Bernard Hammelburg | Bnr

Het is een raadsel waarom mensen van wie we mogen aannemen dat het geen halve zolen zijn, zich elk jaar weer in de fuik laten lokken dat World Economic Forum heet. Zonder lid te zijn, kom je er niet in, en alleen het lidmaatschap kost al een halve ton. Klaus Schwab, de magiër van het Forum, verkoopt ook het zogenoemde strategische lidmaatschap, Dat kost een half miljoen. Behalve het lidmaatschap, moet je bovendien een toegangskaartje kopen Kosten: 25.000 euro per persoon. Hoe verantwoorden al die kwispelende, champagne nippende CEOs en CFOs die kosten aan hun aandeelhouders? Als er ooit eens iets zinvols of bruikbaars uit die jaarlijkse elite-bijeenkomst in Davos zou komen, dan kon je je er nog iets bij voorstellen. Maar jaar in, jaar uit verschijnt er een of andere politieke ster, die enorme koppen scoort en dan weer dooft. De Chinese president Xi, in 2017, met een uit zijn mond verrassend pleidooi over vrijhandel, terwijl Amerika, Europa en Afrika zich inmiddels grote zorgen maken over de voet-tussen-de-de

Israël houdt zijn militaire strategie altijd zorgvuldig geheim, maar stafchef Gadi Eisenkot maakte in een afscheidsinterview met de New York Times een uitzondering. Sinds januari 2017 hebben de Israëlische luchtmacht en commandos duizenden aanvallen uitgevoerd op Iraanse doelen in Syrië. Dus niet in Iran zelf, maar het resultaat is er niet minder om. Irak had, volgens Eisenkot, in Syrië een legermacht van minstens tienduizend man, ook uit Iran, Pakistan en Afghanistan, op de been gebracht, met bases langs de grens met Libanon en Israël, plus het zwaar bewapende Hezbollah. Dat alles is goeddeels uitgeschakeld, ook het aanzienlijke raketarsenaal van Hezbollah. Tegelijkertijd onthulde de Wall Street Journal dat Donald Trumps nationale veiligheidsraad afgelopen najaar met het Pentagon heeft overlegd over de mogelijkheid van een rechtstreekse Amerikaanse aanval op Iran. Aanleiding was een Iraans bombardement op Bagdad, waarbij op een haartje na de Amerikaanse ambassade werd geraakt. De inmiddels kwaad weggelopen

Nieuwe telefoontjes pushen, die nauwelijks beter zijn dan de vorige, en dat tegen krankzinnige prijzen daar trappen ze niet meer in. Gezichtsherkenning? Houd toch op. Evenmin als neuspuntherkenning, of oorlelherkenning, of grote-teenherkenning. Als je oude mobieltje nog prima werkt, ga je echt niet meer om drie uur s nachts voor de poort van de kathedraal staan posten in het onderhavige geval Apple Store genoemd om als eerste de hand te leggen op wat theologen een idool noemen. Met de Chinezen voorop denken ze: neem je moeder in de maling. Wat grappig is, is het perspectief. Apple verloor op één beursdag tientallen miljarden in waarde, en sleurde in de hele wereld de beurzen mee omlaag. Analisten wezen er terecht op dat om in de sfeer te blijven niet de Apocalyps was gearriveerd. Het gaat nog steeds best goed met de economie, ook met Apple, dat best tegen een tikje kan. Tegelijkertijd staan Amerika en de rest van de wereld op hun kop over de 5,6 miljard die Trump wil voor zijn muur of zijn hek, of hoe

