boom (NOS) en Marcel Decraene (Omroep Zeeland) bespreken we hoe het besluit -uit 2012- om de mariniers naar Vlissingen te verplaatsen op steeds lossere schroeven kwam te staan, en uiteindelijk werd ingetrokken.

In Brussel ontbrandt de strijd over de nieuwe begroting, waarvan een groot deel naar landbouwsubsidies gaat. Hoe worden die ingezet en wat wil Europa ermee bereiken? NOS-correspondent in Brussel Sander van Hoorn en Nieuwe Oogst-hoofdredacteur Esther de Snoo leggen uit hoe de afspraken nu zijn en wat er nu op tafel ligt aan nieuwe ideeën.

Harvey Weinstein wacht op de uitspraak van de jury in zijn zaak, maar in de publieke opinie is hij al jaren geleden veroordeeld. Welke impact de uitspraak in zijn zaak heeft op de metoo-beweging, en wat de invloed van de beweging op de strafzaak was, bespreken we in De Dag met Simone Tukker, verslaggever van EenVandaag.

Het gaat er soms stroef aan toe bij de verhoren van de parlementaire commissie die onderzoek doet naar beïnvloeding door onvrije landen van moskeeën en andere islamitische organisaties. Maar pakt de commissie genoeg door? Wordt er genoeg doorgevraagd als een getuige niet veel wil zeggen? Nieuwsuur-verslaggever Jeroen Stans vertelt over de de verhoren en de stand van het onderzoek. En Saïd Bouharrou, vice-voorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland, vertelt hoe het is te getuigen voor de commissie.

Nederland blijkt een belangrijke rol te hebben gespeeld in Operatie Rubicon, een spionage-project van de Duitse en Amerikaanse inlichtingendiensten. Die luisterden decennialang andere landen af, waaronder bondgenoten. Spil in het programma was het Zwitserse bedrijf Crypto AG. Maar later werd ook het Nederlandse Philips in het complot betrokken. In de podcast De Dag legt Argos-journalist Huub Jaspers uit wat Nederland terugkreeg voor zijn inspanningen.

Vijftien jaar geleden zag het grootste videoplatform ter wereld het levenslicht. Op Valentijnsdag in 2005 werd het domein van YouTube geregistreerd en inmiddels is het succesvolle huwelijk tussen videomakers en de videosite haast niet meer stuk te krijgen. In 2006 begon ook een Nederlandse jongen met het uploaden van filmpjes. Bardo Ellens vertelt hoe zijn eerste stapjes op YouTube eruit zagen en hoe het platform in de loop van de jaren zich heeft ontwikkeld.

De Utrechtse huurbaas Betty Chang verkoopt haar panden, meldt het AD. Wat betekent dat voor de bewoners, die al jaren klagen over achterstallig onderhoud en te hoge prijzen? In de podcast De Dag krijgen we meer uitleg van AD Utrechts Nieuwsblad-journalist Mathijs Steinberger en Edo Gommers van Huurteam Utrecht, dat huurders helpt bij conflicten. De situatie rond de panden van Betty Chang is zeker niet uniek.

Al weken werken virologen over de hele wereld hard aan een vaccin voor het corona-virus. Het gaat de goede kant op - in Londen wordt al op dieren getest, in Leuven zijn ze bijna zo ver - maar het zal nog maanden duren voor er een werkend middel beschikbaar is om nieuwe besmettingen te voorkomen. Daarom wordt er tegelijk hard gewerkt aan antivirale medicijnen, vertelt de Vlaamse viroloog Johan Neyts in de podcast De Dag. Daarnaast moeten overheden zich inspannen om verspreiding tegen te gaan, bijvoorbeeld door flink in te zetten op opsporing en testen van vermoedelijke besmettingen: 'Er reizen bijvoorbeeld veel Chinese arbeiders tussen China en Afrika, het zou me sterk verbazen als er niet allang iemand met het nieuwe virus rondloopt in Afrika.'

Deze week valt een besluit over ratificatie van het handelsverdrag CETA met Canada. Hoog tijd scherp te krijgen waar het akkoord nu over gaat - en waar het níet over gaat. Want volgens Clingendael-onderzoeker Rem Korteweg zijn er nogal wat misverstanden over het verdrag en de betekenis voor Nederland.

Nederland staat op de drempel van een grote energie-transitie: We moeten van het aardgas af. Op verschillende plekken worden daar proeven mee gedaan. De resultaten zijn wisselend. Welke patronen zijn er te ontdekken? Heleen Ekker (NOS) en Florian van Velthoven (Omroep Brabant) hebben gesproken met allerlei betrokkenen en maken in de De Dag een tussenbalans op.

Zondag bereikt Ciara Nederland. Het is zo'n groot lagedrukgebied dat weerman Peter Kuipers Munneke een week tevoren zich al aan die verwachting durfde te wagen. Dat komt niet vaak voor, vertelt hij in de podcast De Dag. Hij legt ook uit hoe -en waarom- stormen nu ook in Europa namen krijgen en vraagt zich af of hij niet ook eens vanaf een wilde kust verslag moet doen voor het journaal.

De Tweede Kamer bespreekt de haken en ogen rond de invoering van 5G. Tech-redacteur Nando Kasteleijn en Monique Beerlage van het Kennisplatform Electromagnetische Velden praten ons bij over de stand van zaken rond 5G. Nando legt ook uit waarom je prima nog een tijd vooruit kunt met een telefoon die niet geschikt is voor 5G.

De Amerikaanse president Donald Trump gaf afgelopen nacht zijn State of the Union, waarin hij vertelde dat het – dankzij hem - weer goed gaat met Amerika. En dat was niet het enige postieve nieuws dat er deze week was voor Trump. De eerste voorverkiezing voor de democratische presidentskandidaat in Iowa eindigde in chaos, en vandaag kan de impeachmentprocedure die tegen hem is aangespannen worden weggestemd. Journalist en Amerika-kenner Maarten Kolsloot schreef samen met Victor Vlam het boek ‘Donald Trump is niet gek’ en komt uitleggen wat voor week dit is voor de president.