De Dag

Het aantal plofkraken daalde een tijdje, maar neemt dit jaar weer flink toe. Tegen de steeds zwaardere explosieven is geen enkel automaat bestand. Wat is er aan de hand? In deze podcast praten we over hoe een plofkraker te werk gaat. "Dat er nog geen doden bij zijn gevallen, is puur geluk", zegt explosievenexpert Ad van Riel. Een klein clubje criminelen weet volgens hem wel hoe de explosieven en automaten werken, maar dat zijn niet de 'gastjes op scooters' die het werk doen. En vanwaar deze toename dit jaar? Jasper van der Kemp, criminoloog aan de Vrije Universiteit vertelt over het fenomeen plofkraak, de buit en het onderzoek naar de daders.

De vreugdevuren komen er niet, maar wat gaat er de komende weken wel gebeuren in Den Haag? Volgens documentairemaker Dirk Jan Roeleven, die voor Andere Tijden optrok met inwoners van de Haagse wijk Laakkwartier, kan de politie de klok gelijk zetten op rellen. Veel rellen. "Eén van mijn bronnen in Den Haag formuleert het zo: 'het wordt één grote teringzooi', vertelt hij in De Dag. Met Roeleven duiken we de geschiedenis in die voorafging aan de vreugdevuren. Wat in de jaren vijftig en zestig begon als onschuldig kerstbomen 'rausen' eindigde in de jaren tachtig met keiharde rellen: wijk tegen wijk, politie tegen burger. Roeleven: "Als de politie kwam dan was dat de kers op de taart."

Voor mensen met een beperking is het er de afgelopen jaren niet beter op geworden in Nederland, blijkt uit een schaduwrapportage van de VN. En dat ondanks alle wetten en internationale verdragen die de afgelopen jaren in het leven zijn geroepen.  Volgens minister van Gehandicaptenzaken Rick Brink krijgen mensen met een beperking nog met te veel vooroordelen te maken. "Potentiële werkgevers denken dat wij vaker ziek zijn dan mensen zonder beperking, maar dat is echt een fabeltje".  In De Dag vertelt hij welke oplossingen volgens hem de maatschappelijke positie van mensen met een beperking kunnen verbeteren "Begin bij de basis. Leer kinderen zonder beperking dat wij niet eng zijn. En leer kinderen met een beperking dat ze net zo normaal zijn als anderen."

Sommige Surinamers zijn blij met veroordeling van president Desi Bouterse voor de Decembermoorden, anderen staan nog pal achter de president. Ook in de vriendengroep van de Nederlands-Surinaamse documentairemaakster Ananta Khemradj zijn de meningen verdeeld. "Tot nu toe praatten we nauwelijks over Bouterse omdat het een heel moeilijk gesprek is, maar het vonnis dwingt ons om het over hem te hebben." Khemradj sprak voor haar documentaire Je kan toch lezen met jongeren én met ouderen over de Decembermoorden. De kloof binnen haar vriendengroep ziet ze ook terugkomen in de Surinaamse samenleving. "Bij sommige mensen zit nog heel veel pijn", vertelt ze in De Dag. "Pas dan besef je hoeveel de Decembermoorden hebben gedaan in Suriname en pas dan begrijp je de kloof in Suriname beter." Ook praten we met NOS-redacteur Aniete Coelingh die woonde en werkte in Suriname. "We kijken hier vaak met een erg Nederlandse blik naar Bouterse, maar voor veel Surinamers ligt het veel genuanceerder."

"Lets get to work!" Voorzitter Ursula von der Leyen is er klaar voor, de nieuwe Europese Commissie gaat aan het werk. Tijd voor een kennismaking: wie zijn de nieuwe commissarissen? In deze podcast praten we met Adriaan Schout, hoofd van het European Studies programma van Clingendael, hij vertelt voor welke vuren de nieuwe commissarissen komen te staan. Europa-correspondent Bert van Slooten heeft een top vijf gemaakt van bestuurders die we in de gaten moeten houden.

Vandaag gaat de Penoza-film in première. Waar komt de obsessie voor criminaliteit vandaan? En hoe realistisch zijn de misdaadseries en -films? En welke misdaadseries zijn populair bij de echte criminelen? Jurgen van den Berg bespreekt het met mediawetenschapper Dan Hassler-Forest en strafrechtadvocaat Vito Shukrula.

Franse boeren blokkeren vandaag de wegen naar Parijs, gisteren was het raak in Duitsland en het Malieveld is nog aan het bijkomen van de Nederlandse boerenprotesten. Europese boeren zijn boos, dat staat vast. Maar waar ze zich boos over maken, verschilt per land. "Vooral in Frankrijk is boeren een kwestie van nauwelijks rondkomen op kleine bedrijfjes", vertelt Jan Vullings, hoofdredacteur van Boerderij Vandaag, in De Dag. "Boeren zijn daar enorm ontevreden over de prijs die ze voor hun producten krijgen." En we hebben een bonusvraag voor je: wat is een grupstal? 

