Marianne Zwagerman | Bnr

In de allerlaatste bijdrage van Marianne Zwagerman wil ze Nederland weer herinneren aan Aad Dijs: Aad Dijs is dood. U kende Aad waarschijnlijk niet, want Aad was het type ondernemer dat, hoewel succesvol, niet zo snel op BNR zou komen. Aad had geen hippe start-up maar een degelijk installatiebedrijf, samen met zijn broer. ‘Gebroeders Dijs’ staat er op de gele busjes. Aad deed vast niet aan blockchain en hij werkte ook niet agile. Hij zou waarschijnlijk niet de winnende oplossing voor de energietransitie hebben bedacht maar als er warmtepompen moeten komen, zullen de mannen in de busjes van Gebroeders Dijs ze installeren en onderhouden.   Toen Aad laatst doodging kreeg hij een mooi groot stuk in de regionale krant. Want het dorp draaide op Aad Dijs. Hij zou me waarschijnlijk hebben uitgelachen als ik het tegen hem had gezegd: maar Aad had kunnen promoveren op leiderschap. Want echte leiders zien hun omgeving als hun tweede bedrijf. Ze weten dat hun eerste bedrijf op orde moet zijn, maar daarna neem je veran

'We worden krankzinnig slecht bestuurd' schreeuwde Kees de Kort op 10 maart 2020, voorafgegaan door een hartgrondige vloek. Het is misschien niet de mooiste Korteaanse uitspraak maar wat mij betreft wel de meest memorabele: De coronacrisis was net begonnen en Kees had zijn cijfers op orde waardoor glashelder was dat we op een bestuurlijke ramp afstevenden. Toch had Kees ongelijk. We worden niet zozeer krankzinnig slecht maar hemeltergend naïef bestuurd. Of liever gezegd, de vraag is wie ons eigenlijk bestuurt. Er lijkt zich een stille staatsgreep te voltrekken waarvan slechts kleine stukjes van de ijsberg boven komen drijven in de media.   Toen ik in 2018 hier in mijn column het dwingende advies gaf om bij het referendum tegen de sleepwet te stemmen, omdat die een bedreiging voor de vrije samenleving en de onafhankelijke journalistiek zou vormen lachte toenmalig D66 Kamerlid Kees Verhoeven mijn zorgen weg. We weten hoe het afliep. Nederland stemde tegen de sleepwet, maar hij kwam er toch. Alle geruststellen

Bill Browder heeft een boek te verkopen en de bijbehorende media-roadshow van de Amerikaanse investeerder kan wel eens vervelend uitpakken voor Mark Rutte. Browder is al jaren op een kruistocht tegen Poetin, die hem zijn bedrijf afhandig maakte en zijn advocaat vermoordde en zijn verhaal krijgt door de Oekraïne-oorlog extra tractie. Browder zei laatst in het FD : 'Iedereen ziet nu dat Poetin een massamoordenaar is. Ik denk dat het onmogelijk is om terug te keren naar de status quo. De publieke verontwaardiging is daarvoor nu te groot.' Zondag [herhaalde%20Browder]herhaalde Browder in Buitenhof wat hij ook al tegen het FD zei: De MH17 is de Nederlandse 9/11 maar waar de Amerikanen er met gestrekt been ingingen tegen de agressor, is Nederland al jaren aan het pappen en nathouden. Rutte bleef, tot verbijstering van Browder, ook na het neerhalen van het vliegtuig de Russische miljardairs beschermen die de Zuidas gebruiken als belastingparadijs. Waarom? Dat is de vraag waarop het antwoord uitblijft. De onderste s

Laat maar vallen dan, het komt er toch wel van. Het geeft niet of je rent. Wij hadden vroeger geen Gretha Thunberg om ons bang te maken voor de toekomst, wij hadden Henny Vrienten. Het kwam er niet van, de angstaanjagende bom viel nooit. Of nou ja, het kwam er nóg niet van maar het kan nog; het onzekere gevoel van de jaren '80 is sinds 24 februari terug. Vrienten maakt het niet meer mee. Voor hem eindigde het ritje in de mallemolen van het leven op zijn 73ste. Net zo oud als mijn opa toen hij stierf. Twee jaar geleden schreef ik een eerbetoon voor hem en stelde vast dat zijn zoon -mijn vader- die drie jaar ouder is dan Henny Vrienten, tot de generatie behoort die behalve de watersnoodsramp geen oorlogen of andere catastrofes meemaakten. Ze lijken doodgaan geen optie meer te vinden en geloofden pre-corona in het sprookje van het eeuwige leven. Inmiddels begint de realiteit in te dalen dat de modellenmakers van het CBS niet bepalen hoe oud mensen worden, maar God, de natuur, Moeder Aarde of waar je ook maar

