Tk Podcast

คุณจินตนาการออกไหมว่า ในโลกที่ไร้มนุษย์จะมีสภาพเป็นอย่างไร? . มันยากทีเดียวที่จะนึกฝันเพราะเราอยู่ในยุคที่มนุษย์เป็นศูนย์กลางของสรรพสิ่งหรือ Anthropocentric เราจัดวางตัวเองไว้เหนือโลกธรรมชาติ . ‘THE WORLD WITHOUT US’ หรือ ‘เมื่อโลกไม่มีเรา’ จะพาไปเยี่ยมชมโลกอีกใบที่ไม่มีมนุษย์เหลืออยู่ โลกที่มนุษย์ทิ้งภาระไว้ให้ธรรมชาติต้องเยียวยาตัวเอง โลกที่ธรรมชาติจะเอาคืนสิ่งที่มันสูญเสียไป-ความสมดุล ความอุดมสมบูรณ์ ผืนป่า แม่น้ำ ทะเล ไม่ว่าจะต้องใช้เวลานานแค่ไหนก็ตาม . อย่างไรก็ตาม โลกที่ไม่มีมนุษย์เป็นไปได้ยากมาก แต่ก็ใช่ว่าจะเป็นไปไม่ได้ หาก ‘เรา’ ยังคิดและทำ ไม่เปลี่ยนแปลง . โลกที่ไม่มี ‘เรา’ อาจรออยู่ในอนาคตข้างหน้า

ชาวโลกแห่เรียนภาษาเอเชีย ขานรับกระแสตื่นตัวทางวัฒนธรรม รายงานจากแอปเรียนภาษายอดนิยม Duolingo ในปี 2020 ระบุว่า ภาษาเอเชีย 5 ภาษาที่มีอัตราการเติบโตเร็วที่สุด ได้แก่ ฮินดี, เกาหลี, ญี่ปุ่น, ตุรกี และจีนกลาง ผู้คนหันมาเรียนภาษาเอเชียตะวันออกอย่างเช่น ภาษาเกาหลี และภาษาญี่ปุ่น เนื่องด้วยกระแสความหลงใหลในวัฒนธรรมป็อบ . TikTok จัดงาน Museum Marathon ครั้งแรกในโลก พิพิธภัณฑ์ชั้นนำ 23 แห่งจากทั่วทุกมุมโลก เข้าร่วมกิจกรรมพิเศษ #MuseumMoment บนแพลตฟอร์ม TikTok เนื่องในวันพิพิธภัณฑ์โลก เปิดโอกาสให้ผู้ชมนับล้านคนได้เที่ยวทิพย์ เข้าร่วมการนำชมออนไลน์ และเพลิดเพลินไปกับเกม AR ของพิพิธภัณฑ์ต่างๆ . เปิดปูมหนังสือและเรื่องเล่าในรอยพับ เกร็ดความรู้ที่น่าสนใจเกี่ยวกับ “รอยพับมุมหนังสือ” ที่แม้จะถูกนับเป็นตำหนิสำหรับคนรักหนังสือ แต่ก็ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมการอ่าน . เอ็ดเทคดัตช์ StuDocu ระดมทุนพัฒนาแพลตฟอร์มแชร์เลคเชอร์ เอ็ดเทคสตาร์ทอัปจากประเทศเนเธอร์แลนด์ StuDocu ระดมทุนได้ 50 ล้านดอลลาร์ฯ ตั้งเป้าพัฒนาแพลตฟอร์มแบ่งปันสื่อการเรียนสำหรับนักศึกษามหาวิทยาลัย 200 ล้านคนทั่วโลก

คุณรู้จักคานธีแค่ไหน? . คนเกือบทั้งโลกรู้จักคานธีในฐานะผู้ปลดปล่อยอินเดีย ผู้ใช้หลักอหิงสาในการเคลื่อนไหวเรียกร้อง ซึ่งนักกิจกรรมและนักเคลื่อนไหวในยุคต่อๆ มานำไปใช้ เป็นชายชราใจดีผู้สมถะและมีชีวิตอย่างเรียบง่าย และเทพเจ้าแห่งโลกยุคใหม่ที่ถูกสถาปนาโดยผู้คนรุ่นหลัง . หนังสือ ‘บัณฑิตกับนักบุญ’ ของอรุณธตี รอย จะชวนทำความรู้จักคานธีอีกแง่มุมหนึ่ง ในฐานะนักการเมืองผู้เฉลียวฉลาด กลับกลอก และเห็นดีเห็นงามต่อระบบอันกดขี่ที่เรียกว่า วรรณะ . ตรงกันข้ามกับอัมเบดการ์ ชนนอกวรรณะที่ตระหนักว่า ระบบนี้คือรากเหง้าปัญหาของอินเดียและต้องการล้มล้างมัน . นี่เป็นหนังสืออีกเล่มหนึ่งที่เล่าเรื่องราวความโหดร้ายของระบบวรรณะ ความกลับกลอกของคานธี และการต่อสู้ของอัมเบดการ์

