Marianne Zwagerman | Bnr

Een block, een ban, een schorsing van je social media-account, een slechter plekje in de algoritmes. En daar is het oprukkende fenomeen van de demonetization bijgekomen. De brooddood. Het afsnijden van de geldstroom van media- en meningenmakers, bijvoorbeeld door YouTube. Ja, natuurlijk moest YouTube iets doen toen adverteerders miljoenenbudgetten weghaalden nadat hun boodschappen soms naast videos van afgehakte hoofden en ander gruwelijks opdoken. Maar de Amerikanen schoten door en grijpen nu ook in bij content die langs de randen van de vrije gedachten schuurt. Hate speech is een criterium geworden in het adverteerdersbeleid van YouTube en dan kom je al snel op het hellende vlak van de censuur. In de traditionele mediawereld was er altijd een dikke onwrikbare Chinese muur opgetrokken tussen vrijheid van de makers, bewaakt door standvastige hoofdredacteuren, en de wensen van adverteerders. Ja, ook toen konden adverteerders ervoor kiezen niet in bepaalde kranten of bladen te staan. Maar in het krachtenveld tu

Veel mensen hebben de afgelopen weken hun Google- en Facebookdata gedownload, wakker geschud door het schandaal rondom Cambridge Analytica. Maar het is al sinds 2001 in de Wet Bescherming Persoonsgegevens geregeld dat je bij bedrijven en organisaties inzage kunt krijgen in de data die ze van je opslaan. Volgens die wet mogen je gegevens niet zomaar gedeeld en gebruikt worden en het recht op inzage zou dat moeten borgen. Dat is alleen een wassen neus, want vrijwel niemand doet zon verzoek. Bij de klantenservice van de NS, dat tien miljoen klantcontacten per jaar afhandelt kwamen in een jaar tijd maar vijftig inzageverzoeken binnen. Een van die verzoeken kwam van een journaliste van Argos. Zij kreeg pas na het inschakelen van de persvoorlichter de gevraagde gegevens. Daaraan hadden meerdere mensen meerdere dagen moeten werken bij de NS, want het bleek niet mogelijk de data zomaar uit de IT-systemen boven water te krijgen. Dat is geen NS-probleem, bij Tele2 en Booking.com ving de journaliste helemaal bot. De

Nou geef ik eerlijk toe dat er dagen voorbijgaan dat ik niet aan de jaren negentig denk. Ik kijk liever in de vooruitkijkspiegel. Tot ik deze week in de Groene Amsterdammer op het essay De betere wereld van toen stuitte. Een lofzang op de jaren negentig waarin, ingeklemd tussen de val van de Berlijnse Muur en de toen nog niet te vermoeden ineenstorting van de Twin Towers, West-Europa transformeerde in een baken van tolerantie en openheid, waar kunst en vrijheid zinderden. Het verlangen om de wereld te vernieuwen was groot en het tempo lag hoog. Lees dat stuk en je verlangt bijna terug naar die tijd vol energie, levenslust en experimenten. Het mooie is: dat is niet weg! We hoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden, zeggen de auteurs, want wij zijn er nog. De mensen die jong waren in de jaren negentig. Wij optimistische veertigers die de energie van toen nog in ons dragen. Het maatschappelijk debat is gekaapt door tobbende twintigers, twijfelende dertigers en teleurgestelde vijftigers. Het is hoog tijd dat d

Als de ene nieuwsorganisatie of journalist onfrisse praktijken in moskeeën blootlegt is het xenofobie; komt een tv-programma of krant jaren later met dezelfde onthulling, dan is het een belangwekkend nieuwsfeit dat serieuze politieke aandacht behoeft. Het is een niet uit te roeien mechanisme, dat de mediaconsument niet hoeft te raken. Simpelweg je blik wat verruimen en je bent wel goed geïnformeerd. De burger raakt het wel, want kwalijke zaken etteren zo veel langer door dan noodzakelijk. Niet alleen in de berichtgeving wordt met twee maten gemeten, ook binnen mediaorganisaties blijkt het moeilijk een beetje eenduidig met feiten om te gaan. Wat zou u bijvoorbeeld doen met een medewerker die in de rechtbank toegeeft dat hij zijn geliefde heeft geschopt, geslagen en met een mes bedreigd? Waar hij nog aan toevoegt dat hij het de volgende keer weer zal doen, omdat zijn geliefde het zelf heeft veroorzaakt. Bij RTL wordt de zaak van zon medewerker s avonds lacherig besproken door Peter R. de Vries in RTL Boulevar

