Marianne Zwagerman | Bnr

En we pluizen direct na dat dit de best bekeken aflevering was sinds 2003. Het is dan ook best wel raar dat we het jarenlang moesten doen zonder fatsoenlijke bereikcijfers voor digitale media. Zeker als je weet dat de meeste advertentie-euros inmiddels op internet worden uitgegeven. Gedonder tussen exploitanten van internetsites en onderzoeksbureaus zorgden voor een jarenlange impasse. Maar in november vorig jaar verscheen er dan eindelijk weer een lijstje vanuit de gezamenlijke uitgevers. Een behoorlijk lachwekkend lijstje, want alleen de sites van de aangesloten exploitanten werden opgenomen. Zo leek Marktplaats de meest bezochte site van Nederland en behaalde zelfs Startpagina (die site uit de middeleeuwen van het internet) nog een zesde plek. Alsof Nederland een eiland is, afgesneden van de Grote Boze Buitenwereld die Google en Facebook heet. Dat beeld is nu gecorrigeerd, over de maand juni van dit jaar zijn ook de cijfers van de mondiale spelers op het wereldwijdeweb meegenomen in de ranking van groots

Een gevaarlijke zin, want verkeerd gebruikt zeg maar op de D66-manier - kan hij leiden tot een totale innovatie-verlamming. Mensen die alle nuances zien, durven geen beslissingen te nemen en komen dus nergens. Góed ingezet is het een enorm bevrijdende stelling die een ongekend aantal opties blootlegt. Want anders dan veel mensen denken loop je nooit in een tunnel zonder afslagen, je hebt keuze, altijd. Er is nooit maar één waarheid. Toen internet commercieel iets begon voor te stellen, werd in de media- en entertainmentindustrie de theorie van de longtail omarmd. Een papieren boek kon je niet oneindig herdrukken en op voorraad houden. Maar digitaal vielen veel beperkingen weg en ontstond de mogelijkheid om content eindeloos aan te blijven bieden. Mijn columns gaan daardoor bijvoorbeeld niet maar twee vluchtige minuten mee op de radio, ze zijn ook terug te luisteren in de nieuwe BNR-app. Ik geloof enorm in de recyclewaarde van content. Door nieuwe nieuwsfeiten kan een eerder artikel of fragment weer relevant

Later hebben de politiek en de media de vrouwenzaak op de kaart gezet, vanuit de beste bedoelingen: meer ambitie, meer vrouwen aan de top. Het streven is prima, maar de uitwerking is vernietigend. Jonge feministen die zich nu roeren in het publieke debat hebben door al die aandacht een veel negatiever beeld over de kansen van vrouwen in het bedrijfsleven dan de twintigers in mijn tijd. Ten onrechte, want de omstandigheden zijn beslist niet slechter. Ik zie ze onnodig in een slachtofferrol kruipen en het debat kapen met verzonnen problemen als mansplaining en verkrachtingscultuur. Zo ontstaat er een kloof tussen het heersende beeld in de media en hoe de ambitieuze vrouwen op de werkvloer het zelf ervaren. Tijdens mijn lezingen voor deze vrouwen merk ik hun gelatenheid over de beeldvorming. Media blijven hangen in een groef die ze samen met de politiek hebben gecreëerd; dat het allemaal niet wil lukken en altijd maar dat gehamer op achterblijvende percentages topvrouwen (wat trouwens een discutabel begrip is).

Toch is dat precies wat de NPO deed in het persbericht om staatssecretaris Martijn van Dam welkom te heten als nieuw lid van de raad van bestuur. Ik appte namen van zeer geschikte kandidaten naar NPO-baas Shula Rijxman. Maar het werd dus een politicus, in weerwil van het profiel waarmee een dure headhunter in november al op pad werd gestuurd door de NPO. Twee maanden stage bij een lampenfabrikant blijkt de enige werkervaring in het bedrijfsleven van de man die ooit het jongste Kamerlid aller tijden was. Mark Rutte noemt Van Dam een uitstekende staatssecretaris, maar het feit dat mensen zonder enige werkervaring blijkbaar goede politici kunnen worden, zegt iets over de zorgelijke afstand van de politiek ten opzichte van de rest van de maatschappij. Maar goed, met de blik voorwaarts geef ik Van Dam hierbij een dwingend advies mee: regel met het nieuwe kabinet in wording dat de NPO een goede rol kan gaan spelen in de digitale ontwikkeling van contentmakers. Er is zoveel aan de hand in de wereld, zoveel duiding