เสวนาออนไลน์ เรื่อง จาก กลุ่มคนชอบหนังสือ สู่ ‘เชียงใหม่เมืองการอ่าน’ ร่วมแลกเปลี่ยนพูดคุยกับ ทรงกลด บางยี่ขัน อดีตบรรณาธิการนิตยสาร a day และผู้บริหารเว็บไซต์ The Cloud ซึ่งจะมาให้มุมมองเกี่ยวกับทิศทางของสื่อสิ่งพิมพ์และสื่อออนไลน์ในปัจจุบัน ปิยศักดิ์ ประไพพร ผู้จัดการ 'ร้านเล่า' ร้านหนังสืออิสระเก่าแก่ของเชียงใหม่ ว่าด้วยการปรับตัวเพื่อความอยู่รอดและการเปลี่ยนแปลงของธุรกิจร้านหนังสือและวัฒนธรรมการอ่านในเชียงใหม่ และสุดท้ายกุลธิดา รุ่งเรืองเกียรติ หรือครูจุ๊ย ผู้อำนวยการโรงเรียนต้นกล้า ผ่านมุมมองด้านการศึกษา และกรณีตัวอย่างการจัดการด้านการส่งเสริมพื้นที่เพื่อการเรียนรู้ในต่างประเทศ หน้าที่ของภาครัฐและวัฒนธรรมการอ่านที่เชื่อมโยงกับการศึกษาของเด็กและเยาวชน . เมื่อวัฒนธรรมการอ่านเปลี่ยนแปลงไปห้องสมุดไม่ควรเป็นเพียงสถานที่เก็บหนังสือ แต่ต้องปรับตัวเพื่อเป็นพื้นที่การเรียนรู้ที่ทุกๆ คนสามารถเข้ามามีส่วนร่วมได้อย่างสบายใจ . ห้องสมุดในฝันควรจะตอบโจทย์ความต้องการและถูกออกแบบจากความเข้าใจในวิถีชีวิตและความต้องการของผู้ใช้งานอย่างแท้จริง ซึ่งต้องอาศัยการร่วมมือกันจากทุกภาคส่วน ไม่ว่าจะเป็นภาครัฐ เอกชน และภาคประชาสัง

ทางม้าลายที่ไม่มีรถคันไหนจอดให้คนข้าม ทางเท้าที่ไม่น่าเดิน ผู้พิการที่ต้องใช้วีลแชร์หมดสิทธิ์ คนเดินเท้าต้องคอยหลบให้รถจักรยานยนต์ที่วิ่งขึ้นมาบนทางเท้า เป็นความคุ้นเคยของคนกรุงเทพฯ แต่สิ่งเหล่านี้เป็นความแปลกประหลาดและผิดกฎหมายในประเทศญี่ปุ่น . ‘ใส่ใจไว้ในเมือง LIVABLE JAPAN’ ชวนเราไปดูการจัดการเมืองของญี่ปุ่นที่แสนละเอียดลออและให้ความสำคัญกับทุกคน ไม่ว่าจะเป็นเด็ก หนุ่มสาว ผู้สูงอายุ ผู้พิการ . มันทำให้เห็นว่าจิตสำนึกไม่ได้หล่นจากฟากฟ้าแล้วทำให้คนญี่ปุ่นมีวินัยในการใช้พื้นที่สาธารณะ แต่ส่วนหนึ่งมาจากการออกแบบเมือง การบังคับใช้กฎหมายที่เข้มงวด การให้การศึกษา และฐานคิดที่ว่าทุกคนเท่าเทียมกัน . หากเราจะจัดการเมือง ออกแบบเมืองเพื่อคนทุกคน องค์ประกอบแรกที่เราต้องมีคือการเชื่อว่าทุกคนเท่าเทียมกัน