'Het gaat niet goed met het openbaar bestuur in Nederland en met de rechtsbescherming is het ook somber gesteld. Regering en parlement functioneren in onze samenleving als een soort raad van commissarissen die nauwelijks meer weten wat er aan de hand is en wat het bedrijf produceert.' Het had vandaag in de krant kunnen staan, maar ik citeer uit NRC Handelsbladvan 5 juni 1987. Toen kranten nog op broadsheet werden gedrukt zonder kleurenfoto's op de pagina's. Toen Mark Rutte geschiedenis studeerde en hij zijn doctrine alleen nog maar voor de spiegel in zijn jongenskamertje uitsprak. Toen de ouders van de kinderen die in het toeslagenschandaal uit huis geplaatst zouden worden om nooit meer terug te keren, nog op de basisschool zaten of nog niet eens geboren waren. Toen al sprak de 35-jarige ambitieuze rechter Alex Brenninkmeijer deze wijze woorden tegen de krant die hem interviewde vanwege zijn promotie op een onderzoek naar de betekenis van onafhankelijke rechtspraak in een democratische rechtsstaat. Zelfs ee

Gaat Twitter dood, vraagt Elon Musk zich af net nadat hij bijna 3 miljard dollar in het bedrijf stopte. Musk deelde een lijstje van de 10 twitteraars met de meeste volgers, voornamelijk artiesten en sporters die vrijwel nooit iets posten. Zelf staat Musk in de top 10 met 81 miljoen volgers. 7 miljoen minder dan de Amerikaanse President Trump had toen Twitter hem in januari vorig jaar van het platform schopte. Direct na de ban van Trump twitterde Musk dat veel mensen heel erg ongelukkig zijn met de rol van scheidsrechter van de vrije meningsuiting die tech bedrijven uit Californië uitoefenen. Maar hij vraagt zich nu pas af of Twitter wel genoeg waarde hecht aan 'free speech'. Ik deel zijn zorg, al jaren, maar geloof er niks van dat Musk ervoor gaat zorgen dat social media great again worden. Juist mensen die denken als Musk, gedreven door een honger naar macht en dus geld, hebben de belofte van sociale media om zeep geholpen. Web 2.0 zoals het werd gedoopt na de uitvinding van Facebook, Twitter en YouTube zo

Met een pistool tegen zijn hoofd werd journalist Robert Dulmers zondag door de politie Oekraïne uitgejaagd, waar hij voor het Nederlands Dagblad verslag deed. Hij twitterde binnen een half uur na een raketaanval door de Russen op een oliedepot in de haven van Odessa een filmpje van zwarte rookpluimen. '4 raketten, 4 keer raak', zette hij bij de merkwaardige video die meer op het werk van een ramptoerist leek dan van een journalist. Oekraïne vindt dat Dulmers hiermee staatsgeheimen heeft geschonden terwijl hij ervoor heeft getekend dat niet te doen, in ruil voor zijn accreditatie. 'Oekraïne wil zich spiegelen aan landen in het Westen, maar laat zich zo van zijn slechte kant zien,' zegt journalistenvakbond NVJ, die de uitzetting van Dulmers veroordeelt. Daaruit spreekt een nogal overdreven vertrouwen in het Westen. We hebben geen idee hoe onze gezagsdragers zouden handelen als er oorlog op ons grondgebied zou zijn. We weten wel hoe ze handelen op het grondgebied dat ze binnenvallen. Als het om onze eigen acti

Politiek journalisten zoals Xander van der Wulp, Wouter de Winther en Joost Vullings deden lacherig over de emoties van Fleur Agema en Caroline van der Plas toen ze de minister van Justitie Dilan Yeşilgöz onlangs naar de Tweede Kamer riepen vanwege het online bespieden door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding van Kamerleden zoals zijzelf, columnisten zoals ik en burgers die op sociale media kritiek uiten op de overheid. De journalisten gingen onder hun gezellige Haagse stolp mee in het frame van Yeşilgöz dat de Stasi-praktijken van de Nederlandse terreurbestrijder niet meer zijn dan het aanleggen van een digitaal knipselkrantje waarmee de regering een beetje voeling houdt met het sentiment in de samenleving. De werkelijkheid is veel grimmiger. Als burger kan je er niet achter komen of je in het sleepnet van de NCTV bent gezwommen. Ik weet toevallig dat ik wel opduik in omgevingsanalyses dankzij publicaties van gelekte documenten op Geenstijl. Dat de NCTV ons met nepaccounts en andere illegale met