De krant ploeterde door duizenden paginas politieverslagen heen, die justitie onder het tapijt probeerde te vegen. De politietop bood zelfs een zwijgdeal aan, maar dankzij een WOB-procedure kon de redactie van de wakkere krant vrijdag dan toch bewijzen dat ze gelijk hadden met hun schreeuwende krantenkoppen over asieltuig eerder dit jaar. Er trekt een meute rovende migranten door Nederland, die misbruik maakt van de asielprocedures. Dat de politiek en de politietop deze onaangename boodschap liever wegmoffelden is ernstig, maar kan je niet meer verbazen. Dat journalisten zo gretig op de deksel van de doofpot klimmen blijft onbegrijpelijk. Ze doken in januari als dolle honden op medewerkers en adverteerders van de Telegraaf met een onfrisse haat- en lastercampagne. Maar waar zijn ze nu? En waar waren ze de laatste jaren? Tienduizend criminelen die rovend door Nederland trekken, betekent minimaal tienduizend verhalen van duizenden slachtoffers. Maar waarom werden die verhalen nauwelijks verteld in de media?

Toch kwamen factcheckers die zich boos maakten over mijn uitspraken op de radio, via een ingewikkelde U-bocht tot de conclusie dat ik toch autoverkoper was en dus mijn mond moest houden over luchtkwaliteit. Tja. Factcheckers zijn de parkeerwachters van de journalistiek. Van die zielige hoopjes mens die zich via een uniform nog wat status proberen aan te meten, maar te laf zijn om gewoon brandweerman te worden en levens te redden. Zielige hoopjes mens die niet de ballen hebben van Harald Doornbos om even in Raqqa te gaan kijken hoe het echt zit in de wereld, maar veilig achter een bureau feitjes checken. En daar dan verheven over doen alsof ze de pitbull van de democratie zijn in plaats van een laffe marionet van een hoofdredactie die krampachtig probeert vast te houden aan een achterhaald wereldbeeld. Want net als bij andere onderzoeken staat de uitkomst bij voorbaat vast en dienen factchecks vooral ongewenste feiten ongeloofwaardig te maken. Zoals journalisten ook maar blijven volhouden dat mensen die he

Dus kon ik direct na de voorstelling vrijdag naar de golven lopen om het beklemmende gevoel kwijt te raken dat ik overhield aan de uitvoering van de Ring van de Neveling van Wagner. Zelfs ingekort tot een uur is dat best zware kost. Op het toneel waren de operazangers vervangen door een enorm orkest dat speelde voor een bioscoopscherm waarover rauwe beelden rolden, gemaakt door cameraman Joris Hentenaar. Zijn reportages uit oorlogsgebieden zijn meestal te zien in Nieuwsuur maar nu vertelden ze zonder commentaar het verhaal. Joris, winnaar van de eerste Stan Storimans Prijs en een Emmy, droeg de film op aan zijn omgekomen collegas Jeroen Oerlemans en Stan Storimans. Rillingen over mijn rug bij de scene waar je in wiebelende beelden ziet dat journalisten in kogelvrije vesten over een verlaten straat rennen vol kapotgeschoten gebouwen waar sluipschutters op de loer liggen. Ineens gaat het beeld op zwart. Joris was veilig, maar veel journalisten, cameramannen en fotografen die daar gaan waar wij niet durven kome

Natuurlijk niet. Al ver voor er computers waren had je heel veel leuke mensen, best veel vervelende mensen en een paar gevaarlijke en gestoorde mensen. Als je alle ellende in de wereld wilt voorkomen moet je misschien mensen verbieden, niet de media die ze gebruiken. Toch laait de discussie na elk incident weer op of de overheid sociale media niet aan banden moeten leggen. Ouders hebben natuurlijk zelf de verantwoordelijkheid om hun kinderen zo goed mogelijk te beschermen en zich te verdiepen in de leefomgeving van hun nageslacht. Daar horen sociale media nu eenmaal bij. Toen Theresa May na de meest recente aanslagen in Londen opriep tot een einde aan de tolerantie voor moslimextremisme kondigde ze direct aan in gesprek te willen met de internetplatformen die extremisme faciliteren. Dat klinkt misschien als iets waar je niet tegen kunt zijn, maar het is de eerste stap op een glijbaan naar het einde van het vrije internet. Wat een overheid extreem vindt hoeft niet per se aan te sluiten bij uw of mijn defin