• ไฟป่าเผาทำลายห้องสมุดเก่าแก่ที่เคปทาวน์ คอลเลกชันล้ำค่าสูญสลายไปในกองเพลิง เหตุการณ์ไฟป่าครั้งใหญ่ในกรุงเคปทาวน์ สร้างความเสียหายให้แก่ห้องสมุดแจกเกอร์ในมหาวิทยาลัยเคปทาวน์ ที่มีอายุนับร้อยปี เอกสารสำคัญทางด้านแอฟริกาศึกษาส่วนหนึ่งมอดไหม้เป็นจุณ ความเสียหายประเมินค่ามิได้ . • ญี่ปุ่นวางเมกะโปรเจค GIGA พัฒนาเด็กให้พร้อมเข้าสู่สังคมดิจิทัล รัฐบาลญี่ปุ่นทุ่มงบกว่า 4 แสนล้านเย็น ผลักดันโครงการ GIGA ส่งเสริมการพัฒนาทักษะดิจิทัลแก่ครูและนักเรียน พร้อมจัดหาคอมพิวเตอร์และอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงให้ทั่วทุกโรงเรียน เพื่อเตรียมความพร้อมให้เด็กและเยาวชนในการก้าวเข้าสู่สังคมยุค 5.0 . • ยอดผู้เข้าชมพิพิธภัณฑ์ทั่วโลกลดฮวบ 77% จากผลกระทบโควิด พิพิธภัณฑ์ชั้นนำ 100 แห่งทั่วโลกสูญเสียรายได้มหาศาลจากการปิดให้บริการอย่างยาวนานในปี 2020 เนื่องด้วยผลกระทบจากสถานการณ์โควิด-19 ขณะที่พิพิธภัณฑ์บางแห่งเริ่มพัฒนาบริการออนไลน์ในเชิงรุกมากขึ้น เผยแพร่คอลเลกชันงานศิลปะบน Virtual Space . • มหาวิทยาลัยในโรมาเนียสุดล้ำ ให้นักศึกษาจ่ายค่าเทอมด้วยเงินคริปโต มหาวิทยาลัย ULBS ในประเทศโรมาเนีย ร่วมมือกับสตาร์ทอัปท้องถิ่น นำเทรนด์ยื่นข้อเสนอให้

A New Tale of the Public Library in the Networked Society บรรยายโดย รอล์ฟ เฮเพล (Rolf Hapel) ผู้อำนวยการงานบริการประชาชนและห้องสมุด Dokk1 เมืองอาร์ฮุส อดีตกรรมการที่ปรึกษาโครงการ Global Libraries ของมูลนิธิบิลแอนด์เมลินดาเกตส์ บันทึกในโอกาสการประชุมวิชาการประจำปี 2561 TK Forum 2018 “Creating Better Library: The Unfinished Knowledge” (ปัจจุบัน รอล์ฟเป็นอาจารย์สอนหนังสือในมหาวิทยาลัยที่ประเทศสหรัฐอเมริกา) . รอล์ฟ เฮเพล กล่าวว่า ความท้าทายของห้องสมุดคือการมองเห็นความสัมพันธ์ระหว่างห้องสมุดกับชีวิตผู้คน แม้ว่ายุคสมัยจะเปลี่ยนแปลงไป แต่ห้องสมุดยังเป็นองค์กรที่น่าเชื่อถือและจำเป็นต้องรักษาไว้ ทว่าจะไม่ใช่สถานที่สำหรับเข้าไปเพื่อค้นหาความรู้เพียงอย่างเดียว แต่เป็นสถานที่สำหรับให้ผู้คนได้พบปะ ทดลอง และใช้สมอง นำไปสู่โมเดลการพัฒนาพื้นที่ของห้องสมุด (ทั้งกายภาพและดิจิทัล) ของเดนมาร์กเพื่อการเรียนรู้ ที่เรียกว่า “แบบจำลองจัตวกาศ” หรือ Four Spaces Model . การออกแบบพื้นที่และการให้บริการของห้องสมุด Dokk1 กินระยะเวลายาวนานหลายปี โดยได้นำการคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking) จากมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ดมาใช้ เพื่อสนับสนุนให้ประชาชน

Managing Innovative Personalities for Successful Library Innovation บรรยายโดยคิมเบอร์ลี่ แมทธิวส์ (Kimberly Matthews) ผู้ช่วยผู้อำนวยการห้องสมุดประชาชนไมอามี่-เด๊ด สหรัฐอเมริกา บันทึกในโอกาสการประชุมวิชาการประจำปี 2559 (TK Forum2016) “นวัตกรรมห้องสมุดกับการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21” (Library Innovation and Learning in the 21st Century) . คิมเบอร์ลี่ แมทธิวส์ ได้นำเสนอประสบการณ์การทำงานเพื่อนำองค์กรเข้าสู่วัฒนธรรมแห่งนวัตกรรมรูปแบบใหม่ด้วยความสร้างสรรค์ ซึ่งให้ความสำคัญกับภาวะผู้นำ การวางแผนถึงห้องสมุดที่ควรจะเป็นในอนาคต และการให้บริการเชิงรุก เธอเน้นย้ำว่าการเผชิญท้าทายในศตวรรษที่ 21 จำเป็นต้องอาศัยทีมงานแห่งนวัตกรรมที่เข้มแข็งเพื่อย่างก้าวสู่อนาคต