Fan-centric. Welke idioot heeft dat verzonnen? Fans zijn mensen die ineens achter je blijken te staan omdat je vanuit het diepst van je ziel muziek maakt of columns schrijft. Fans zijn nooit de uitkomst van een strategie, bedacht in een inspiratieloos kantoorpand. Zon kreet bedacht door Excelsheet-junks, die geloven dat je een bedrijf kunt runnen als een passieloze cijferfabriek. Neem een ding van mij aan: je kunt een Excelsheet onder een winnende strategie plakken, maar er is nog nooit een winnende strategie uit een Excelsheet voortgekomen. Maar goed, RTL gaat dus voortaan fan-centric werken. Wat ze daarmee bedoelen is: we gaan niet langer dansen om de portemonnee van de adverteerder, maar om de portemonnee van de kijker. Niet uit passie voor de kijker, niet omdat ze ineens overweldigd zijn door de nieuwe technische mogelijkheden om kijkers te bedienen, maar omdat de adverteerder afhaakt. Dat is nooit een winnende drijfveer. Overigens is de richting niet zo heel erg nieuw. De vorige digitale baas van RTL

Een glanzend stukje foldertekst, maar echt gevoeld vanuit de tenen? Noem mij cynisch, maar ik geloofde het nooit. Tot ik vorig jaar Willemijn Verloop tegenkwam, we kennen haar nog van WarChild, maar tegenwoordig is ze social impact investeerder. Impact klinkt al veel beter dan verantwoord. Ze investeert alleen in bedrijven die winst niet als doel zien, maar als middel om een impact te hebben op een wereldprobleem dat een oplossing behoeft. Dat klinkt idealistisch, maar die fase zijn we al voorbij. We zijn op weg naar een nieuwe economie waarin juist bedrijven met impactdoelen de winnaars zijn. Sinds BlackRock, de grootste vermogensbeheerder ter wereld, in januari de bedrijven waarin het investeert opriep een positieve bijdrage aan de maatschappij te leveren, is dat een zekerheid. En ook logisch. Overheden lossen geen problemen op, dat doen ondernemers. Als je naast winst en marktaandelen ook impact nastreeft heb je andere KPIs nodig om je bedrijf te sturen. Meer vijftigplussers aan het werk bijvoorbeeld, of

Ieder mens wil voor iemand belangrijk zijn. Sommige mensen willen voor iedereen belangrijk zijn. Een paar mensen willen gewoon belangrijk zijn. Peter R. hoort bij de laatste groep. Maar zijn soort groeit als een familie zwammen in een natte herfst. Belangrijk zijn voor je naasten is al lang niet meer genoeg. We veranderden in een milde versie van Peter R, met sociale media als onze zeepkist. Hoor mij! Zie mij! We denken dat we het centrum van het universum zijn. En dan wordt het leven zwaar. Chester Bennington van Linkin Park maakte daar een mooi liedje over, niet zo lang voordat hij zichzelf ophing. Ik maak mezelf helemaal gek omdat ik denk dat alles om mij draait, schreeuwde hij in doodsnood. 3FM DJ Domien Verschuuren greep niet naar een touw maar bleef wel twee dagen in bed liggen in plaats van liedjes te draaien. Er luistert vrijwel niemand meer naar de publieke jongerenzender en hij bezweek onder de sociale druk die dat met zich meebrengt. Zijn emmertje liep over omdat hij knettergek wordt van al d

Guus kreeg het er koud van. Want de news anchors leken papegaaitjes van Donald Trump met hun voorgekauwde aanklachten. Voormalig NPO-icoon Wouke van Scherrenburg vond het doodeng, maar constateerde dat zulks in Nederland gelukkig wordt voorkomen omdat we een staatsomroep hebben. Nou kan ik u verzekeren dat bij onze commerciële zender Sjors Fröhlich 's ochtends ook niet met een zweep bij de deur staat om erin te rammen dat wij startups gaaf moeten vinden of eens wat vaker vrouwelijke commissarissen aan het woord moeten laten. Dat begrijpen ze hier op de redactie zelf ook wel. De beste journalistiek wordt in Nederland nu eenmaal gemaakt door commerciële bedrijven. Dat is een keihard feit. De meeste scoops, het diepste graafwerk. Dat komt allemaal niet voort uit de staatsruif. Nu een van de grondstofleveranciers van nieuwsbedrijven, het ANP, in handen kwam van entertainmentkoning John de Mol wordt het vuurtje van wantrouwen tegen commerciële mediamakers opgestookt. De vergelijkingen met Murdoch en Berlusconi d