Daar gaat-ie: -Donald Trump gaat minstens twee tweets versturen die kloppen, misschien zelfs drie. In elke tweet noemt hij zichzelf de winnaar. -Het monster Assad wint en wordt de heer Assad. Ambassades in Damascus worden heropend. -Donald Trump krijgt niet zijn muur, maar wel zijn hek. Hij noemt zichzelf de winnaar. -Eén mega-zeecontainerschip vervuilt net zo veel als 50 miljoen autos, maar de scheepvaart wordt opnieuw nauwelijks aangepakt. -Donald Trump legt de handelsoorlog met China bij en noemt zichzelf de winnaar. -De EU en het Verenigd Koninkrijk gaan akkoord met een geleidelijke Brexit. Donald Trump noemt de Britten losers. -Donald Trump wordt niet afgezet, en noemt zichzelf de winnaar. -De discussie over vliegen of reizen met de trein blijft de wereld op zn kop. De vliegtarieven moeten niet omhoog, de treinkaartjes moeten omlaag. Gaat niet gebeuren. -Donald Trump stelt zich herkiesbaar en noemt zichzelf de winnaar. -Air France gaat staken. Dat staat al vast een aanleiding wordt n

Dat is zon beetje het gevoel van de klimaatbeweging, die terecht woedend is over de uitkomst van CAP24, de VN-klimaatconferentie in Katowice, die na weken neuzelen 133 paginas vrijblijvende wartaal produceerde over het nagenoeg net zo vrijblijvende akkoord van Parijs uit 2015. Ruzie over de vraag of het belangrijkste wetenschappelijke onderzoek in de verklaring zou worden opgenomen met het woord verwelkomen of nota nemen werd opgelost door het document gewoon weg te laten. De verklaring van Katowice doet denken aan het beeld van Zadkine in Rotterdam het hart ontbreekt. Dat de klimaatbeweging zelf soms meer op een religieuze sekte lijkt dan op de hoeder van de waarheid en de ijsbeer, moge zo zijn, maar twee dingen staan vast: het menselijke gedrag draagt bij aan de opwarming van de aarde, en een VN-conferentie is het slechtste gremium om daar iets aan te doen. Het goede nieuws is dat de ecologische revolutie wel degelijk plaatsvindt, maar eigenlijk uitsluitend lokaal. President Trump is een klimaatontkenne

Mevrouw Meng is opgepakt op verdenking van het illegaal verkopen van hard- of software aan Iran. Amerika vraagt om uitlevering. China eist onmiddellijke vrijlating, premier Trudeau zegt: wij zijn een rechtsstaat, daar ga ik niet over, maar de rechter. Ook de Amerikanen gebruiken dat argument: dit gaat allemaal buiten Trump om. Wat ook maar een beetje is hoe het uitkomt: onlangs eiste Trump van Turkije de vrijlating van een Amerikaanse dominee. Erdogan zei: daar ga ik niet over, maar de rechtbank, maar die dominee was niettemin binnen de kortste keren terug in Amerika. Het kan dus verkeren. Dat het in een rechtsstaat zo hóórt staat buiten kijf, maar dat de strategie van de arrestatie van mevrouw Meng niet uitvoerig in Ottawa en Washington is besproken, waag ik te betwijfelen. Het is wel degelijk een politiek signaal. De regering-Obama en de regering-Trump voerden al lang internationaal campagne tegen samenwerking met Chinese techreuzen. Australië en Nieuw-Zeeland hebben het inmiddels verboden, Groot-Brittanni

Al heel lang heb je de G-7, die bestaat uit s werelds grootste economieën. Maar daar mag China niet bij, want toen de G-7 werd bedacht, was China nog een Derde Wereldland. Rusland zit er ook niet bij. Dat wil zeggen: een tijdje wél, en toen werd het de G-8, maar na de Oekraïne- en Krim-affaire werd Rusland eruit gekieperd. Dus weer G-7. Om de economische supermacht China erbij te halen, wordt klaarblijkelijk beschouwd als G-zever. De G-20 was bedoeld om aan het elitaire G-7-groepje een aantal ontwikkelingslanden en opkomende markten toe te voegen. China en Rusland stonden wel op dát lijstje. Maar eigenlijk is de G-20 de G-19, want namens de Europese Unie schuift er ook een vertegenwoordiger aan. Nederland mag er af en toe bij zijn, zoals nu, en is dan apetrots. Dat is merkwaardig, want als 18de economie in de wereld hoort ons land er gewoon permanent bij. Maar dat willen andere leden dan weer niet, want dan zouden er te veel Europese landen aan tafel zitten. Premier Rutte vond het allemaal prachtig, voora