ปรัชญาเป็นเรื่องของการตั้งคำถามและพยายามหาคำตอบ มีคนเคยถามคำถามเดียวกันและตอบไว้หลายคำตอบ แต่ไม่เคยมีคำตอบไหนที่ถูกต้องจนไม่สามารถเถียงได้อีก . ปรัชญาจึงต้องถามต่อไปและต่อไป . นั่นอาจฟังดูเป็นกิจกรรมทางปัญญาที่น่าเหนื่อยหน่ายและไม่สนุกนัก ถ้าต้องอยู่กับคำถามที่ไม่คำตอบชัดเจน . อย่างไรก็ตาม การตั้งคำถามไม่จำเป็นต้องยากเสมอไป การอยากได้คำตอบโดยไม่ถามก็สุ่มเสี่ยงจะได้คำตอบที่ผิด เพราะคำตอบที่ถูกไม่เคยได้จากการตั้งคำถามที่ผิด . ดังนั้น คุณหรือใครๆ ก็เป็นนักปรัชญาได้ เมื่อเริ่มตั้งคำถามกับชีวิต กับสิ่งที่อยู่ตรงหน้า และลองหาคำตอบ คุณอาจไม่ได้คำตอบที่ถูกที่สุด แต่อย่างน้อยคุณจะรู้ว่าถ้าคำตอบที่ได้มันผิด มันผิดเพราะอะไร

บทกวีกับที่ทางใหม่ในยุคดิจิทัล วงการกวีนิพนธ์กลับมาเฟื่องฟู สถาบัน Haus fur Poesie ประเทศเยอรมนี เผยปัจจุบันกวีนิพนธ์ได้ถูกเชิดชูในฐานะศิลปะอิสระ และสื่อสังคมออนไลน์มีส่วนสำคัญในการเผยแพร่บทกวีสู่ผู้ติดตามทั่วโลกในรูปแบบใหม่ๆ ผ่านการเล่าเรื่องด้วยสื่อดิจิทัล (Digital Storytelling) . LingoKids เมื่อการเล่นคือวิธีการเรียนรู้ที่ดีที่สุด สตาร์ทอัปด้านการศึกษาสัญชาติสเปน มียอดผู้ใช้งานเพิ่มขึ้นกว่า 2 เท่าตัวในช่วงวิกฤตโควิด-19 แอปเรียนภาษาสำหรับเด็ก LingoKids เน้นแนวทาง Playlearning ทำให้การเรียนรู้สนุกด้วยเกมอินเตอร์แอคทีฟ พร้อมกับสอดแทรกความรู้รอบตัว และทักษะศตวรรษที่ 21 . นิตยสารเฉพาะทางเกาหลีใต้เฟื่องฟู สวนกระแสวงการหนังสือซบเซา นิตยสารนิชในประเทศเกาหลีใต้สามารถยืนหยัดได้ด้วยคอนเทนต์สำหรับผู้อ่านเฉพาะกลุ่ม และแนวทางการนำเสนอที่โดดเด่น นอกจากนี้ ยังมีความได้เปรียบจากการใช้พนักงานน้อย ความยืดหยุ่นในการวางแผง และการใช้สื่อสังคมออนไลน์เป็นช่องทางในการสื่อสารกับผู้อ่าน . ปริญญายากจะเอื้อม ค่าเทอมในสหรัฐฯ พุ่งพรวดสวนทางค่าแรง ค่าเล่าเรียนของมหาวิทยาลัยในประเทศสหรัฐอเมริกา มีอัตราการเติบโตเร็วแซงหน้าค่าจ้างแรงงานถึง