Ik vraag me altijd af wat mensen denken als er zon wit vierkantje opduikt op hun telefoon waar met zwarte letters in staat dat ze Facebook toegang geven tot al hun contactpersonen, Instagram tot al hun fotos en videos en Snapchat tot hun camera. Ook niks, blijkbaar. Ze vinden daar niks van. Of zijn ze echt zo naïef om te denken dat tabaksfabrikanten en makers van apps en mediaplatformen lieverdjes zijn? Er niet op uit om je verslaafd te maken aan hun product, zodat ze over jouw rug, jouw longen en jouw data steenrijk kunnen worden? Echt? Bestaan die mensen echt? Ja, ik zie ze over elkaar heen buitelen op Twitter (...). Ze hadden hun Facebookdata gedownload en schrokken zich rot. Facebook bleek van alles van ze weten, tot met een lijst met alle telefoongesprekken die ze voerden aan toe. Ze schrokken zich rot dat Google al hun mailtjes bleek te hebben bewaard, ook mails die ze hadden gewist. Inclusief alle fotos, filmpjes en andere rommel die ze de afgelopen jaren naar elkaar stuurden. Er staan wereldwijd tal

Nou heb ik best medelijden met mensen die zo saai leven dat ze niets te verbergen hebben, maar een journalist die zoiets doms uitkraamt moet direct ontslagen worden. Bronbescherming is een van de belangrijkste journalistieke gereedschappen. Een journalist, een echte althans, laat zich eerder in de gevangenis gooien dan dat hij zijn bron onthult. Zoals de Telegraaf-nieuwsjagers Bart Mos en Joost de Haas overkwam in 2006. Zij werden door de Nederlandse overheid vastgezet in de Scheveningse gevangenis omdat zij weigerden bekend te maken van wie ze geheime AIVD-dossiers hadden ontvangen over vooraanstaande onderwereldfiguren. Voortaan hoef je niet eens meer achter de tralies te verdwijnen, de AIVD luistert en kijkt gewoon lekker mee. De sleepwet is een regelrechte bedreiging voor de onafhankelijke journalistiek. De Nederlandse Vereniging van Journalisten is dan ook glashelder in het advies aan de beroepsgroep: stem nee morgen, zonder beschermde bronnen is de rechtsstaat in gevaar. De afgelopen weken doken ove

Maar hoe veilig is Nederland voor mediamakers? Daarover houdt de Tweede Kamer morgen een hoorzitting. Twee van de vijf journalisten die hun verhaal komen doen worden net zo zwaar beveiligd als Geert Wilders, door hetzelfde team. Paul Vugts, de misdaadverslaggever van het Parool, woont al maanden in een safe house en ook John van den Heuvel van de Telegraaf kan niet meer gaan en staan waar hij wil. Zij behoren dan ook tot de drie categorieën mediamakers die volgens de journalistenvakbond NvJ het meeste gevaar lopen: misdaadjournalisten, opiniemakers en cameramensen en fotografen. Uit onderzoek in opdracht van de NvJ blijkt dat journalisten zich steeds onveiliger voelen: 61 procent heeft te maken met een vorm van bedreiging. Het beïnvloedt hun werk, ze mijden onderwerpen of locaties en passen zelfcensuur toe. Bij 38 procent zijn fysieke bedreigingen reden geweest om een reportage af te breken. De onderzoekers adviseren de overheid om een signaal af te geven aan de samenleving dat bedreigingen tegen journali

De beste visagist was ingevlogen om de minister maximaal aaibaar in beeld te brengen. Heur haar was zo koninklijk gekapt dat ik haar nauwelijks herkende. De uitzending had al na vijf minuten gestaakt kunnen worden want Ollongren moest direct -alweer- toegeven dat ze geen enkel Nederlands voorbeeld van nepnieuws kan noemen. De leraar journalistiek die op de kruk naast haar zat was ook glashelder: De minister overdrijft, zei hij. Ze wekt de indruk dat het in Nederland al aan de orde was. Het is eerder een potentieel probleem dan een probleem. Anderhalf uur zendtijd op nationale tv voor een niet bestaand probleem. Ik zou het niet eens verzinnen als ik een nepnieuwsfabriek bestierde. Maar Rob Trip emmerde onverstoorbaar door. U heeft het begrip op de politieke kaart gezet, zei hij bewonderend tegen de minister. Zo motiveerde de NOS-hipster die een uitlegfilmpje mocht maken de uitzending ook. Nepnieuws staat pas sinds een jaar in de Dikke van Dale, maar het is een begrip waar je niet omheen kunt. want íedereen h