Aanleiding voor de huidige rellen, met demonstranten in gele motorfietshesjes, is de benzineprijs. Die is opgelopen tot 1,47 euro per liter. In Nederland is die met 1,66 euro overigens een stuk hoger. De Fransen hebben wel dure tolwegen, maar ze betalen geen BPM en wegenbelasting. Dus als Nederlander denk je: waar mag ik tekenen? Maar voor de vaak in armoe levende Franse plattelander is het niet meer op te brengen. Die ziet de hoge benzineprijs als symbool van de mislukking van de door president Macron beloofde hervormingen. De president van de rijken', is zijn bijnaam op het platteland. Het griezelige van het verhaal is de kaping van de protesten door eveneens in gele hesjes gehesen dubieuze gelegenheidsrelschoppers van allerhande pluimage. Bijvoorbeeld anti-immigratie-hooligans jawel, hooligans die een groep donkergekleurde asielzoekers vanuit hun schuilplaats naar de politie sleurde onder het motto gooi ze op een giga-barbecue. De rechtse en linkse oppositie van Marine Le Pen en Jean-Luc Mélenchon grijp

De 'aso's' zoals premier Rutte ze noemt, roeren zich, maar waar is de milieulobby? Kortom: het jaarlijkse ritueel van de Zwarte Piet-rellen is de waanzin ten top, met uit de voetballerij afkomstige, bijklussende pro-Piet-hooligans als gangmakers. We horen wel in één keer bij het grote nieuws, tussen de grote landen, met hun grote hetzes. Amerika heeft de migrantenkaravaan, Turkije heeft Gülen, Frankrijk heeft de vakbonden. Rusland heeft Brussel. En Nederland heeft Zwarte Piet. De hoeveelheid aandacht die Zwarte Piet in binnen- en buitenland trekt is, in elk geval naar journalistieke maatstaven, enorm. Persbureau Sputnik, spreekbuis van de Russische regering, haakte kwijlend in op de suggestie dat de anti-Piet-beweging financiële steun ontvangt van miljardair George Soros, de absolute favoriet van alle complotdenkers. De Britse Independent noemt het rellen rondom de omstreden kerstmis-figuur, bekend als Zwarte Piet, een formulering die ook The Sun gebruikt. De New York Times wijst op provocaties, maar geen g

Veel mensen vrezen een herleving van de Koude Oorlog. Als je de definitie hanteert van de Spanjaard Don Juan Manuel uit de 14de Eeuw, de eerste die de term gebruikte, zit er misschien iets in. Hij bedoelde het toenmalige conflict tussen christendom en islam, en dat die spanning er opnieuw is, kun je moeilijk ontkennen. George Orwell gebruikte de term Koude Oorlog in 1945 als eerste in de moderne tijd, als omschrijving van de toenemende dreiging van een atoomoorlog. Met de huidige bouw van nieuwe Russische kernraketten, en het Amerikaanse voornemen om het verdrag over korte afstandswapens te verscheuren, zou je kunnen zeggen dat die Orwelliaanse dreiging inderdaad toeneemt. Toch doet de huidige situatie meer denken aan de Eerste Wereldoorlog, die niemand tot op de huidige dag kan uitleggen, en met 20 miljoen slachtoffers een van de grootste slachtpartijen uit de geschiedenis was. Diezelfde perverse factoren speelden een rol; nationalisme, vreemdelingenhaat, antisemitisme, isolationisme. Groot-Brittannië, Fra

