Felix & Sofie

De mens is geen vreemde van de leegte. Door alle dagelijkse beslommeringen heen schijnt een besef van zinloosheid: van een gebrek aan dwingende, noodzakelijke redenen voor het bestaan. Is deze zinloosheid leegte? En wat is leegte? Kierkegaard pleitte voor een ironische omgang met het leven vanuit een besef van leegte. Het subject dat geen bedoeling heeft en dat van zichzelf weet, zo leert Kierkegaard, verlaat zich op de ironie. Maar is er niet ook wat te zeggen voor een niet-ironische, ernstige omgang met de leegte? De ervaring van zinledigheid duidt immers ook op de mogelijkheid van een ander leven. Verdient die mogelijkheid geen serieuze aandacht? En als dat zo is, kunnen we het dan filosofisch onderbouwen? De Italiaanse filosoof Giorgio Agamben ziet hoe de ervaring van leegte, van het gebrek aan een zin van het leven, een unieke ervaring is: ze laat ons de wereld zien als mogelijkheid. Men kan 'de wereld in zijn niet of nog-niet betekenen zien', schrijft Ype de Boer op brainwash. Maar dat de mens naar le