สรุปข่าวสารเรื่องราวเด่นในแวดวงการอ่านและการเรียนรู้ทั้งของไทยและต่างประเทศ • ท่องไปใน “ป่าแห่งคำพังเพย” ที่ห้องสมุดนาสุชิโอะบาระ ห้องสมุดประจำเมืองนาสุชิโอะบาระ ใกล้ภูเขาไฟนาสุ ได้แรงบันดาลใจในการออกแบบมาจากป่า มีการออกแบบและประดับประดาตัวอักษรซึ่งเป็นสุภาษิตและคำพังเพย ติดอยู่บนผนังและชั้นหนังสือ จนที่นี่กลายเป็น “ป่าแห่งคำพังเพย” • เมคานู ได้รับเลือกให้ออกแบบห้องสมุดกลางแห่งมาเก๊า คาสิโนรีสอร์ทร้างในพื้นที่ประวัติศาสตร์ของมาเก๊า กำลังถูกปรับเปลี่ยนให้เป็นห้องสมุดของเมือง และจตุรัสสาธารณะที่จะเพิ่มชีวิตชีวาให้กับชุมชน • Letters Live from the Archive เวทีอ่านจดหมายสร้างแรงบันดาลใจ เวทีการรับชมและรับฟังการอ่านจดหมายที่สร้างแรงบันดาลใจให้กับผู้ชมทั่วโลก มีการคัดเลือกจดหมายซึ่งเขียนขึ้นโดยผู้คนมากมายในช่วงหลายศตวรรษจากทั่วโลก โดยมีนักแสดงชั้นนำระดับโลกเป็นผู้อ่านจดหมายเหล่านั้น • บากะ-นก ร้านหนังสือเด็กหนึ่งเดียวในเชียงใหม่ ถือกำเนิดมาจากความตั้งใจของเจ้าของร้าน ที่อยากสร้างพื้นที่สำหรับครอบครัว ให้ลูกได้อ่านหนังสือ และเด็กๆ ในชุมชนได้มาพบปะกัน นอกจากหนังสือสำหรับวางจำหน่าย ยังมีหนังสือมือสองไว้ให้อ่าน คล้

จนถึงวันนี้ ‘โครงการสิริเมืองพร้าว’ ไม่ใช่สิ่งแปลกปลอมของอำเภอเล็กๆ ในจังหวัดเชียงใหม่อีกแล้ว . จากความฝันและความมุ่งมั่นของเกด - การะเกต์ ศรีปริญญาศิลป์ และน้องสาว ซึ่งร่วมกันบุกเบิกที่ดิน 7 ไร่ตรงข้ามบ้านให้กลายเป็นธุรกิจเพื่อชุมชน มีร้านขายอาหาร เครื่องดื่ม ไอศกรีม ของกินเล่น แวดล้อมด้วยสวนเกษตรอินทรีย์ และต้นไม้ใหญ่น้อยให้ความร่มรื่น มีห้องเรียนและลานกิจกรรมสำหรับเด็ก . บางโอกาสก็แปลงโฉมโครงการเป็นตลาดนัด เปิดพื้นที่ให้ชาวบ้านนำพืชผลเกษตรปลอดสารพิษและสินค้าแปรรูปมาวางจำหน่าย สร้างกิจกรรมทางเศรษฐกิจเกิดการค้าขายหมุนเวียนให้กับคนทั้งในและนอกชุมชน . และที่โดดเด่นสะดุดตา คือ ‘ห้องสมุดจินดา’ ซึ่งมีหนังสือหลากหลายแนว เหมาะกับนักอ่านทุกเพศทุกวัย มุมหนังสือเด็กเป็นพื้นที่ยอดนิยม มีเด็กๆ ในชุมชนแวะเวียนมาอ่านและยืมหนังสือแทบไม่เว้นวัน . หนังสือ ‘ปฏิวัติยุคสมัยด้วยฟางเส้นเดียว’ ปลุกความคิดเด็กสาววัยไร้เดียงสาให้กล้าคิดกล้าตั้งคำถาม กล้าฝันและเก็บงำความตั้งใจเอาไว้หลายสิบปี นับจากวันที่ออกจากบ้านเข้ามาทำงานสารพัดในกรุงเทพฯ กระทั่งหวนกลับคืนสู่อ้อมกอดแผ่นดินเกิดอีกครั้ง เกดและน้องสาวจึงช่วยกันเปลี่ยนความฝันนั้นให้เป