Nou, best veel inderdaad. Wat een indrukkend geluid komt er uit die kleine Amerikaanse op haar torenhoge hakken. En dan Justin Bieber, die met alleen een paar tokkeltjes op zijn gitaar soulful die massa mensen toezong. Kom daar maar eens om bij Bob Dylan. Het had alleen allemaal de diepgang van een instagramaccount. Natuurlijk kan je niet tegen de vaak uitgesproken boodschap zijn dat je haat niet met haat bestrijdt, maar met liefde. Maar voor een liedje met een beetje relevante inhoud moesten Ariana en Miley teruggrijpen op een cover uit de jaren 80. Protestliedjes, daar doen deze schatjes niet aan. Terwijl zij leven in een wereld waarin nogal wat aan de hand is. Er is veel te veel tolerantie voor terreur in ons land zei May zondag. Ze voegde er zonder omhaal aan toe dat de radicale islam hier het probleem is. Een open deur, maar zo duidelijk zijn de meeste regeringsleiders helaas niet. Vraag is natuurlijk wat we er als Westerse samenlevingen aan gaan doen. In elk geval moeten ook media hoognodig in de spie

Vorige week kwam ik vakbondsleider Thomas Bruning tegen in de BNR-studio en hij duwde mij zijn witboek Journalistiek heeft een Prijs in handen. Best een huiveringwekkend pamflet. Journalistiek is in rap tempo van een eerbaar en redelijk betaald beroep aan het verworden tot een hobby. Echte journalisten worden persvoorlichter of contentmarketeer en wat overblijft zijn de webshopachtige typetjes die tussen het bakfietskeuvelen door een stukje tikken naast een kopje verse muntthee. U denkt dat ik overdrijf? Nee helaas, in deze industrie, die voor een groot deel op freelancers drijft, kan veertig procent van de journalisten niet rondkomen. Ze zijn afhankelijk van het inkomen van hun levensgezel! Nu ben ik van de doctrine: als er geen vraag naar is gaat het dood, zo werkt de markt. Maar zo eenvoudig is het niet in de journalistiek, nog los van het maatschappelijk belang van deze bedrijfstak. Er spelen zaken mee waar geen journalist invloed op heeft, maar die de politiek had kunnen (en moeten) voorkomen. De EU na

De platformen met veruit de meeste publicaties hébben helemaal geen hoofdredacteur. Facebook kwam lange tijd nog weg met het verweer een technologiebedrijf te zijn in plaats van een mediabedrijf, maar de politieke druk op de Amerikanen om verantwoordelijkheid voor de inhoud te nemen zwelt aan. Nu gaat af en toe een rechter op de stoel van de ontbrekende hoofdredacteur zitten en dat moet eigenlijk niemand willen. Alleen al vanwege de willekeur. Vorige week deed de rechtbank uitspraak over de aangiften van Sylvana Simons tegen grofgebekten die zich op Facebook en Twitter hadden laten gaan. Ze kregen vrijwel allemaal een taakstraf of geldboete. De rechter kon zich voorstellen dat de tweeëntwintig verdachten zich de kop van jut voelden. Nu ja, dat waren ze ook. Van de duizenden berichten werden die van hen eruit gepikt. Want iedereen vervolgen is niet haalbaar. Tegen datzelfde probleem loopt Facebook aan. Er is simpelweg te veel content om te controleren. The Guardian publiceerde zondag uit uitgelekte interne h

In Nederland wordt het nauwelijks verspreid, bleek al snel nadat Nu.nl en de Universiteit Leiden de verantwoordelijkheid op zich namen om nepnieuws op Facebook te checken. Dat weerhield mediamensen er niet van om gisteren op initiatief van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek maar weer eens te debatteren over dit ernstige fenomeen. En ik heb het er nu ook weer over. Zo wordt nieuws gemaakt. Nieuws wordt altijd gemaakt namelijk. Of iets nieuws is of niet, is het resultaat van keuzes die journalisten maken, het is geen objectief gegeven. Journalisten gebruikten altijd al een trechtertje om te bepalen welke gebeurtenissen nieuws worden en welke niet. Is het actueel, valt het op? Staat het dichtbij de lezer of kijker? Is er een conflict? Gaat het over machtige mensen of instituten? En meer van dat soort afwegingen. Maar we leven nu in een tijd van kluitjesjournalistiek. De belangrijkste factor is tegenwoordig: hebben andere media het erover? Dit papegaaiencircuit wordt ook benoemd in het rapport15 minute