1. Trump noemt het een enorme overwinning voor de Republikeinen. Heeft hij gelijk? Hij heeft een punt. De Republikeinse meerderheid in de Senaat groeide. Vooral overwinningen in de swing states Florida en Ohio waren heel belangrijk. De Democraten namen het Huis van Afgevaardigden over, maar het is een flinterdunne meerderheid. Wetten die het Huis aanneemt en in Republikeinse ogen ongunstig zijn, worden in de Senaat getorpedeerd.2. Je hoort steeds dat het Huis het Trump lastig kan maken, bijvoorbeeld door onderzoeken naar hem in te stellen of zijn belastingaangifte op te eisen. Is dat waar? Jazeker, de meerderheidspartij in het Huis heeft veel macht en kan inderdaad de jacht op Trump openen. De vraag is of de Democraten dat echt gaan doen. De midterms zijn altijd de start van de nieuwe presidentsrace. De Democraten hebben geen sterk verhaal, geen strakke boodschap, dus die moeten uitkijken dat ze strategisch niet de fout ingaan door in te blijven zetten op kritiek op Trump. Bij deze verkiezingen heeft dat du

En hij heeft nog gelijk ook. Het Obamisme is zowat vergeten, de liberale democratie begint te vervagen als een oude sepiafoto. Trump en het Trumpisme blijven nog zeker twee, en waarschijnlijk nog zes jaar. Is het Trumpisme een beweging of een bevlieging? Dezelfde vraag kun je stellen over het Hongaarse Orban-isme, het Poolse Kaczinski-isme, het Oostenrijkse Kurtz-isme of het Braziliaanse Bolsanaro-isme. Het antwoord ligt niet in het succes van deze neo-nationalisten, maar in het ontbreken van een liberaal-democratisch antwoord. De liberaal-democratie heeft simpelweg geen aansprekend verhaal. De oppositie van de Amerikaanse Democraten, geconcentreerd in en om de grote steden, bestaat voornamelijk uit het tekeergaan tegen het Trumpisme. Des te belangrijker is het om nog eens naar de geografische verhoudingen te kijken. De tien grootste Amerikaanse steden omvatten tien duizend vierkante kilometer nauwelijks zoveel als de twee kleinste staatjes, Rhode Island en Delaware bij elkaar. In die tien steden wonen maar

1. Wat kiezen de Amerikanen zoal? Van alles: gouverneurs, bijvoorbeeld, maar ook schoolraden, sheriffs, plaatselijke rechters, alle staatsparlementen. Maar het spannendst zijn natuurlijk de parlementsverkiezingen: alle 435 leden van het Huis van Afgevaardigden, en een derde van de 100 senatoren. Beide huizen hebben nu een Republikeinse meerderheid.2. Je hoort van alles over de kansen. Hoe zit het nu precies? Amerika heeft een districtenstelsel, dus in de strijd om zetels spelen meestal lokale kwesties een rol. Van de 435 zetels in het Huis van Afgevaardigden zijn veruit de meeste niet interessant, omdat het om uitgesproken Republikeinse of Democratische districten gaat, dus daar verandert niets. In ongeveer 50 districten is het spannend. Nu hebben de Republikeinen met 235 zetels de meerderheid, maar volgens de meeste peilingen kunnen de Democraten de meerderheidspartij worden. De Senaat telt 2 leden per staat, dus 100 in totaal. De Republikeinse meerderheid is daar 51 tegen 49. Omdat van de 34 beschikbare z