อาณาจักรจีนมีประวัติศาสตร์ยาวนานหลายพันปี ความยาวนานได้ทิ้งบทเรียนการปกครองไว้มากมายให้แก่ฮ่องเต้องค์ต่อๆ มา ถึงกระนั้น ทุกราชวงศ์ไม่ว่าจะยิ่งใหญ่เพียงใดเมื่อถึงจุดจุดหนึ่งก็ถึงกาลล่มสลาย . มันอาจเป็นวัฏจักรธรรมดาที่ทุกสิ่งล้วนต้องเปลี่ยนแปลง มีเกิดขึ้น รุ่งโรจน์ และล้มหายตายจาก ทว่า ไม่มีราชวงศ์ใดของจีนจบลงอย่างสุขนาฏกรรม . ใช่หรือไม่ว่า ส่วนหนึ่งเป็นเพราะฮ่องเต้องค์สุดท้ายของแต่ละราชวงศ์ไม่ได้เรียนรู้จากอดีต กดขี่ประชาราษฎร ใช้สอยคนโฉด จนเกิดความระส่ำระสายทั่วทุกหัวระแหง กว่าจะกู้คืนสถานการณ์ทุกสิ่งก็สายเกินไปเสียแล้ว . ‘เปิดม่านมังกร บทเรียนแห่งความล้มเหลว’ บอกเล่าความล้มเหลวที่เกิดขึ้นซ้ำซากของเหล่าฮ่องเต้ เมื่ออดีตเป็นครูของอนาคต การละทิ้งอดีตย่อมเป็นความผิดของผู้เรียน

สื่ออังกฤษชี้หลักสูตร ‘ศิลปศาสตร์’ จะกลับมามีอนาคต ในช่วงวิกฤตโควิด-19 อุตสาหกรรมสร้างสรรค์ในประเทศอังกฤษได้รับผลกระทบอย่างหนัก แต่ผู้คนในแวดวงวิชาการยังเชื่อมั่นว่าหลักสูตรปริญญาโทด้านศิลปศาสตร์และมนุษยศาสตร์ยังเป็นที่ต้องการในอนาคต เนื่องด้วยความยืดหยุ่น และทักษะพิเศษต่างๆ ที่หุ่นยนต์ยังทำแทนมนุษย์ไม่ได้ . Labster พลิกโฉมห้องเรียนวิทย์ให้สนุกสุดฤทธิ์ด้วย VR สตาร์ทอัปสัญชาติสวีเดน Labster ระดมทุนครั้งใหญ่กว่า 1,800 ล้านบาท ตั้งเป้าพัฒนาแพลตฟอร์มห้องแล็บเสมือนจริงให้แก่เด็กนักเรียนทั่วโลก พร้อมเผยแรงบันดาลใจของ 2 หนุ่มผู้ก่อตั้ง แมดส์ บอนเด และมิเคล เยนเซน ที่วาดหวังว่าจะนำเทคโนโลยี VR มาปฏิรูปการเรียนวิชาวิทยาศาสตร์ให้สนุกและมีประสิทธิภาพ . ผลสำรวจชี้บริการคอมพิวเตอร์ห้องสมุดมีส่วนช่วยฟื้นฟูเศรษฐกิจอังกฤษ ผลสำรวจจากโครงการ Netloan ที่ส่งเสริมการเข้าถึงบริการคอมพิวเตอร์ของห้องสมุดประชาชนในประเทศอังกฤษ ระบุว่า บรรณารักษ์กว่า 90% มีส่วนร่วมในการให้บริการต่างๆ เช่น การให้ยืมใช้งานเครื่องพีซี หรือการพิมพ์เอกสาร ที่ช่วยอำนวยความสะดวกแก่ประชาชนในการสมัครงาน หรือรับบริการจากภาครัฐ . ‘ทาริน’ นักวิจัยหญิงไทยดัง

สรุปข่าวสารเรื่องราวเด่นในแวดวงการอ่านและการเรียนรู้ทั้งของไทยและต่างประเทศ • ห้องสมุดและการอ่าน ในมุมมองสตรีหมายเลขหนึ่งของสหรัฐอเมริกา จิลล์ ไบเดน ได้ประชุมร่วมกับสมาคมห้องสมุดอเมริกัน (ALA) โดยสนทนากันถึงเรื่องห้องสมุด การเรียนรู้ และการรู้หนังสือ • เติมอาหารให้สมอง ด้วยห้องสมุดในซุปเปอร์มาเก็ต ห้องสมุดประชาชนคาเมลเคลย์ซึ่งปิดซ่อมแซมเป็นเวลา 2 ปี ย้ายหนังสือทั้งหมดไปไว้ในซุปเปอร์มาเก็ตที่เพิ่งปิดกิจการ ชั้นวางสินค้าและตู้เย็นจึงเต็มไปด้วยหนังสือ • Fangsuo Bookstore หนึ่งในร้านหนังสือที่สวยที่สุดในโลก ร้านลับใต้ดินที่เต็มไปด้วยจินตนาการเรื่องจักรวาลที่กว้างใหญ่ นักออกแบบต้องการให้ลูกค้าทุกคนร่วมเดินทางจากโลกแห่งความรู้ แสวงหาสิ่งที่ไม่รู้ในภายภาคหน้า •‘ใหม่อีหลี’ แกลเลอรีร่วมสมัยที่ชวนขบคิดเรื่องความเป็นอีสาน อีกหนึ่งความเคลื่อนไหวที่น่าสนใจของแวดวงศิลปะในขอนแก่น และเปิดกว้างสำหรับการมีส่วนร่วมทางสังคมการเมือง