Ik deed dat onlangs nog op deze zender. Er is alles mis met het onder druk zetten van adverteerders om hun boodschappen terug te trekken van media waar ze met overtuiging aanwezig zijn. Zeker als je zelf hoofdredacteur bent, zoals een aantal van de vrouwen die de oproep aan adverteerders tegen GeenStijl tekenden. Juist in het huidige mediatijdperk moet je als hoofdredacteur ver wegblijven van de suggestie dat adverteerders zich met de inhoud van publicaties zouden kunnen bemoeien. Er is grensoverschrijdend veel mis als de minister van media deze oproep steunt. In ons vrije land gaan maar twee mensen over de inhoud van publicaties, de hoofdredacteur en uiteindelijk de rechter. Als Jet Bussemaker dat niet begrijpt moet ze per direct aftreden. Toen ik GeenStijl in 2006 inlijfde bij de Telegraaf was de site net zo snoeihard en nodeloos kwetsend als vandaag, een katalysator in het debat en een wapen tegen politieke correctheid. De overname was nauwelijks afgerond of de eerste oproep tot een adverteerderboycot

Dat zegt oud-officier van justitie Aldo Verbruggen in het FD. 'Onder druk van de publieke opinie en media raakten we ervan doordrongen dat bedrijfsmatige criminaliteit zeker zo normbedervend is als andere criminaliteit', zegt hij. Het OM laat zich dus beïnvloeden door wat media tot norm verheffen. Daar kun je niet tegen zijn; de journalistiek heeft nu eenmaal een gewichtige functie in de trias politica. Ik wil het alleen even met u hebben over de normen die media stellen. De norm dat geld verdienen niet mag omdat het smerig en verwerpelijk is bijvoorbeeld. Journalisten en columnisten stellen zich vaak op als nivelleringsactivisten. In een interview in de FD-weekendbijlage kwamen drie ondernemers er zaterdag eerlijk voor uit dat geld verdienen hun drijfveer is. Ze worden daarom verketterd op sociale media en in hun omgeving. Oud-dj Michael Pilarczyk vertelde dat hij drie miljoen euro ontving voor de verkoop van zijn bedrijf. Ik zette als kopende directeur van de Telegraaf mijn handtekening op die cheque maar

Er is geen radioster gekilled door video. Als u het mij vraagt, maakt video ook helemaal niks dood, maar juist meer levend. Nieuwsbedrijven-die-we-vroeger-kranten-noemden bijvoorbeeld. De Telegraaf ruimde vorige week de halve voorpagina in voor de aankondiging van zijn langverwachte videoplatform VNDG, dat samen met Talpa is ontwikkeld. 'Vandaag begint de tv van morgen' kopte de krant bij een foto van de tv-studio met nieuwe presentatrices zoals Monique Smit en Danie Bles. 'Het wordt een nieuw, groot, machtig platform' zei Telegraaf hoofdredacteur Paul Jansen. Tekst die me terugvoerde naar 2005, toen John de Mol met iets te veel poeha zijn tv-zender aankondigde. Daar houden Nederlanders niet zo van, die les zou men langzamerhand toch geleerd moeten hebben. Het oogt ook allemaal een beetje als de tv van gisteren eerlijk gezegd. Een beetje te weinig made for web en te veel het Journaal en RTL4 nadoen. Made for web, die term leende ik van video-ondernemer Marko van Kampen. Hij verkocht zijn bedrijf Makers

Factcheck, nepnieuws en bullshitdetector staan in het meest verse lijstje van nieuwkomers. Op die laatste ben ik best een beetje trots, als medeoprichter van omroep PowNed. Een nieuwe omroep moet iets toevoegen aan de bestaande omroepen om een uitzendvergunning te krijgen. PowNed beloofde radio en tv te gaan maken voor mensen met een ingebouwde bullshitdetector. Of dat gelukt is laat ik maar even buiten beschouwing, maar het woord heeft in elk geval een vlucht genomen en bestaat nu ook officieel. Ik wilde eigenlijk zeggen: bestaat nu ook echt. Maar daar komen we op een lastig thema. Wanneer is iets echt en wanneer nep? Van Dale beschrijft het nieuw opgenomen nepnieuws als volgt: veelal suggestief nieuws dat niet berust op feiten, maar ontsproten is aan iemands fantasie, met name bedoeld om de publieke opinie te beïnvloeden. Maar dat soort nieuws lees, hoor en zie ik dagelijks in alle media. Van lafjes overgetikte persberichten tot elkaar napratende journalisten die de oorspronkelijke bron niet even bellen o