Je kunt zeggen: niemand wordt racist of antisemiet, dat ben je of ben je niet. Je kunt ook zeggen: iedere democratie heeft niet voor niets wetten tegen haatzaaien, maar wat is haatzaaien precies? Voor zalen met boze, vaak racistische witte mannen hameren op nationalisme zit er dicht tegenaan. Charles de Gaulle zei ooit: Vaderlandsliefde betekent dat je in de eerste plaats van je eigen volk houdt; nationalisme betekent dat je haat voor andere dan je eigen mensen voorop staat. Op de fout van het verwarren van vaderlandsliefde en nationalisme heeft Trump niet het monopolie. Maar het voeden van haatgevoelens door de moslimban, door het fulmineren tegen de zogenaamde karavaan van Latijns-Amerikaanse burgers naar de Amerikaanse grens, door het verspreiden van de klassiek-antisemitische roddel dat rijke Joden als Bloomberg en Soros momenteel bezig zijn de verkiezingen te kopen die haatgevoelens maken het misschien voor een gek gemakkelijker om over zijn laatste remmingen heen te stappen. CNN-baas Jeff Zucker

1. Wie zijn de belangrijkste leveranciers? Met stip is Amerika nummer één. In 2017 kocht Saoedi-Arabië voor bijna 18 miljard aan Amerikaanse wapens, dat is een derde van de totale Amerikaanse wapenexport. Het Verenigd Koninkrijk verkocht in 2017 1,5 miljard, Frankrijk ruim 600 miljoen, Duitsland zon 250 miljoen. Duitsland heeft de export trouwens door de affaire-Khashoggi stopgezet.2. Wat moeten de Saoedis met zoveel wapens? Ze beschouwen zichzelf in toenemende mate als regionale supermacht. De belangrijkste vijand is in soennitische Saoedische ogen het sjiitische Iran. Irak, met zijn sjiietische meerderheid, wordt ook als vijand gezien, evenals de alawitische Syriër Assad. Hetzelfde geldt voor de Huthis in Jemen, tegen wie zij een meedogenloze oorlog voeren. Maar ook in het soennitische buurstaatje Bahrein, waar de Saoedische krijgsmacht in 2011 een sjiitische opstand neersloeg.3. De westerse regeringen wisten toch al lang voor de moord op Khashoggi dat Saoedi-Arabië een brute dictatuur is? Zeker, maar he

Een stuk of zes, zeven, Europese regeringen, waaronder Nederland, eisen nadere opheldering van Riyad, of het afzetten van kroonprins Mohammed bin Salman, of overwegen beperking van de wapenexport naar Saoedi-Arabië. Trump draait om de hete brei heen, omdat verstoring van de Amerikaans-Saoedische relatie een overwinning zou betekenen van die lachende, zwijgende derde, Iran. Maar goed, het Westen roert zich in elk geval. Maar de rest van de wereld? Het grote, machtige China, wereldkampioen doodstraf, zwijgt, Rusland zwijgt heel Azie zwijgt. Egypte, de Emiraten, Bahrein en Jemen staan pal achter Saoedi-Arabië, met gezwollen teksten over het onkreukbare Saoedische leiderschap. De leiders van die landen, met wie het Westen goede relaties heeft, hebben allemaal boter op hun keffiyeh. Wat misschien wel begrijpelijk is, want dat zijn allemaal landen die lak hebben aan mensenrechten, en zich wat wreedheden tegen dissidenten en oppositie betreft nauwelijks van Saoedi-Arabie onderscheiden. Om nog maar niet te spreken

1. Waarop waren de vier tegen de lamp gelopen agenten uit? Ongetwijfeld naar het onderzoek naar de aanslag op oud-spion Skripal en aanvallen met chemische wapens in Syrië. Op hun laptop stond ook informatie over MH17 en het gebruik van doping door Russische atleten.2. Waarom vragen ze de informatie niet simpelweg via officiële kanalen? Als lid van de OCPW kunnen ze inderdaad gewoon door de voordeur naar binnen. Maar de groep deskundigen die het onderzoek uitvoert is klein en deelt zijn bevindingen pas helemaal aan het eind. Gedurende het onderzoek is de informatie niet voor de leden beschikbaar. Bovendien weten de Russen dat het onderzoek voor hen slecht nieuws oplevert.3. Waarom ontkennen de Russen altijd alles en weigeren ze iedere vorm van samenwerking? Poetin geeft voortdurend de indruk dat het allemaal één groot complot is tegen Rusland. Dat voedt het traditionele gevoel van wantrouwen dat de Russen tegen het Westen koesteren. In de tweede plaats zeggen ze voortdurend dat ze willen meewerken, maar dat