ฟุรุคุระ เคโกะ เป็นมนุษย์ร้านสะดวกซื้อ ร้านสะดวกซื้อคือโลกทั้งใบของเธอ โลกที่เธอคุ้นเคย เคลื่อนไหวร่างกายอย่างเป็นธรรมชาติ และมีความสุขกับงาน . แต่ผู้หญิงที่ทำงานพิเศษร้านสะดวกซื้อมา 18 ปี ไม่แต่งงาน กลับเป็นความผิดปกติไปจากบรรทัดฐานของสังคม นวนิยายเรื่อง ‘มนุษย์ร้านสะดวกซื้อ’ ตั้งคำถามกับสิ่งนี้ สิ่งที่เรียกว่า ‘บรรทัดฐานทางสังคม’ . ความปกติที่สังคมสร้างขึ้นแปรสภาพเป็นมาตรวัดความผิดปกติของใครก็ตามที่อยู่เลยเส้นนั้นออกไป . เลวร้ายไปกว่านั้น เมื่อความแตกต่างหลากหลายด้านอัตลักษณ์ วิถีชีวิต ความเชื่อพลอยเป็นความผิดปกติไปด้วย เพียงเพราะไม่เหมือนกับคนส่วนใหญ่ . จงค้นหาร้านสะดวกซื้อของเราให้เจอและยอมรับร้านสะดวกซื้อของผู้อื่น

ณ อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ แหล่งผลิตส้มที่มีชื่อเสียงที่สุดในประเทศไทย ชีวิตของเด็กๆ จำนวนหนึ่งไม่ได้หอมหวานเช่นนั้น ลูกหลานของแรงงานไร้สัญชาติเผชิญอุปสรรคในการสมัครเข้าโรงเรียนในระบบการศึกษา มูลนิธิกระจกเงา ซึ่งมีประสบการณ์มายาวนานในการทำงานด้านคนชายขอบและการสอนหนังสือบนดอยสูง จึงก่อตั้ง ศูนย์การเรียนไร่ส้มวิทยา เพื่อจัดการศึกษาในรูปแบบที่เหมาะสมให้กับเด็กๆ . วีระ อยู่รัมย์ หรือครูโอ๊ต ผู้อำนวยการมูลนิธิกระจกเงา สำนักงานฝาง ซึ่งดำรงตำแหน่งเป็นผู้อำนวยการศูนย์การเรียน ได้ทำงานคลุกคลีอยู่ในพื้นที่ดังกล่าวมาตั้งแต่ต้น บอกเล่าถึงความเป็นไปของศูนย์การเรียนเล็กๆ แห่งนี้ ที่ทำให้เห็นว่าการจัดการศึกษาควรคำนึงถึงความหลากหลายของผู้เรียน และควรได้รับการสนับสนุนอย่างเท่าเทียมจากรัฐ

จากโครงการอาสาสมัครครูช่วยสอนหนังสือให้เด็กชาวเขาบนดอยสูงของจังหวัดเชียงราย ที่รู้จักกันดีในชื่อโครงการ ‘ครูบ้านนอก’ มาสู่องค์กรพัฒนาเอกชนแห่งแรกๆ ของไทยที่ให้ความสนใจอย่างจริงจังกับการนำเทคโนโลยีสารสนเทศเข้ามาแก้ปัญหาและปรับใช้ในการทำงาน ถึงขั้นเปิดเว็บไซต์ขายของ (ส่วนใหญ่คือสินค้าฝีมือชาวเขา) ชื่อ ‘อีบ้านนอกดอทคอม’ ในเวลาใกล้ๆ กับที่แจ็ค หม่า พึ่งจะเริ่มเข้าสู่วงการอีคอมเมิร์ซ และยังเป็นผู้มาก่อนกาลที่นำเอาหลักการระดมทรัพยากรและเงินทุนจากฝูงชนภายนอกมาประยุกต์ใช้ ในสมัยที่ยังไม่มีใครรู้จักคำเท่ๆ อย่าง crowdsourcing และ crowdfunding เสียด้วยซ้ำ . ไม่เพียงแต่โดดเด่นเป็นผู้นำในกิจกรรมจิตอาสาเรื่องต่างๆ เท่านั้น มูลนิธิฯ ยังสร้างชื่อเป็นที่รู้จักในวงกว้างจากโครงการศูนย์ข้อมูลคนหาย รวมไปถึงการเกาะติดประเด็นปัญหาเฉพาะที่มีความแหลมคม อย่างเช่น คนไร้สัญชาติ เด็กไร้สัญชาติ สึนามิ ไฟป่า ซึ่งทั้งหมดนี้ล้วนแตกแขนงมาจากการลงไปคลุกคลีทำความเข้าใจกับปัญหาและผู้คนอย่างลึกซึ้งถึงในพื้นที่จริงทั้งสิ้น . มาร่วมกันย้อนรับฟังเรื่องราวความเป็นมาของ “มูลนิธิกระจกเงา” ที่ปีนี้เติบโตมีอายุครบ 30 ปีกับ ประไพ เกศรา รองประธานมูลนิธิแล