Een 8 cilinder met 1000 pk die tot 50 kilometer verderop doel kan treffen. De pantserhouwitser is het grootste wapen van de Nederlandse landmacht. Defensie noemt het gevaarte liefkozend een 'mean machine'. En onze minister van binnenlandse zaken, Hanke Bruins Slot, weet hoe je hem bedient. Ze vuurde in Uruzgan als pelotonscommandant precisiegranaten af met het 55 ton zware oorlogsvoertuig toen Thierry Baudet nog in zijn studeerkamertje zat, liet ze hem weten nadat hij haar in een debat in 2019 'schattig en naïef' noemde omdat ze de dreiging van Rusland serieus nam. In de ondoorgrondelijke Haagse banenmachine werd Bruins Slot geen minister van Defensie maar van Binnenlandse Zaken en dus verantwoordelijk voor de democratie. Ze schrok van de historisch lage opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen en gelast een onderzoek. Teleurstellend voor iemand die getraind is om binnen 90 seconden een granaat af te vuren. Onderzoek is Haags jargon voor uitstellen tot voorbij de aandachtsspanne van journalisten. Bruins Slo

Als de Navo zelfs na een bombardement op een kinderziekenhuis niet ingrijpt, wanneer in hemelsnaam dan wel? Dode baby's zijn krachtige lontjes die ieder sluimerend conflict of lokale strijd tot ontploffing weten te brengen, zodat een totale oorlog niet uit kan blijven. 'Waarom bombardeert uw land onschuldige vrouwen en kinderen?' vuurspuwde de Buitenhof interviewster tegen de Russische ambassadeur. Ruimte voor een antwoord kreeg de diplomaat niet, het oordeel was in de mediarechtbank geveld voordat de camera liep. De huiveringwekkende beelden van het verwoeste ziekenhuis in Oekraïne en de gewonde hoogzwangere vrouwen die uit het puin werden gevist spreken voor zich. Als de Buitenhof-redactie eerst het boek Spoken van media-historica Pien van der Hoeven had gelezen zouden ze weten dat babylijkjes klassiekers zijn in het verkopen van een oorlog, een schoolvoorbeeld van oorlogspropaganda. Van der Hoeven reconstrueert in haar boek onder meer de leugen van de couveuseroof die Amerika over de streep trok om in 19

Zondag zette ik de oorlog gewoon even uit. Radio uit. Twitter uit, behalve voor het delen van foto's van mijn hond en de shetlandpony's van mijn moeder. Voor de stal, uit de wind met mijn neus naar de zon was er even vrede op aarde. Op mijn kleine stukje aarde althans. Een dagje zorgeloosheid is een grote luxe in deze tijd. Ik maak me al jaren zorgen over de groeiende techdictatuur waarmee Amerikaanse bedrijven hun stempel drukken op onze vrije meningsuiting; over de onfrisse manier waarop onze overheid communicatietechnieken inzet om de waarheid te verdraaien en een beetje minder waar te maken; over het onvermogen van de journalistiek om dat tot de laatste draad uit te zoeken, want de waan van de dag klikt nu eenmaal lekkerder; over sleepwetten en omgevingsanalyses van ijverige ambtenaren waarin ook mijn tweets en columns opduiken. In de gaten gehouden worden als mondige mediamaker is ergens wel fijn, niet gehoord worden is erger. Maar het wordt eng als een voormalig MIVD-baasje in OP1 zonder enige tegenspr

De verbeten kijkende Poetin, met een paar mannen in uniform helemaal aan de andere kant van die lange tafel. De lachende Zelensky in een groen T-shirt, amicaal aan de thee tussen dappere strijders. Krachtig beeld. De geïsoleerde gekke dictator versus de toffe held. Zelensky is overnight wereldwijd omarmd als de nieuwe Mandela, de gereïncarneerde Luther King. Drie jaar geleden werd hij bespot toen hij zijn presidentiële staf castte als een soapserie. Hij nam bevriende tv-makers mee naar zijn nieuwe politieke baan. Dat zie je terug in de beeldregie. Zelensky is de eerste influencer-president in oorlogstijd, waar Poetin de klok terug lijkt te zetten naar de jaren '50. We weten dat influencers fotoshoppen, gesponsord worden en dingen ensceneren. En we weten dat de waarheid als eerste sneuvelt in een oorlog. Bij een oorlogspresident die nog niet zolang geleden acteur was moet de bullshitdetector extra scherp worden afgesteld. De waarheid is altijd complexer dan een Twitterfilmpje suggereert. Op radio en tv word