In Limburg zijn de werklozen bijna op en dus is er niemand meer te vinden die voor tweehonderd euro per maand zes dagen per week midden in de nacht zijn bed uit wil om kranten in brievenbussen te stoppen. Dus moest Roy, die tegenwoordig hoofdredacteur van de Limburger is, zelf op pad. Twee weken geleden zou ik hem nog voor gek hebben verklaard. Ik begrijp heus dat er ooit een tijd was waarin er logica zat in het proces van het drukken en verspreiden van een krant. Maar in 2018 is daar geen toch enkel motief meer voor te vinden? Er is zelfs bijna geen bejaarde die geen tablet, smartphone of laptop bezit. Het idee dat je uren oud nieuws op een fiets gaat rondbrengen is zo totaal debiel dat je het niet eens uitgelegd krijgt aan mensen onder de twintig. Maar toch. Ik keek laatst The Post. De film die het waargebeurde verhaal vertelt van The Washington Post die in 1971 uit de geheime Pentagon Papers publiceert, waaruit blijkt dat Amerikanen jarenlang werden voorgelogen over de kansen om de oorlog in Vietnam te

Het Ministerie van OCW vroeg de Raad voor Cultuur om daar eens een lichtje op te schijnen. Een relevante vraag nu buitenlandse spelers steeds dominanter worden op onze markt. In het rapport dat deze week verschijnt gooit de Raad wel veel appels in perenmandjes bij de schets van de situatie. Buitenlandse content was altijd al dominant in ons land. We keken ook voordat YouTube, Facebook en Netflix bestonden met grote gulzigheid naar Amerikaanse series en films: op tv, in de bioscoop of geleend uit de videotheek. De Raad schetst een grimmig vijandsbeeld van buitenlanders die nu controleren wat Nederlandse consumenten zien, aangestuurd door ondoorzichtige algoritmes. Alsof het vijftien jaar geleden zoveel beter was met commerciële omroepen die ook in buitenlandse handen waren en gemakzuchtig grote Amerikaanse blockbusters programmeerden, zonder zich erg druk te maken over hun culturele waarde in onze maatschappij. En een publieke omroep die zelfs volgens de hoogste baas drie keer de Volkskrant was, zonder veel o

Naadloos passend in het vijandsbeeld over Rusland dat ons door de EU, geholpen door de Nederlandse regering, door de strot wordt geduwd. Rutte haastte zich dan ook te verklaren dat Zijlstra het verhaal weliswaar verzonnen had, maar dat 'de inhoud staat'. Nou Mark, wij van de media proberen nog wel een beetje vast te houden aan het principe dat één bron geen bron is. En jouw bron loog ook nog. Maar goed, nepnieuwsfabrieken hebben vast een ander redactiestatuut. De chef van de nepnieuwspartij, Pechtold, ging erop en erover. De man die voorop gaat in de morele polonaise van verontwaardiging als hij maar een flardje vermoeden heeft van xenofobie bij een concurrerende politicus, deinst er niet voor terug het hele volk van het grootste land op aarde neer te zetten als leugenaars. Het ergste is dat Marcel Gelauff, de hoofdredacteur van de NOS, zich vorige week samen met de hoofdredacteuren van het AD en NU.nl bij nepnieuwsminister Ollongren liet ontbieden. Ze gingen praten over de bestrijding van nepnieuws, name

Hoe serieus neem je je werk dan? Nog erger is dat waarschijnlijk ook niemand bij Nieuwsuur de moeite had genomen om het gesprek te beluisteren dat Herbert Blankesteijn en Ben van der Burg met Rijbroek hadden. Daar was namelijk geen touw aan vast te knopen. We hebben grote moeite haar te volgen twitterde Blankesteijn bij de link naar de podcast. Het boek van Rijbroek bleek ook nog eens vol te staan met jatwerk uit kranten en daarmee was de cirkel rond. De meesterhacker en de Nieuwsuur-redacteuren lijden allemaal aan een ziekte die zich als een epidemie heeft verspreid in de journalistiek: overtikisme. Niet meer zelf iets uitzoeken, niet meer zelf nieuwsgierig zijn, niet meer bij alles denken: klopt dit wel?. Nee, domweg stukjes van elkaar overtikken en uitspraken die mensen op Twitter of in een uitzending doen opschrijven alsof je zelf een interview met ze had. Tijdsdruk en bezuinigingen in de journalistiek worden altijd als excuus aangevoerd voor deze akelige verloedering van het vak. De echte reden is natu