สรุปข่าวสารเรื่องราวเด่นในแวดวงการอ่านและการเรียนรู้ทั้งของไทยและต่างประเทศ - ปี 2020 ทุบสถิติการยืมของห้องสมุดดิจิทัล ปีนี้นับเป็นจุดเปลี่ยนที่สำคัญของห้องสมุดดิจิทัลทั่วโลก เนื่องมาจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของ Covid-19 ทำให้มีการยืมเนื้อหาดิจิทัลทั่วโลกกว่า 430 ล้านครั้ง หรือเพิ่มขึ้นจากปี 2019 33% - เตรียมเปิด ห้องสมุดฮารูกิ มูราคามิ มหาวิทยาลัยวาเซดะกำลังจะเปิดตัวหอหนังสือวาเซดะนานาชาติ (Waseda International House of Literature) หรือห้องสมุดฮารูกิ มูราคามิ (Haruki Murakami Library) เพื่อเป็นสถานที่พบปะแลกเปลี่ยนของผู้หลงใหลงานวรรณกรรมของนักเขียนชื่อดัง ฮารูกิ มูราคามิ พร้อมจัดแสดงวัตถุที่เกี่ยวข้องกับตัวเขาอีกมากมาย - ทิศทางการพัฒนาทักษะแรงงานไทยในยุคของ AI มีการคาดการณ์ว่า ปี 2593 เป็นต้นไป ปัญญาประดิษฐ์จะมีความสามารถเหนือมนุษย์ แม้ว่าประเทศไทยน่าจะเปลี่ยนแปลงช้ากว่าต่างประเทศ แต่จำเป็นต้องมีการสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับแรงงานมนุษย์ และพัฒนาทักษะด้าน Soft Skills มากยิ่งขึ้น - ร้านหนังสืออิสระแห่งเดียวในไทยที่อยู่ในคลินิกรักษาสัตว์ ชั้นบนของ ‘คลินิกบ้านรักษาสัตว์’ ที่จังหวัดลำปาง เป็น

500 มหาเศรษฐีหุ้นไทยแห่งปี 2020 หรือปี 2563 จากการจัดอันดับของนิตยสารการเงินการธนาคาร ฉบับเดือนธันวาคม 2563 เป็นใครกันบ้าง . พวกเขาและเธอครอบครองความมั่งคั่งจากหุ้นกันคนละเท่าไหร่ เฉพาะ 3 อันดับแรกคิดเป็นเงินกว่า 2 แสนล้านบาท เงินปันผลที่ 500 มหาเศรษฐีหุ้นไทยได้คิดเป็นเงิน 52,348 ล้านบาท . เป็นความร่ำรวยที่คนส่วนใหญ่ในประเทศนี้ไม่อาจจินตนาการถึงได้ . มันอาจสร้างแรงผลักดันให้กับบางคนฝันถึงชีวิตที่ดีกว่า บางคนได้แต่รับรู้และไม่กล้าฝันถึงเงินหลักแสนหรืออาจน้อยกว่านั้น . เราอิจฉาได้ไหม? ได้ เราโกรธได้ไหม? ก็ได้อีก . แต่เรากล้าฝันถึงสังคมที่ความเหลื่อมล้ำน้อยกว่านี้ มีความเป็นธรรมมากกว่านี้ โดยไม่ต้องขึ้นอยู่กับเงินในบัญชีหรือเปล่า? . นี่อาจเป็นความฝันที่ใหญ่กว่าและยากกว่า