Toen de oorlog begon was ik op Twitter, waar je wél live meekrijgt wat er in de wereld gebeurt, met een schuin oog kijkend naar een ellenlange tv-commercial waar een meneer die van liegen zijn vak heeft gemaakt net deed alsof hij de baas is van een lief gaaf land, dat geen grotere problemen heeft dan een hoge energierekening. Terwijl er genoeg gas is. Maar de man die met zijn hand aan de kraan van de dikste gasleiding zit stuurde gisteravond militairen door de straten van Zuid-Oost Oekraïne. Onze premier braakte bij Jinek ongestoord folderteksten uit tegen doodvermoeide schaatsers en braaf meeverende cabaretiers. Folderteksten die in de ochtend al, verpakt als journalistiek artikel, stonden afgedrukt op de voorpagina van het AD. Mark Rutte en de VVD twitterden de screenshots van het kranteninterview alsof er geen betaalmuren bestaan. De krant lag op tafel bij Jinek; de brandmanager kan tevreden zijn maar de hoofdredacteur moet zich kapot schamen. Als het campagneteam van een politieke partij het interview m

Stel, u heeft in de bedrijfspoule ingevuld dat Nederland met 20 medailles terugkomt uit Peking, maar het zijn er in werkelijkheid 23. Klopte uw voorspelling dan niet of waren de Spelen niet in orde? Mensen die bij het CBS werken zouden het waarschijnlijk 'overpresteren' noemen. Ze zijn daar de hele dag druk om de realiteit in modellen te proppen zodat beleidsmakers ergens op kunnen varen. Het is ook best belangrijk dat iemand becijfert hoelang vijfenzestigplussers ongeveer van plan zijn nog te blijven leven en mee-eten uit de gezamenlijke AOW-ruif. Een te lage inschatting kan de rijksbegroting lelijk door de war gooien. Vooralsnog is er een financiële meevaller te melden omdat het CBS geloofde in de mythe dat mensen steeds langer kunnen leven, dat er geen biologische grens gerespecteerd hoeft te worden. Dat sprookje is wreed verstoord. We hebben twee jaren achter de rug waarin er meer mensen stierven dan het CBS dacht. In 2021 overleden ongeveer 171.000 Nederlanders, 2.000 meer dan in 2020 en maar liefst 16.

Vorige week zond BNR mijn column niet uit, misschien viel u op dat ik ontbrak in het programma. Later die dag kwam de column alsnog op de BNR-site. 'Een misverstand,' zei ik tegen mijn bezorgde volgers op Twitter die zich afvroegen wat er aan de hand was en of ik soms gecensureerd werd. Dat laatste was waar, dat eerste een klein beetje. In de column, die trouwens over censuur ging, noemde ik de fittie van Joe Rogan met CNN. De medisch commentator van de tv-zender moest toegeven dat ze Rogan geframed hadden als gebruiker van medicijnen voor beesten, terwijl het middel Ivermectine al aan miljarden mensen werd voorgeschreven voor allerlei kwalen. BNR viel over de zin waarin ik benoemde dat juist die week bekend werd dat het medicijn inderdaad iets tegen corona lijkt te doen, waar Rogan het ook voor slikte. Dat ging de hoofdredactie te ver. Die zin moest eruit en anders kwam mijn column niet op de radio. Voordat we het eens werden over een compromis was de uitzending voorbij. Ik herschreef de zin zo dat ik vond

Op de TU Delft mag weer openlijk getwijfeld worden over de oorzaken van klimaatverandering. Een prettige bijvangst van het omstreden eredoctoraat voor eurocommissaris en klimaatpaus Frans Timmermans. Zijn eretitel leidde tot een storm van protest onder klimaatwetenschappers waarna de TU overstag ging en het twijfelverbod introk. Dat lijkt een overwinning voor de academische vrijheid, maar tegelijkertijd schrapt de Rijksuniversiteit Groningen de lessen kritisch denken omdat de docent iets te fanatiek kritisch dacht. Kritisch denken is niet langer een populaire bezigheid in academische kringen. Ik vertelde laatst in The Friday Move dat ik in verzetsclubjes tegen het coronabeleid zit met hoogleraren, topambtenaren, politiecommissarissen en andere hooggeplaatsten die geen ruimte voelen en krijgen op hun werk en in de media om zich uit te spreken. Bedreigingen, ontslag en gedwongen vertrek uit interessante commissies is hun deel. Ik hoop dat een aantal van hen binnenkort toch de moed bijeen raapt om de stilte te