Zonder plan, zonder strategie, zelfs zonder toekomstdroom. Ik zie de toenmalige topman nog verschrikt naar de journalisten kijken die op de persconferentie van hem wilden weten wat de tijdschriftenmaker nou toch met tv-zenders moest. 'Euh nou ja video heeft de toekomst', stamelde hij. Daar had hij geen ongelijk in. Maar hoewel de glijbaan nog niet zo steil stond afgesteld als tegenwoordig, waren traditionele lineaire tv-zenders toen toch ook al echt over the hill. Het was een beetje als de Telegraaf Media Groep die Hyves kocht. Alleen bleef de schade daar beperkt tot een kleine 50 miljoen euro, de Finse bladenmakers verbrandden honderden miljoenen met hun crossmediale flop. Na zes jaar krijgen ze van John de Mol nog zon 237 miljoen euro voor hun tweederde aandeel in het tv-station en ze mogen het Veronica blaadje houden. De zoveelste dure praktijkles die uitwijst dat crossmedia een hoax is. Kijkers zitten er niet op te wachten, lezers niet en adverteerders al helemaal niet. De theorie van sterke merken die

Niet alleen de redacteuren verslikten zich in de bitterballen, op Twitter buitelde men hinnikend over elkaar heen om die domme Mens. Zondag monteerde Arjen Lubach Mens naast Trump in een klimaathysterisch item. Nou ben ik net als Mens een klimaatoptimist, maar tien jaar is een beetje snel. Feit is wel dat het ijs op de Noordpool smelt, zoals we elke dag wel kunnen lezen, maar op de Zuidpool neemt het de laatste jaren vooral toe. Die ongemakkelijke boodschap wordt liever weggemoffeld. Mens zit er afgezien van de periode waarschijnlijk niet zo naast met zijn voorspelling. Professor geologie Salomon Kroonenberg, zegt ongeveer hetzelfde. IJstijden komen en gaan. De Noordpool was ooit een woestijn. De temperatuur op aarde fluctueert al meer dan vier miljard jaar en wij passen ons prima aan sinds we hier rondlopen. Ik keek op YouTube ademloos naar een college waarin hij dat allemaal uitlegt op de TU Delft, anderhalf jaar geleden. Studenten protesteerden tegen het college van Kroonenberg en een andere klimaatopt

Dus hoe blij ik ook ben met deze grote sprong voorwaarts, ik vind dat we nog steeds een veel groter luisterpubliek verdienen. Maar BNR is er niet voor iedereen, wij zijn selectief! Ons moederbedrijf, de FD mediagroep, ronkte tevreden dat BNR de zender is met de hoogste selectiviteit in de zakelijke doelgroep. Driekwart van onze luisteraars bevindt zich in de hogere welstandsklassen. U bent een ambitieus, hardwerkend en ondernemend mens, u houdt de economie draaiend! Selectiviteit, dat woord voerde me even terug naar het begin van deze eeuw toen ik nog in de directie van de grootste krant van Nederland zat. Toen selectiviteit en umfeld nog begrippen waren waarmee je adverteerders kon overtuigen hun geld bij jouw mediabedrijf onder te brengen. Adverteerders vonden het belangrijk dat hun boodschap in een context stond die goed voelde, die paste en versterkend werkte. Die tijden zijn voorbij sinds geld van adverteerders vooral naar Facebook en Google verdwijnt. Sindsdien weten merken niet meer waar hun adverten

Ze zaten slechts één advocaat verwijderd van de CEO van Talpa, dat voelde op zijn minst ongemakkelijk. Er was een schrijnend beeld ontstaan van een directie die absoluut zijn plaats niet kent zei de advocaat van TMG tegen de rechter. In opdracht van John de Mol begon zijn advocaat aan een lange tirade tegen de grootaandeelhouder van TMG, de familie Van Puijenbroek. Zij zouden niet in TMG willen investeren, alleen maar uit zijn op dividend en met een dubbele pet op als commissaris cijfers het pand uit smokkelen ten behoeve van het Belgische Mediahuis dat TMG in wil lijven, tegen de zin van Talpa in. Ik werd er een beetje misselijk van. De familie Van Puijenbroek kocht in 1951 de eerste aandelen in de Telegraaf, voor 160.000 gulden. Als ze hadden willen cashen hadden ze dat echt al veel eerder kunnen doen. En nu werden ze hier neergezet als uitvreters. Tuinen rechters daarin? Ik weet het niet. Beeldvorming is zon ongrijpbaar ding. Zelfs na bijna twintig jaar in de media snap ik soms niet hoe het werkt. Nu Th