PFAS, stikstof, het lerarentekort, de Belastingdienst en burgerdoden. Het kabinet heeft nogal wat pittige dossier tegelijk op het bordje liggen. Ministers en staatssecretarissen liggen onder vuur, maar op welke momenten trekt Rutte de regie naar zich toe? In deze podcast praten we over de tactieken van de premier met politiek verslaggever Joost Vullings van EenVandaag. "Rutte blijft de oude personeelschef. Is er ruzie op de vloer dan hup, glaasje water erbij en uitpraten met elkaar."

Een gepensioneerde huisarts wilde in de jaren '70 en '80 ongewenst kinderloze stellen helpen om toch hun kinderwens in vervulling te laten gaan. Hij opende een eigen vruchtbaarheidskliniek en dat ging er heel geheimzinnig aan toe. Donoren brachten hun potjes met zaad via de keukendeur van de arts naar binnen.  Het was een komen en gaan van mannen, blijkt nu uit onderzoek van journalist Paul Bolwerk van De Gelderlander. In De Dag vertelt hij hoe de inmiddels overleden arts te werk ging. Een van de anonieme donoren zou zelfs 150 nakomelingen hebben. Bolwerk kwam tijdens zijn zoektocht in contact met Willy Egbers. Hij doneerde in die tijd meerdere keren sperma en hij blijkt vijf zoons en een dochter te hebben. "Dat is echt een rijkdom in mijn beleving." Dat het er een beetje schimmig aan toe ging maakte Egbers niet uit. "In die tijd praatte je er ook niet over. De arts is altijd heel respectvol te werk gegaan."

Tientallen IS-vrouwen proberen via de rechter af te dwingen dat zij of tenminste hun kinderen terug kunnen keren naar Nederland. Maar wat voor leven kunnen die kinderen hier dan hebben? In De Dag kijken we over de grens naar de Belgische aanpak. Daar hebben ze al meer ervaring met terugkeerders. Volgens Peter Jan Bogaert van het Vlaamse Agentschap Jongerenwelzijn kunnen deze kinderen integreren in onze maatschappij, hij vertelt wat daarvoor moet gebeuren.

"Nou ja, goed. Als er al een feestje was dan was het maar een klein feestje." Een hakkelende prins Andrew probeerde deze week bij de BBC zijn blazoen op te poetsen na vragen over zijn banden met Jeffrey Epstein. Delen van het interview leidde tot grote verbazing bij de Britten en inmiddels heeft hij besloten om geen publieke functies meer te vervullen. In deze podcast nemen we zijn leven onder de loep. Wie is hij? Wat is er allemaal gebeurd en wat heeft hij geleerd van de schandalen? Correspondent Lia van Bekhoven vertelt je alles wat je moet weten.

Een verziekte werksfeer, leidinggevenden die misstanden afdekken en groot wantrouwen richting elkaar. Dat is hoe agenten het Team Criminele Inlichtingen omschrijven in klachten. En dat voor een team dat belangrijk en gevaarlijk werk doet. Argos en NRC onderzochten wat er precies speelt en inmiddels is er een onafhankelijk onderzoek naar de misstanden aangekondigd. In deze podcast praten we met onderzoeksjournalist David Davidson van Argos over de vertrouwenscrisis.

"K-zwarte, k-neger, katoenplukker", Excelsior-speler Ahmad Mendes Moreira drukt zich nog netjes uit als hij vertelt wat Bossche supporters naar hem riepen vanaf de tribune. Moreira kreeg spreekkoren over zich heen met Sinterklaasliedjes, racistisch bedoeld. Waarom zijn supportersgroepen vatbaar voor racisme en waarom springen ze graag in de bres voor Zwarte Piet? Die vragen proberen we in deze podcast te beantwoorden met socioloog Ramón Spaaij en Omroep Brabant-verslaggever Jessica Ranselaar.

Hekken, omgezaagde bomen en extra controles: de Nederlandse MBA-student Femke Bellemakers komt niet meer makkelijk haar campus in Hongkong op. "De campus zelf is spookachtig verlaten, maar vlak daar buiten is het echt een 'warzone' van barricades." Morgen vliegt ze weg uit Hongkong, net als veel andere Nederlandse studenten de afgelopen dagen hebben gedaan.  In De Dag vertelt ze hoe zij de demonstraties beleefd. Echt onveilig heeft ze zich nooit gevoeld. "Zowel demonstranten als de politie willen niet negatief in het nieuws komen. Dan is een westerse student die iets overkomt het laatste wat je wil." En we blikken met China-correspondent Sjoerd den Daas vooruit. Hij denkt dat een gewelddadig ingrijpen door het Volksbevrijdingsleger nog ver weg is, maar ziet wel dat China de druk op andere manieren opvoert. "Het eindspel van de protesten is afgelopen weekend weer een stapje dichterbij gekomen"

Amerikaanse media berichten ieder op hun eigen manier over de openbare verhoren in het afzettingsonderzoek naar president Trump. Maar ook de Republikeinen en Democraten kunnen er wat van. Beide partijen framen en spinnen er op los om de publieke opinie te doen kantelen. "In die informatiestrijd moet je als gewone Amerikaanse burger maar proberen te bepalen wat je denkt dat de waarheid is", zegt Amerikadeskundige Simone Tukker van EenVandaag. In De Dag zet ze op een rij wat er tijdens de verhoren is gebeurd en wat het meest opviel. Tukker: "Wat je er ook van vindt, het was een roerige week in Washington DC en zeker eentje die de geschiedenisboeken in gaat."