Martin Bosma van de PVV wil van de minister van media weten of de NOS zomaar kan besluiten witte mensen voortaan witte mensen te noemen in nieuwsberichten. Want dat is een kenmerk van dictatuur volgens Bosma, de woordenschat van het volk proberen te beïnvloeden. Je zou je eerder kunnen afvragen waarom het ruim dertig jaar moest duren voor de NOS zijn taalgebruik eens aanpaste. Taal verandert en popcultuur is daarin een belangrijke factor. Nou was de wereld natuurlijker wel veel overzichtelijker tot 1984. Autochtonen waren nog gewoon Nederlanders en alle andere inwoners van Nederland noemden we buitenlanders. Hans Janmaat zat nog maar net in de Tweede Kamer en Martin Bosma bedreef nog journalistiek bij de Wereldomroep. Frank Boeijen zong in Zwart Wit over de moord -in Amsterdam- op Kerwin Duinmeijer, een vijftienjarige zwarte jongen. Een neger, noemden we dat toen nog. Hij werd doodgestoken door de 16-jarige skinhead Nico, die 100% white op zijn arm had laten tatoeëren. Zwart, Wit, Mes, Steek, Pijn. Er was ge

De New York Times ligt er niet wakker van. Trump fans behoorden nooit tot de doelgroep en Trump haters melden zich gretig bij de krant die zijn digitale oplage fors zag stijgen dankzij de president. Sinds de inauguratie van Trump werd de NYTimes aan de Nasdaq bijna twintig procent meer waard. Toch roepen Amerikaanse politici hun president op om het media-bashen te stoppen. Senator John McCain waarschuwt Trump dat buitenlandse leiders die het niet zo nauw nemen met de vrijheid van hun bevolking, zijn woorden overnemen om de democratie in hun landen te ondermijnen. Overheden grijpen naar botte censuur om de waarheid verborgen te houden, aldus McCain. Nou, dat klopt helaas,je hoeft er niet eens voor in een dictatuur te leven. De Europese Unie viel genadeloos door de mand bij de publicatie van de eerste resultaten van de vers ingestelde taskforce die het nepnieuws op moet sporen dat Poetin over de Europese burgers uit zou storten. Niet geheel toevallig gingen de Nederlandse meldingen over Oekraïne. Berichte

Zoveel tijd dat ze nauwelijks nog aan andere bezigheden toekomen, zelfs ons seksleven lijdt eronder. Maar juist de mensen die het product maken praten zichzelf graag de put in. Ik hoorde het Wilfred Genee en Ruud Hendriks vrijdag weer een kwartier lang doen op deze zender. Als Ruud de eigenaar was van BNR zou hij de zender direct verkopen, zei hij tegen Wilfred. De positie van radio en tv wordt gemarginaliseerd, is zijn stelling. Er zullen dit jaar veel ontslagen vallen bij RTL, SBS, de NPO en in de slipstream daarvan bij toeleveringsbedrijven zoals producenten en leveranciers van cameras en straalwagens. Het wordt kortom een bloedbad in de Nederlandse mediawereld. Tegelijkertijd heeft Netflix in Amsterdam op dit moment 51 vacatures, waaronder een directeur die in Noord-Europa tv-producties moet laten maken en programmeren. Zeg maar wat de man van Wendy van Dijk bij RTL doet. Radio en tv worden gemarginaliseerd, video en audio worden dat niet. Integendeel, de spelers zullen alleen veranderen. Dat is niet

Het vertrek van bedenker en oprichter Marten Blankesteijn vorig jaar vond ik alarmerender. Niet in willen zien dat het een cruciale fout is om op de stoel van uitgevers te gaan zitten door het aanstellen van hoofdredacteuren en de lancering van een premium dienst, vind ik alarmerender. Dat Blendle-directeur Alexander Klöpping in zijn nieuwste podcast zegt dat hij niet veel in Amerika is, omdat de contracten met de uitgevers binnen zijn en het product in Nederland wordt gebouwd, vind ik alarmerender. In Nederland kreeg Blendle de wind mee door een lawine aan gratis publiciteit, onder meer in De Wereld Draait Door. Daarmee ben je in Amerika nog niet zomaar een love brand in een te ontginnen markt. Maar nóg alarmerender vind ik de opgetogen rondedansjes die ik CEOs van uitgeefbedrijven zag doen toen ik ze sprak over Blendle. Zie je wel, het geld bij Klöpping is op, het werkt niet! NRC stapte vorig jaar uit Blendle, maar biedt tot de dag van vandaag zelf geen alternatief, behalve een old skool-abonnement. TMG zi