Voorop gaat Mohammed bin Salman, bijgenaamd MBS, de machthebber in Saoedi-Arabië. Of het nu voortdurende executies zijn in Riyad, of de massale opsluiting en marteling van critici en dwarsliggers, of de ontvoering van de Libanese premier, hij slaat bij kritiek keihard terug. Canadas commentaar op schendingen van mensenrechten leidde tot het terughalen van alle Saoedische burgers en studenten uit Canada. Dreigende Amerikaanse politici krijgen lik op stuk: nog één woord, of de Saoedis dumpen hun miljarden aan Amerikaanse staatsobligaties. Wil Amerika af van zijn wapendeal met Saoedi-Arabië? Geen punt, Rusland en China staan te popelen. MBS trekt een lange neus. De tweede winnaar is Donald Trump. Hij dreigt met sancties, maar niet met het annuleren van de wapendeals. Van de 55 miljard dollar die Amerika in 2017 aan wapens exporteerde, ging een derde, 18 miljard, naar Saoedie-Arabië. Daarmee is zo veel Amerikaanse werkgelegenheid gemoeid, dat Trump die niet op het spel zet. Dat hoort zijn achterban graag, want

1. Waarom is die grens zon breekpunt, en wat willen de Britten en de EU? Persbureau Reuters noemde de grenskwestie de allermoeilijkste in de hele Brexit-puzzel. Noord-Ierland is Brits en daardoor lid van de EU. En dus heeft het een open grens met de Republiek Ierland. Door Brexit zou Noord-Ierland geen deel meer uitmaken van de EU, maar Ierland wel. Dat betekent een ouderwetse, gesloten grens, zonder vrij verkeer van mensen en goederen en met douane. Als het vrije verkeer érgens belangrijk is, is het juist daar, omdat het onderdeel uitmaakt van het Goede Vrijdagakkoord, dat in 1998 een einde maakte aan de 'troubles', de burgeroorlog tussen de pro-Britse protestanten en de pro-Ierse katholieken.2. Komt het Goede Vrijdagakkoord werkelijk in gevaar als er een harde grens komt? Iedereen houdt zijn hart vast. Formeel regeren de oude vijanden nu samen, maar de vrede is flinterdun, en er zijn nog steeds verontrustende ongeregeldheden. Een harde grens zou rampzalig zijn.3. May wil geen harde grens. Maar als ze cont

Iedereen weet dat de afgeblazen verhuizing van Unilever naar Rotterdam niets te maken heeft met de Nederlandse dividendbelasting. Het interesseert de Britse aandeelhouders niet. Wat ze vrezen is een te grote bescherming in Nederland tegen een vijandelijk bod, want ze willen graag vet kunnen cashen als ze de kans krijgen. Ik denk dat ze meer zijn afgeschrikt door het gevecht van PPG om Akzo, toen de Nederlandse politiek nog meer barrières tegen overnames wilde opwerpen en grote Nederlandse bedrijven in het publieke debat plotseling de status kregen van een soort nationaal erfgoed. Ja, zeg, een Nederlandse multinational kon toch niet zomaar worden verpatst? Akzo, Shell, Unilever het voelde als Rembrandts Nachtwacht. Dat vinden de Britse aandeelhouders pure apenkool. Enige hypocrisie valt niet te ontkennen: Nederland glimt van trots dat het de derde investeerder in de Verenigde Staten is, maar als een Nederlands bedrijf in buitenlandse handen valt, is de wereld te klein. Ongetwijfeld speelde in het besluit va