Een 'rotmaatregel' noemde premier Rutte gister het terugdringen van de maximumsnelheid naar 100 kilometer per uur. Een andere maatregel, om de hoeveelheid eiwit in veevoer te verlagen, bleef onderbelicht. Over dat veevoerbesluit spreken we in De Dag met hoofdredacteur Esther de Snoo van land- en tuinbouwvakblad Nieuwe Oogst en met Jan Dijkstra, universitair hoofddocent rundveevoeding bij Wageningen University & Research. Dijkstra denkt dat er veel winst te behalen valt met aangepast veevoer. "Boeren geven nu vaak iets meer eiwit dan nodig is dus deze maatregel is redelijk makkelijk in te voeren." Volgens De Snoo hebben weinig boeren problemen met de eiwitmaatregel, maar vinden ze wel dat het overheidsbeleid te vaak verandert. "Boeren hebben nu het idee dat ze met een blinddoek om aan het boeren zijn, dat ze niet precies weten waar het kabinet naar toe wil. Ze hebben juist behoefte aan stabiel beleid."

De afgetreden Boliviaanse president Morales kwam toen hij nog een cocaboer was regelmatig naar Nederland. "Het was een ingetogen en vriendelijke man", herinnert Latijns Amerika-correspondent Edwin Koopman zich. De twee spraken elkaar in die tijd regelmatig bij het koffiezetapparaat van de Nederlandse Wereldomroep. In De Dag neemt hij de politieke carrière van Morales onder de loep. Volgens Koopman heeft Morales veel maatregelen genomen die tot dan toe ondenkbaar waren. Zo was hij de eerste president die er in slaagde om geld dat buitenlandse bedrijven in Bolivia verdienden met gaswinning, grotendeels in het land zelf te houden. Koopman: "Morales heeft zijn land op een positieve manier radicaal veranderd, maar nu lijkt het wel alsof hij Bolivia bewust onbestuurbaar probeert te maken."

Disneyliefhebbers hebben lang uitgekeken naar vandaag: streamingdienst Disney+ is officieel beschikbaar. De pilot kwam twee maanden geleden uit in Nederland, maar vanaf nu kan de hele wereld onbeperkt kijken naar Mickey Mouse, Toy Story, alle superhelden uit het Marvel-universum en Star Wars.  Dat betekent dat er voor kijkers wéér een streamingdienst bij is gekomen. Waar kies je voor en wordt het eigenlijk niet een beetje veel? We praten er in De Dag over met Jasper Stads van NOS op 3 en techredacteur Nando Kasteleijn. Stads is groot liefhebber van Disney en is blij dat al zijn favoriete films nu onder een dak te zien zijn. Al leidt die versnippering van de markt wel tot keuzestress. "Het is lastig om alles bij te houden." Kasteleijn beaamt dat, want als we even gaan tellen, dan komen we uit op minimaal tien verschillende diensten in binnen- en buitenland.

Beyoncé had het vast niet zo bedoeld toen ze haar liedje Single Ladies schreef, maar speciaal voor alle vrijgezellen vliegen de koopjes je vandaag om de oren. In China dan vooral, want daar is Singles Day het grootste shop-evenement van het jaar. In Nederland is het zo ver nog niet, al komen er ieder jaar steeds meer winkels bij die zich toch wagen aan Singles Day. In De Dag vragen we aan hoogleraar bedrijfskunde Cor Molenaar of dit relatief nieuwe fenomeen hier ooit net zo groot kan worden als bijvoorbeeld Black Friday. Of is de markt inmiddels wel verzadigd met allerlei speciale koopjesdagen? En hoe zit dat in China? Het begon ooit als een dag waarop vrijgezellen een beetje extra aandacht voor zichzelf hebben. Totdat webwinkel Alibaba yuan-tekens zag in het concept. Correspondent Sjoerd den Daas neemt ons mee in de shopmania die Singles Day heet.

Op 9 november 1989 gebeurde er in Duitsland iets dat de bevolking voor lange tijd onmogelijk hield: de grens tussen Oost en West was er ineens niet meer. De Muur werd doorbroken en vrijheid was in een klap een feit. Ulrike Nagel groeide als een gelukkig kind op in Oost-Berlijn. Ze was tien toen het IJzeren Gordijn viel. In De Dag blikt ze terug op die tijd en hoe het was toen ze voor het eerst in West-Berlijn kwam. "Iemand drukte wel vijftig rietjes in mijn handen bij de McDonald's en zei: 'die mag je hier gratis meenemen!'." De grensovergangen waren dertig jaar geleden dan wel open, de Muur en alles daar omheen stond er nog. Er was in heel Europa maar één bedrijf met een enorme betonknipper die de klus kon klaren en dat was Stolwerk in Breda. Sjef Snelders werd naar Berlijn gestuurd en hij vertelt hoe dat was.