Marianne Zwagerman vraagt zich af of er een exitstrategie is voor de coronapas. Luister, of lees, hier haar column. Mensen zonder principes en rechtvaardigheidsgevoel mogen straks weer naar het café. Gefeliciteerd met uw voorwaardelijke vrijheid als u daarbij hoort en zonder morren medische handelingen ondergaat om vinkjes te verdienen op uw smartphone. Dat we nu al officieel weten wat er vanavond op de persconferentie wordt verteld is onderdeel van de nieuwe bestuurscultuur. De NOS hoeft niet meer te lekken wat het OMT opschreef, de nieuwe minister van Volksgezondheid brengt het advies nu zelf een dag voor de persconferentie naar buiten. Na bijna twee jaar crisis kunnen journalisten zich zowaar voorbereiden op de persconferentie. De enige relevante vraag vanavond is: wat is de exitstrategie voor de coronapas? Nu ook uit het meest recente onderzoek, uitgevoerd door de TU Delft, weer blijkt dat het ding geen bijdrage levert aan het terugdringen van het virus, adviseert het OMT merkwaardig genoeg toch dat to

Toen het plan van John de Mol om de Telegraaf over te nemen een paar jaar geleden op een bloedbad uitliep vierde de Zuidas feest. De rechter van de Ondernemingskamer had nog nooit zoveel advocaten bij elkaar gezien. De strijd kostte de krant 10 miljoen euro. Er is vast al een flesje ontkurkt op advocatenkantoren nu blijkt dat onder het dunne laagje formatvernis van The Voice een misbruikbroeinest schuilt, want er zijn sappige juridische appeltjes te schillen. De Mol verkocht zijn productiehuis, dat ook in veel landen The Voice produceert, in 2015 voor 900 miljoen euro aan ITV. De betonrot zat toen al in de fundamenten en De Mol wist het. Zoals iedereen die bij hem werkt, inclusief zus Linda, weet dat zijn imperium is gebouwd op bot seksisme. In 2004 schreven twee financiële journalisten een smeuïg boek over John de Mol dat de zieke bedrijfscultuur blootlegt waarin 'zo tegen John wordt opgekeken dat het mensen blokkeert'. Echtgenote Els was al zijn partner toen hij, zoals beschreven in De gangen van John de M

Het contrast kon gisteren niet groter zijn. Een paleisbordes vol nieuwe ministers gestoken in deftige jacquets en vrolijke jurken, die meer geld uit mogen geven dan er plannen zijn. Een horde cameramensen en fotografen verdringt zich voor het bordes om allemaal hetzelfde beeld vast te leggen. Ruim 250 kilometer verderop lange rijen -vaak oude- mensen in grauwe winterjassen, uren kleumend in de kou, wachtend op een klein gelukje in een wrede loterij. Hooguit gadegeslagen door de journalist van de lokale krant of omroep. De voorgangers van de nieuwe ministers beloofden drie jaar geleden dat de gaskraan in Groningen dicht zou gaan, zodat de huizen van de kleumende mensen niet meer zouden beven. Hun opvolgers weten al dat die belofte een leugen is. Ze pompen lekker door en de huizen brokkelen verder af. Om de Groningers koest te houden wordt er wat geld hun kant op gegooid. Wie schade heeft aan zijn huis kan 10.000 euro krijgen. Maar er is niet genoeg voor iedereen. Als bedelaars wachten ze in eindeloze rijen o

'Prachtige honden!' zegt de broze stokoude mevrouw die we tegen het lijf lopen. 'U had ook een herder hè,' helpt de thuiszorgmedewerkster die haar begeleidt. 'Ik ben haar wandelende geheugen,' knipoogt ze naar ons. 'Nee zeg, geen herder, ik had een chow chow, met zo'n blauwe tong,' weet de mevrouw zeker. 'Als u tussen deze twee mocht kiezen, welke hond nam u dan mee naar huis?' vraag ik. 'Oh die herder!' wijst ze stralend naar Beertje. 'Ja, want ik had vroeger ook een herder moet je weten, eindeloos veel plezier gehad met die hond!' De thuishulp draait met haar ogen en wij lopen lachend door. Wat moet de wereld verwarrend zijn als mensen je steeds iets proberen wijs te maken waarvan je zeker weet dat het niet klopt. Een lange rij politieauto's en ME-bussen rijdt ons tegemoet. We passeerden al een imposante verzameling politiepaardentrailers. 'Meer politie dan demonstranten op de been!' zegt Jan. Via de autoradio hoorden we net nog dat er duizend mensen naar de verboden demonstratie zijn gekomen. NOS-verslag